تبدیل ارزهای دیجیتال به یکدیگر فاقد نیاز به واسطه‌های متمرکز؛ این یک تعریف چکیده از اتمیک سواپ یا «مبادله اتمی» میباشد. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم مبادلات اتمی همان حلقه گمشده ای است که حوزه ارزهای دیجیتال به آن نیاز داشته.
به عبارت ساده، کاربران ارزهای دیجیتال قادر هستند با کمک مبادلات اتمی به شکل مستقیم و بی‌نیاز از هرگونه واسطه (مثل حساب‌های امانی یا صرافی‌ها) فقط از طریق کیف پول‌های خود به خرید و فروش ارزهای دیجیتال متنوع بپردازند. در این راهنما قصد داریم درخصوص چگونگی فعالیت اتمیک سواپ و علاوه بر این مزیت‌های این شیوه برای اکوسیستم کریپتو صحبت داشته باشیم. لذا تا انتهای مطلب با زرین اکسچنج همراه باشید.
در ژوییه ۲۰۱۲، برنامه‌نویسی به اسم سرجیو دیمین لرنر (Sergio Demian Lerner) برای نخستین بار پیش‌نویس «پروتکل معاملات فاقد واسطه و بدون نیاز به اعتماد» را منتشر نمود. ایده در مجموع درخشان بود، ولی این طرح در توضیح جزئیات ناکام ماند.
نخستین جهش عظیم در حوزه مبادلات اتمی، در حوالی ماه مه ۲۰۱۳ رویداد، هنگامی که تیر نولان (Tier Nolan) برای نخستین بار طرح مجموع را از فرایند مبادلات اتمی عرضه کرد. در حال حاضر نولان به‌عنوان مخترع اصلی اتمیک سواپ شناخته میگردد.
قبل از صحبت در خصوص مبادلات اتمی، اجازه دهید درخصوص ریشه‌ها و علت پیدایش این فناوری صحبت داشته باشیم؛ درخصوص اینکه با وجود صدها صرافی عظیم رمزارزها ، دیگر چه نیازی به انجام مبادلات اتمی در درون کیف پول‌ها خواهیم داشت؟
صرافی‌های ارز دیجیتال و مشکل قدیمی واسطه‌های متمرکز
ورشکستگی ام‌تی‌گاکس، بزرگترین صرافی بیت کوین جهان، در سال ۲۰۱۴؛ پول ما کجاست؟
فرض کنید بهزاد اندکی بیت کوین در اختیار دارد و قصد دارد در ازای دریافت لایت کوین، آنها را بفروش برساند. از طرف دیگر مجید هم مقداری لایت کوین دارد که قصد دارد آنها را با بیت کوین معاوضه نماید. اغلب روال کار بدین شکل است که هر دو ارزهای دیجیتال خود را به یک صرافی منتقل نموده و با فروش آن، ارز دیجیتال مورد نیاز خود را خریداری خواهند کرد. ولی ساده‌ترین راه‌حل هخواره بهترین راه‌حل نخواهد بود! مشکلات زیادی در رابطه با صرافی‌های ارز دیجیتال در دسترس هستند که در اینجا به شکل مختصر بعضی از آنها را مرور خواهیم کرد.
آسیب‌پذیری و هک
چنانچه خوش بینی عادی خودمان را کنار بگذاریم و واقعیت را ببینیم، صرافی‌های متمرکز همواره در معرض خطر هک قرار داشته اند و دارند. شاید برجسته ترین مثال در بین صرافی‌هایی که حملات هک را تجربه نموده اند، صرافی ژاپنی کوین چک (Coincheck) باشد. این حمله هک در ژانویه ۲۰۱۸ به وقوع پیوست و در نتیجه آن، معادل ۵۵۰ میلیون دلار از کوین‌های NEM به سرقت برده شد.
قسمت غم‌انگیز داستان آنجاست که بعد از این حمله، علاقه عمومی ژاپنی‌ها به ارزهای دیجیتال به شکل چشمگیری کاهش داشت و این درحالی بود که پیشتر این کشور به پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال معروف بود. تمام صرافی‌های بزرگ دیگر از قبیل بایننس و بیتفینکس هم تا امروز یک یا چند مورد هک را تجربه کرده‌اند.
