یوما چیست ؟ یوما (UMA) پروتکل مشتقات مالی در بستر اتریوم است که طی ماه‌های گذشته و به لطف قابلیت‌های ویژه خود رشدی پایدار را تجربه کرده است.
قراردادهای مالی و سایر دارایی‌های ترکیبی همچون مشتقات مالی، نقشی حیاتی را در پایداری سیستم‌های مالی کنونی ایفا می‌کنند. تخمین زده می‌شود که ارزش بازار مشتقات مالی در حال حاضر ۵۴۰ تریلیون دلار باشد و همین امر باعث می‌شود که بازار مشتقات مالی با اختلاف زیاد بزرگترین بازار مالی دنیا باشد.
لذا نباید نقش اثرگذار مشتقات مالی و دیگر دارایی‌های ترکیبی و همچنین ابزارهایی کاربردی همچون یوما (UMA) را در فراگیری اکوسیستم مالی غیرمتمرکز و نوظهور دیفای (DeFi)، یک بازار مالی باز و بدون نیاز به کسب اجازه، نادیده گرفت.
یوما چیست ؟
یوما (UMA)، مخفف عبارت Universal Market Access و به معنی دسترسی جهانی به بازار است. یوما پروتکلی با منبع باز و غیرمتمرکز است که برای ساخت دارایی‌های نوآورانه در بستر بلاکچین‌های عمومی همچون اتریوم (Ethereum) توسعه یافته است.
یوما با اتکا به مفاهیم برگرفته شده از مشتقات مالی فیات، به طرفین معامله اجازه خواهد داد تا قراردادهای هوشمند مالی منحصر به فرد خودشان را طراحی کرده و توسعه دهند. قراردادهای یوما در سطح جهانی در دسترس بوده و به صورت خودکار اجرا می‌شوند.
چارچوب عملکرد یوما (UMA)
در امور مالی سنتی، مشتقات مالی و دیگر قراردادهای مالی به طور عمده از طریق دو مکانیزم اجرا می‌شوند: (۱) مارجین، به طوریکه طرفین قرارداد با تغییر ارزش قرارداد وثیقه را ارسال می‌کنند و (۲) توسل به قانون، به طوریکه در صورت عدم رعایت توافقنامه از سوی یکی از طرفین، طرف دیگر می‌تواند از وی طرح شکایت کند.
اما در سیستم‌های غیرمتمرکز و بدون نیاز به کسب اجازه همچون اتریوم یا دیگر شبکه‌های بلاکچین، توسل به قانون بسیار سخت خواهد بود چرا که هویت کاربران کاملا شناخته شده نیست و علاوه بر آن قراردادها در سطح جهانی منعقد می‌گردند. علاوه بر این هزینه‌های پیگیری قانونی نیز می‌تواند بسیار بالا باشد.
اما خوشبختانه قراردادهای هوشمند اتریوم و چارچوب یوما اجازه می‌دهند یک مکانیسم بدون نیاز به اعتماد و کسب اجازه را که امنیتش تنها با استفاده از مشوق‌های مالی تأمین می‌شود، ایجاد کرد. در نتیجه پروتکل متن باز یوما به طرفین هر قراردادی اجازه خواهد داد تا قرارداد مالی مختص به خود را ایجاد و استفاده کننده. هر قرارداد یوما ۵ جزء را شامل می‌شود:
- آدرس عمومی همه طرفین معامله
- حساب مارجین برای طرفین معامله
- تعیین شروط اقتصادی برای محاسبه ارزش قرارداد
- تعریف توابعی جهت حفظ توازن مارجین
- تعیین یک اوراکل جهت استفاده به عنوان منبع اطلاعات تایید شده
یوما چگونه کار می‌کند ؟
بر خلاف مشتقات مالی فیات، امنیت قراردادهای یوما (UMA) تنها با استفاده از مشوق‌های اقتصادی تضمین می‌شود. این مسأله باعث می‌شود که این قراردادها خود تضمین (Self-Enforcing) باشند و به طور جهانی در دسترس قرار گیرند.
در ادامه برای توصیف اینکه روش کار یوما چیست ، از مثالی ساده بهره گرفته‌ایم.
- توافقنامه عادی دوطرفه
آلیس فکر می‌کند که قیمت سیب طی ۶ ماه آینده کاهش خواهد یافت. باب هم فکر می‌کند که قیمت فعلی سیب ارزان بوده و در آینده افزایش خواهد یافت. آلیس و باب با استفاده از قرارداد هوشمند یوما، توافق نامه‌ای رسمی بین خودشان تنظیم می‌کنند. هر دو طرف پیش پرداختی معادل ۱۰ درصد از کل ارزش قرارداد (مارجین) را پرداخت می‌کنند که در صورت سرپیچی از متن توافقنامه بازپرداخت نخواهد شد.
- اجرای خودکار
طی ۶ ماه بعدی قیمت سیب در نوسان بوده اما بیشتر روندی کاهشی را تجربه کرده است. طبق قرارداد یوما (UMA) ، هر چه قیمت سیب بیشتر رو به کاهش باشد (این موضوع از طریق اوراکل‌های یوما تأیید می‌شود)، باب باید مبلغ بیشتری را متناسب با ارزش قرارداد به معامله تزریق کند، تا معامله فسخ نشود.
- تسویه حساب آنی
بعد از گذشت ۶ ماه، قیمت سیب ۳۰ درصد کاهش یافته و پیش بینی آلیس درست از آب درآمده است. از آنجایی که باب برای حفظ قرارداد و از دست ندادن ۱۰ درصد پیش پرداخت خود دائما در حال واریز وجه به قرارداد بوده است، پس موجودی قرارداد تأمین شده و بلافاصه قابل تسویه خواهد بود.
تنظیم بازار مالی غیرمتمرکز
به عقیده یوما، بازارهای مالی باید در سطح جهانی باز و در دسترس مردم باشند. پتانسیل سرمایه‌گذاری غیرمتمرکز بسیار هیجان انگیز بوده و الویت آن احترام به حقوق مشتری است. یوما یک پروتکل منبع باز، بدون نیاز به کسب مجوز و به دور از سانسور است که بر پایه نوآوری مالی، اطمینان و مسئولیت پذیری ساخته شده است.
آینده یوما (UMA) چگونه خواهد بود ؟
با بکارگیری پروتکل یوما برای ایجاد دسترسی جهانی و بدون نیاز به کسب مجوز به قراردادهای مالی، فرصت‌های بی‌شماری برای گسترش خدمات اکوسیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای در سرتاسر جهان ایجاد خواهد شد.
یکی از مزیت‌های یوما نسبت به رقیبان خود، همچون ارز دیجیتال سینتتیکس (Synthetix)، امکان استفاده از دارایی‌هایی مثل اتریوم و دای (DAI) برای وثیقه‌گذاری قراردادهای مالی به جای توکن‌هایی با کاربردهای نامشخص همچون اس ان ایکس (SNX) است.
آینده دنیای اکوسیستم مالی غیرمتمرکز و منبع باز بسیار امیدوار کننده است و به کمک پروتکل یوما، قراردادهای مالی بر پایه دیفای طی چند سال آینده جالب‌تر نیز خواهند شد.