سوء‌مدیریت
ورشکستگی صرافی Mt. Gox که در آن بیت کوین‌هایی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار (در سال ۲۰۱۴) به سرقت برده شدند، دقیقاً به سبب سوءمدیریت‌های مکس کارپلز (Max Karpeles)، مدیرعامل این صرافی، به واقعیت تبدیل شد. هنوز در سال ۲۰۲۰ عده فراوانی از کاربران این صرافی پول خود را پس نگرفته‌اند.
در یک صرافی متمرکز معلوم نیست که با پول شما چه خواهند کرد و در چه اهدافی از آن استفاده خواهد شد.
تغییرات تقاضا
صرافی‌های ارز دیجیتال قادر نمیباشند خود را با تغییرات تقاضا از طرف کاربران هماهنگ کنند؛ به خصوص هنگامی که تقاضا به شکل ناگهانی افزایش داشته باشد. در چنین برهه ای غالباً قسمتی از معاملات به سبب کافی‌نبودن نقدینگی صرافی (لیکوییدیتی) به طول خواهد انجامید و صرافی برای مدتی از دسترس خارج خواهد شد. اگر در یک صرافی کوچک معامله صورت داده باشید، قطعا طعم تلخ وجود نداشتن خریدار یا فروشنده جهت یک ارز دیجیتال را تجربه کرده اید.
تحریم و مشکلات قانونی
با توجه به این که صرافی‌های متمرکز اغلب در کشور مشخص شده ای به ثبت رسیده‌اند، همیشه در معرض قانون‌گذاری‌های دولتی و اعمال نفوذ قدرت‌ها میباشند. به عنوان مثال، اغلب صرافی‌های برجسته جهان، کاربران خود را ملزم به احراز هویت میکنند و بر اساس تحریم‌های بین‌المللی، از ارائه سرویس به کاربران ایرانی پرهیز میکنند. بنابراین واضح است که صرافی‌های متمرکز، راه‌حل مناسبی جهت پذیرش عمومی ارزهای دیجیتال نمیباشند.
با وجود کلیت این موارد، تا هنگامی که صحبت از خرید و فروش ارزهای دیجیتال با بهره از ارزهای فیات در میان باشد، چاره‌ای جز بهره از صرافی‌های متمرکز به همین صورت کنونی نداریم، ولی برای تبادل ارزهای دیجیتال یا معامله ارزهای دیجیتال با همدیگر، می‌توان از راهکارهای جایگزینی استفاده نمود که مشکلات صرافی‌های متمرکز را نداشته باشد و در عین حال امنیت نیز برقرار کند، اینجاست که مبادلات اتمی وارد بازی خواهند شد.
مبادلات اتمی (Atomic Swaps) چه هستند؟
اتمیک سواپ یا مبادله اتمی ، شیوه ای برای مبادله مستقیم ارزهای دیجیتال به شکل شخص به شخص میباشد ؛ به صورتی که دیگر نیازی به نهادهای واسطه نظیر صرافی‌ها وجود نداشته باشد. در زمان انجام مبادلات اتمی، کنترل کلیدهای خصوصی به شکل کامل در اختیار خود کاربران خواهد بود.
واژه «اتمیک»، صفتی میباشد که خود از واژه «اتم» به معنی «تقسیم‌ناپذیر» برداشته شده است. نخستین بار دانشمندان یونانی جهت اشاره به اندک ترین جزء ماده از واژه اتم استفاده کردند؛ هم اکنون نیز در علوم برنامه‌نویسی و پایگاه داده، از واژه اتمیک جهت اشاره به مجموعه فعالیت های تجزیه ناپذیر استفاده میگردد؛ یک مجموعه اتمیک، شامل توابع و عملیاتی میباشد که یا همه با هم اتفاق می‌افتند، یا هیچ کدام.
به‌عنوان نمونه فرض کنید قصد داریم بیت کوین را با لایت کوین مبادله نماییم؛ این عملیات شامل دو تراکنش میباشد : یکی برای انتقال بیت کوین و دیگری جهت انتقال لایت کوین. ولی چنین عملیاتی هیچوقت نباید نصفه و نیمه صورت بگیرد. ما قصد داریم هر دو تراکنش به شکل هم‌زمان انجام بگیرند، یا اینکه اصلاً هیچ‌کدام صورت داده نشود. در حقیقت ما می‌خواهیم سواپ (مبادله) موردنظر، اتمیک (اتمی) باشد.
در تاریخ ۲۰ سپتامبر سال ۲۰۱۷، نخستین پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز اتمیک سواپ بین دیکرد (Decred)و لایت کوین (Litecoin) صورت گرفت.
اتمیک سواپ به شکل مستقیم بین بلاک چین‌های جداگانه (با کوین‌های متنوع) قابل اجرا میباشد. این قابلیت نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز یک مزیت بسیار با ارزش محسوب میگردد، چراکه در بیشتر صرافی‌های غیرمتمرکز اشخاص تنها قادرند توکن‌های مبتنی بر یک بلاک چین بخصوص را با یکدیگر مبادله نمایند.
برای نمونه در پلتفرم یونی‌سواپ (Uniswap) که بزرگترین صرافی غیرمتمرکز میباشد، در حال حاضر تنها امکان مبادله توکن‌های بر پایه اتریوم وجود دارد و مثلاً قادر نیستید به شکل مستقیم بیت کوین را به اتریوم تبدیل نمایید. ولی با اتمیک سواپ می‌توان میان بلاک چین‌های مختلف پلی جهت تبادل ایجاد کنید. به همین دلیل مبادلات اتمی همچنین با عنوان معاملات میان‌زنجیره‌ای (Cross-chain trading) نیز شناخته میگردند.
درخصوصو شیوه کار مبادلات اتمی در ادامه به‌طور مفصل می‌خوانید اما به‌زبان ساده، در این مبادلات از فناوری مشابه قرارداد هوشمند (مانند قرارداد معمولی اما دارای ضمانت اجرایی) استفاده میشود. در مثال زیر با فرایند کلی اتمیک سواپ آشنا می‌شوید:
- فرد A می‌خواهد بیت کوین را به اتریوم تبدیل کند.
- فرد B می‌خواهد اتریوم را به بیت کوین تبدیل کند.
- فرد A بیت کوین را به یک آدرس منتقل می‌کند و بیت کوین قفل میشود.
- فرد B اتریوم را به یک آدرس منتقل می‌کند، بیت کوین برای او آزاد میشود و برای فرد B هم اتریوم آزاد میشود.
در حال حاضر شرکتهای زیادی سعی میکنند کیف پول و پلتفرم‌های مبتنی بر اتمیک سواپ بسازند، اما به‌دلیل محدودیت‌هایی که در پایان این مقاله درباره آنها می‌خوانید، هنوز محصول قابل‌توجهی عرضه نشده است.
مبادلات اتمی چگونه کار میکنند؟
با یک توضیح ساده شروع میکنیم؛ زمانی که دو شخص قصد دارند در یک اتمیک سواپ شرکت کنند، از یک کلید خصوصی مشترک استفاده میکنند. تنها در صورتی که کلید ارائه‌شده از سوی هر دو نفر با یکدیگر مطابقت داشته باشد، مبادله ارزهای دیجیتال مورد نظر انجام خواهد شد. با این مکانیزم اگر شخص دیگری به این مبادله نفوذ کند، قادر نیست کوین‌های مورد معامله را تصاحب کند؛ زیرا از کلید خصوصی مشترک میان دو طرف معامله بی‌اطلاع است.
تا به اینجا مفهوم کلی را فراگرفته‌اید؛ حال ببینیم این فرایند در عمل چگونه انجام میشود. برای اجرای تمامی این فرایند، از چیزی تحت عنوان قراردادهای زماندار هش‌شده (Hashed Timelock Contracts) یا به اختصار «HTLC» استفاده میشود. اگر با شبکه لایتنینگ بیت کوین آشنایی داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که HTLC چگونه کار می‌کند. در ادامه توضیحات مختصری در رابطه با قراردادهای زماندار رمزنگاری شده ارائه خواهیم داد.
قراردادهای زماندار رمزنگاری شده چه هستند؟
قراردادهای زماندار رمزنگاری (هش) شده نوع خاصی از کانال‌های پرداخت هستند. کانال‌های پرداخت، اساساً کانال‌های وضعیت خارج از زنجیره (off-chain state channels) هستند که به‌منظور تسویه پرداخت‌ها راه‌اندازی میشوند.
کانال‌های وضعیت، نوعی کانال ارتباطی دوطرفه هستند که افراد را قادر میسازند تا عملیاتی که به صورت عادی روی بلاک چین اتفاق می‌افتد را به خارج از بلاک چین انتقال دهند. بنابراین می‌توان گفت کانال‌های وضعیت، زمان مورد نیاز برای انجام تراکنش‌ها را به‌طور نمایی کاهش می‌دهند؛ چراکه در صورت استفاده از کانال‌های آف‌چین (برون زنجیره‌ای)، دیگر نیازی به افراد واسطه (مانند ماینرها) برای اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌ها وجود ندارد.
این فرایند، درست مشابه چیزی است که در کانال‌های پرداختی شبکه لایتنینگ بیت کوین رخ میدهد. همان‌طور که می‌دانید، یکی از چالش‌های بیت کوین برای تبدیل‌شدن به ابزار پرداخت، سرعت پایین ثبت تراکنش‌ها بر روی بلاک چین است که اصطلاحاً آن را مشکل مقیاس‌پذیری می‌خوانند. ابتکار شبکه لایتنینگ برای حل این مشکل، این گونه است که افراد برای پرداخت‌های روزمره خود (مثلاً خرید روزانه یک فنجان قهوه) یک کانال پرداخت دوطرفه میان خود راه‌اندازی میکنند تا پرداخت‌ها به‌صورت خارج از زنجیره بر روی این کانال انجام شود.
با انجام هر پرداخت، موجودی جدید دو طرف معامله در کانال وضعیت به‌روزرسانی شده و در نهایت زمانی که دو کاربر بخواهند به مبادلات بین خودشان خاتمه دهند، با بستن کانال، تراکنشی را به بلاک چین ارسال کرده و آخرین وضعیت موجودی هر یک در بلاک چین ثبت میشود.
بعد از این یادآوری مختصر، اجازه دهید به بحث اصلی خود بازگردیم؛ حال ملزومات راه‌اندازی یک کانال آف‌چین چیست؟
- بخشی از وضعیت بلاک چین از طریق تراکنش‌های چندامضایی یا نوعی قرارداد هوشمند (که مورد توافق شرکت‌کنندگان است) قفل میشود.
- شرکت‌کنندگان با امضای تراکنش‌ها در میان خود و بدون ارسال تراکنش‌ها برای ماینرهای شبکه، با یکدیگر تعامل دارند.
- در نهایت مجموعه معاملات صورت گرفته در قالب یک تراکنش به شبکه ارسال شده و به بلاک چین افزوده میشود.
کانال‌های وضعیت می‌توانند در زمان خاصی که از پیش افراد شرکت‌کننده در معامله تعیین کرده‌اند، بسته شوند. زمان بسته شدن کانال را می‌توان به یکی از دو روش زیر تعیین کرد:
- تعیین محدودیت زمانی؛ به‌عنوان مثال شرکت‌کنندگان می‌توانند با توافق یکدیگر کانالی ایجاد کنند که بعد از دو ساعت بسته شود.
- تعیین محدودیت انتقال؛ به این معنی که زمان بسته‌شدن کانال با تعیین سقف ارزش کل تراکنش‌ها تعیین شود. به‌عنوان مثال شرکت‌کنندگان توافق میکنند که هرگاه ارزش مجموع تراکنش‌ها به ۱۰۰ دلار رسید، کانال بسته شود.
قراردادهای زماندار رمزنگاری شده یا HTLCها، یکی از رایج‌ترین کاربردهای کانال‌های پرداخت هستند. اما HTLC دقیقاً چیست؟
HTLCها کانال‌های پرداختی هستند که از «قفل‌های زمانی» و «قفل‌های رمزنگاری» استفاده میکنند. HTLC قراردادی است که به کاربران اجازه میدهد کانال پرداختی ایجاد کنند که تا پیش از بسته‌شدن آن، قادرند دارایی‌های خود را در آن انتقال دهند. این پرداخت‌ها از طریق ارائه اثبات‌های رمزنگارانه (cryptographic proofs) تأیید و نهایی میشوند.
برای ساده‌سازی مفهوم HTLC، آن را مانند یک حساب امانی (Escrow) در نظر می‌گیریم. در تعریف سنتی، حساب امانی نوعی حساب واسطه میان دو طرف معامله است که پول را از خریدار دریافت کرده و به فروشنده اطلاع میدهد که کالا را برای خریدار ارسال کند. در صورتی که کالا به دست خریدار برسد و خریدار صحت کالا را تأیید کند، حساب امانی، پول را به فروشنده انتقال خواهد داد. همچنین در صورت تأخیر در ارسال کالا، یا رعایت نکردن شرایط معامله، کالای موردنظر به فروشنده بازگشت داده شده و پول هم به خریدار بازمی‌گردد.
اما این تعریف، مربوط به سیستم‌های سنتی و متمرکز است؛ نه دنیای غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال. برای پیاده‌سازی حساب‌های امانی در دنیای غیرمتمرکز و بی‌واسطه اتمیک سواپها، از قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده و زماندار (HTLC) استفاده میکنیم.
HTLCها شامل قراردادهای هوشمند در هر دو بلاک چین هستند. با آغاز فرایند اتمیک سواپ، هر یک از طرفین معامله، کوین‌های خود را به آدرس قرارداد خود واریز کرده و در صورت امضای هر دو طرف، این قراردادها همانند یک حساب امانی، کوین ها را به طرف دیگر انتقال می‌دهند. در صورتی که هر یک از طرفین معامله کوین‌های خود را به آدرس قرارداد ارسال نکند یا مبادله در مدت زمان تعیین شده انجام نشود، کوین‌ها به صورت خودکار به آدرس صاحب اولیه بازگردانده میشوند. اجازه دهید مراحل دقیق یک مبادله اتمی را روی تصویر با هم مرور کنیم.
به تصویر بالا دقت کنید. در ادامه، تمامی مراحل یک مبادله اتمی را به‌صورت ساده و قابل فهم شرح خواهیم داد.
- آلیس مقداری بیت کوین، و باب مقداری لایت کوین دارد. آنها قصد دارند ارزهای دیجیتال خود را با یکدیگر مبادله کنند.
- هر دو نفر، یک آدرس گیرنده بر روی بلاک چینی که در آن قصد دریافت کوین های جدید را دارند، ایجاد میکنند. پس آلیس آدرس لایت کوین و باب آدرس بیت کوین ایجاد می‌کند.
اکنون آلیس و باب نیازمند یک کانال پرداخت مشترک هستند. یک کانال HTLC که متشکل از دو قرارداد هوشمند رمزنگاری شده و زماندار است. این دو قرارداد هوشمند همانند حساب امانی چند امضایی عمل کرده و در صورت انجام تراکنش با امضای هر دو نفر، کوین‌ها را به آدرس گیرنده انتقال می‌دهند.
در کانال‌های پرداخت بلاک چینی، همواره یکی از طرفین آغازگر مبادله است. بنابراین بجای «فرستنده» و «گیرنده»، از عبارات «آغازکننده (Initiator)» و «مشارکت کننده (Participant)» استفاده میکنیم. در این مثال فرض میکنیم که آلیس آغازکننده و باب مشارکت کننده در این مبادله اتمی هستند.
مراحل طی شده در کانال پرداخت دوطرفه، به این صورت است:
- آلیس یک کلید خصوصی برای خود ایجاد کرده و از آن هش میگیرد.
- آلیس با استفاده از کلید خصوصی خود، یک حساب قرارداد هوشمند امانی برای بیت کوین‌ها ایجاد می‌کند.
- آلیس هش کلیدخصوصی خود را در این قرارداد وارد می‌کند و آن را به‌صورت عمومی منتشر می‌کند.
- آلیس بیت کوین‌های خود را به آدرس قرارداد هوشمند بیت کوین واریز می‌کند.
- باب قرارداد هوشمند آغازکننده را دریافت کرده و هش کلید خصوصی را از آن استخراج می‌کند.
- باب با استفاده از هش کلید خصوصی، یک حساب قرارداد هوشمند امانی برای لایت کوین‌ها ایجاد می‌کند.
- باب لایت کوین های خود را به آدرس قراراد هوشمند لایت کوین واریز می‌کند.
- اکنون هر دو قرارداد هوشمند، زماندار (timelocked) شده‌اند. کوین‌های موجود در هر یک از این قراردادها تنها با تصمیم هر دو طرف معامله منتقل خواهند شد.
- آلیس می‌تواند با امضای تراکنشی به آدرس قرارداد باب، لایت کوین ها را دریافت کند؛ باب هم می‌تواند با امضای تراکنشی به آدرس قرارداد آلیس، به بیت کوین‌های ارسال شده از سوی آلیس دسترسی داشته باشد.
- تنها آلیس قادر به دریافت لایت کوین‌های موجود در قرارداد باب خواهد بود؛ زیرا آلیس (فقط آلیس) صاحب کلید خصوصی است که آدرس قرارداد باب از هش آن ایجاد شده است.
- در سوی مقابل تنها باب قادر به دریافت بیت کوین‌های موجود در قرارداد آلیس خواهد بود؛ زیرا آلیس در حین رمزگشایی از قرارداد خود و دریافت لایت کوین‌ها، کلید خصوصی را در اختیار باب گذاشته است. بنابراین باب نیز اکنون دارای کلید خصوصی آدرس قرارداد بیت کوین است.
- باب و آلیس اکنون با موفقیت کوین‌های خود را با یکدیگر مبادله کرده‌اند.
- در صورتی که مبادله اتمی در مدت زمان تعیین شده در قرارداد انجام نگیرد، قرارداد به‌طور خودکار کوین‌ها را به آدرس صاحب اولیه آن بازگردانده و اتمیک سواپ را لغو می‌کند.
مبادلات اتمی روی زنجیره (آن‌چین) و خارج از زنجیره (آف‌چین)
همان‌طور که پیشتر گفتیم، مبادلات اتمی هم بر روی زنجیره اصلی و هم به صورت خارج از زنجیره قابل انجام هستند.
مبادلات اتمی آن‌چین
دستاورد لایت کوین و دیکرد که قبل تر درخصوص آن صحبت داشتیم، نوعی مبادله اتمی آن‌چین (داخل زنجیره‌ای) محسوب میشود. مبادلات آن‌چین بر روی بلاک چین هر دو ارز دیجیتال ثبت خواهد شد. به جهت انجام یک اتمیک سواپ آن‌چین، هر دو ارز دیجیتال میبایست شرایط زیر را دارا باشند:
- پشتیبانی از HTLC
- بهره از الگوریتم هش یکسان
مبادلات اتمی آف‌چین
از طرف دیگر مبادلات آف‌چین ، امکان صورت دادن اتمیک سواپ در بیرون از زنجیره اصلی بلاک چین را ممکن میسازند. این مبادلات در جایی صورت میگیرند که اصطلاحاً آن را لایه دوم نامگذاری میکنیم. بیت کوین و لایت کوین در نوامبر سال ۲۰۱۷ با بهره از شبکه لایتنینگ بیت کوین، برای نخستین بار در تاریخ امکان انجام اتمیک سواپ را فراهم نمودند.
تلاش‌های مختلف در مسیر دستیابی به اتمیک سواپ
شرکتهای متنوع، شیوه های متنوعی را در مسیر دستیابی به اتمیک سواپ در پیش میگیرند. بعضی از این شرکت‌ها به جهت پیاده‌سازی مبادلات اتمی در کیف پول‌ها میباشند. به‌عنوان نمونه کیف پول اتمکس(Atomex) از جمله این موارد میباشد. همچنین بعضی از شرکت‌ها مانند بایننس(Binance) و جلی سواپ (Jellyswap)، مبادلات اتمی را در ساختار صرافی‌های غیرمتمرکز به کار گرفته‌اند.
در این پلتفرم‌ها کلیه ی عملیات سفارش‌گذاری و تطبیق سفارشات به شکل خودکار بوسیله قراردادهای هوشمند صورت میگیرد و از مبادلات اتمی به جهت انتقال ارزهای دیجیتال از آن بهره میگیرند. گروه سوم، صرافی‌های متمرکزی میباشند که ساختار مدیریتی و تأمین نقدینگی اردربوک آنها کاملاً متمرکز میباشد ولی جهت انجام معاملات، از فناوری اتمیک سواپ استفاده میکنند. به‌عنوان نمونه شرکت بلاکچین (Blockchain.io) از جمله صرافی‌های متمرکزی است که با این شیوه فعالیت می‌کند.
در جدول زیر بعضی از مشهور ترین پلتفرم‌های سرویس دهنده اتمیک سواپ را میبینید.
پلتفرم‌های معرفی گردیده در جدول بالا، به هیچ عنوان مورد تأیید رسانه زرین اکسچنج نمیباشند و بررسی فعالیت و امنیت آنها (درصورت علاقه به استفاده) بر عهده خود کاربران خواهد بود. به خاطر داشته باشید که این فناوری هنوز در آغاز راه خود بوده و مقبولیت آن در گرو توسعه مضاعف محصولات و رفع معضلات کنونی آن ها خواهد بود.
مزایای مبادلات اتمی
- هم اکنون تعامل پذیری بین دارایی‌های گوناگون، مشکل عظیمی در ارزهای دیجیتال محسوب میشود. اتمیک سواپها قرار است ویژگی تعامل بین تمام ارزهای دیجیتال متنوع را برای کاربران امکان‌پذیر نماید.
- اتمیک سواپ اکوسیستم کریپتو را به «تنوع‌گرایی» در ارزهای دیجیتال تشویق خواهد کرد. زیرا در صورت موفقیت این تکنولوزی، کاربران با ذخایر گوناگون ارزهای دیجیتال خود، قادر به تعامل با یکدیگر خواهند بود. در نتیجه مردم در عوض روی آوردن به چند کوین بخصوص ، به متنوع سازی سبد دارایی‌های خود سوق داده میشوند.
- اتمیک سواپها راه را جهت دستیابی به صرافی‌های غیرمتمرکز بی‌نیاز به اعتماد و بدون کارمزد راحت تر میکنند.
- صرافی‌های متمرکز میزبان حملات اینترنتی میباشند. مبادلات اتمی نیاز به وجود واسطه‌هایی مانند صرافی‌های متمرکز را حذف نموده و معاملات مستقیم بین کاربران را ممکن میسازند.
- صرافی‌های متمرکز علاوه بر آسیب‌پذیری در مقابل حملات متمرکز، مشکلات دیگری نیز در اختیار دارند. خیلی از این صرافی‌ها متهم به دستکاری‌های درونی میباشند. «کنترل کیف پول‌ها» و «غیرفعال کردن برداشت‌ها» دو نمونه از عظیم ترین معضلات صرافی‌های متمرکز میباشند. اتمیک سواپ ، کنترل کامل دارایی‌ها را در اختیار کاربران قرار میدهد.
- معاملات مستقیم بین کیف پول‌ها، تمرکززدایی را به معنای حقیقی محقق مینماید. صرافی‌ها همیشه تحت‌تأثیر اهداف قانون‌گذاری میباشند که این مسئله کل فرایند معامله را متمرکز خواهد کرد.
- اتمیک سواپ کیف پول‌ها را مستقیماً به یکدیگر مرتبط می‌کند؛ بنابراین دیگر نیازی به طی مراحل و تأییدیه‌های مورد نیاز صرافی‌های متمرکز نخواهد بود. این به معنی سرعت بیشتر معاملات است.
- یکی از بهترین ویژگی‌های اتمیک سواپ بین بلاک چینی، حذف توکن‌های واسطه از معاملات است. به عنوان مثال اگر شما لایت کوین داشته باشید و بخواهید در یک صرافی معمولی آن را به دیکرد (Decred) تبدیل کنید، مجبورید ابتدا لایت کوین را به بیت کوین تبدیل کرده و بعد توکن‌های دیکرد را با بیت کوین خریداری کنید. با استفاده از مبادلات اتمی، شما می‌توانید این معامله را مستقیماً در یک مرحله انجام دهید.
- صرافی‌های متمرکز کارمزدها و هزینه‌های بسیاری را به کاربران تحمیل میکنند؛ مخصوصاً زمانی که بخواهید کوین‌ها را از حساب صرافی برداشت کرده و به کیف پول شخصی خود واریز کنید. همچنین برخی از صرافی‌ها سازوکار نامشخصی برای دریافت کارمزد دارند.
محدودیت‌های اتمیک سواپ
پذیرش عمومی
نخستین محدودیتی که در حال حاضر بر سر راه مبادلات اتمی قرار گرفته، این میباشد که هر جفت ارز دیجیتال مختلف برای مشارکت در فرایند اتمیک سواپ ، باید سه شرط نخستین را برآورده کنند:
- ارزهای دیجیتال مورد تبادل، باید الگوریتم‌های هش یکسانی داشته باشند.
- هر دو ارز دیجیتال باید ویژگی شروع قراردادهای هش شده زماندار را داشته باشند.
- ارزهای دیجیتال باید دارای ویژگی های برنامه نویسی مخصوص باشند.
این موارد تا امروز نقش عظیمی را در محدودیت مقدار ارزهای دیجیتال قابل مشارکت در اتمیک سواپ ایفا نموده اند. با این حال مشکل عظیمی نیز باقی مانده؛ متأسفانه این موارد موجب محدودیت تعداد کاربران و شرکت‌هایی است که قادر هستند مبادلات اتمی را تجربه نمایند. این محدودیت‌ها موجب میشود زمان مورد نیاز برای پذیرش عمومی این فناوری به طول بینجامد.
سرعت
بله؛ اگرچه ما «سریع بودن» را به‌عنوان یکی از مزیت‌های اتمیک سواپ محسوب کردیم، در حال حاضر سرعت یکی از مشکلات اصلی این فناوری میباشد. این فناوری هنوز به اصلاحات و پیشرفت‌های زیادی نیاز دارد تا قادر باشد حجم عظیم اطلاعات را کنترل کند. اینجا نقطه‌ای میباشد که شبکه لایتنینگ نقش قابل توجهی را جهت بهبود مبادلات اتمی ایفا خواهد کرد.
ناسازگاری
با اینکه کیف پول‌های متعددی به جهت سازگاری با مبادلات اتمی توسعه داده‌شده‌اند، اما با این وجود حقیقت آن است که تعداد کیف پول‌ها و صرافی‌های سازگار با مبادلات اتمی هنوز بسیار کم است. حمایت گسترده‌تر از طرف صرافی‌های بیشتر، قطعا موجب تحقیقات و استفاده بیشتر از این فناوری در مقیاس بزرگتر خواهد شد.
جمع‌بندی
مقیاس‌پذیری کم و فقدان تعامل پذیری بین ارزهای دیجیتال، دو مورد از عظیم ترین مشکلاتی میباشد که در حال حاضر گریبان‌گیر دنیای کریپتو شده است. در این بین ، استفاده از مبادلات اتمی حکم یک تیر و دو نشان را خواهد داشت. اتمیک سواپ، قسمتی از فناوری‌هایی میباشد که ما را به انقلاب بعدی در معاملات ارزهای دیجیتال نزدیک‌تر خواهد کرد. امیدواریم که در آینده نزدیک تحقیقات و اقدامات عملی بیشتری در راستای پذیرش عمومی این فناوری صورت بگیرد.
