دات (DOT)، ارز دیجیتال پروژه پولکادات (Polkadot)، به شکل نگهانی ظاهر شد و به یکی از محبوب‌ترین توکن‌ها تبدیل شد. اما راز موفقیت این این ارز دیجیتال چیست و چگونه به رتبه 8 بازار ارزهای دیجیتال دست پیدا کرد؟ در این مطلب از زرین اکسچنج، با بهره گیری از مقاله‌ای که در وب‌سایت دیکریپت نوشته شد است، پولکادات را که یکی از جذاب ترین پروژه‌های اخیر صنعت ارزهای دیجیتال میباشد را بررسی می‌کنیم.

پولکادات یک شبکه بر پایه بلاک چین است که با هدف امکان ایجاد بلاک چین‌های اختصاصی مجزا روی یک شبکه، امکان ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز بدون نقص و تراکنش‌های آنی و بدون کارمزد برنامه ریزی شده است. بنیان‌گذار این پلتفرم، گوین وود (Gavin Wood) است که یکی از بنیان‌گذاران اتریوم در گذشته بوده است. پولکادات حالا رقیبی برای اتریوم محسوب می‌شود.

در چند ماه اخیر، پروژه بلاک چینی تعامل‌پذیر پولکادات حتی در میان ۱۰۰ ارز دیجیتال برتر نیز از جایگاهی برخوردار نبود. اما حالا (۲۵ مهر)، این ارز دیجیتال، با ارزش بازار تقریبا 3,44 میلیارد دلار، در رتبه هشتم به لحاظ ارزش بازار قرار گرفته است. این افزایش نجومی تا حدی مربوط به فرایندی به نام «بازتعریف» (Redenomination) توکن میباشد.

در ۲۱ اوت (۳۱ مرداد)، بعد از رأی‌گیری از کل جامعه پولکادات، توکن دات بازتعریف شد، به این معنا که واحدهای در گردش توکن ۱۰۰ برابر افزایش یافت. این فرایند مشابه با فرایند «تجزیه سهام» (Stock split) در بازار بورس است که در آن سهام شرکتی خاص، به تعداد بیشتری سهم تقسیم می‌شود. این اقدام قادر است موجب افزایش چشمگیر ارزش سهام پس از تجزیه شود، زیرا سرمایه‌گذاران خُرد آن را مقرون‌به‌صرفه‌تر ارزیابی کرده و تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری خواهند داشت. با این حال، در فضای ارزهای دیجیتال، چنین مفهومی چندان آشنا نیست.

طی فرایند بازتعریف توکن پولکادات، یک توکن دات قدیمی، تقسیم به ۱۰۰ توکن جدید شد. در نتیجه، عرضه این ارز دیجیتال از ۱۰ میلیون توکن اولیه که در اولین بلاک (جنسیس) ایجاد شد، به ۱ میلیارد توکن افزایش یافت.

این تقسیم و تجزیه بر ارزش دارایی کل سرمایه‌گذاران در این پروتکل تأثیری ندارد. با این حال، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر تأثیر نسبی این رویداد بر افزایش ارزش توکن این پلتفرم، وجود دارد.

تجزیه توکن نوع جدیدی از تجزیه سهام است

انگیزه اصلی تجزیه سهام، ‌به‌صرفه‌ترکردن سهام برای سرمایه‌گذاران خُرد و افزایش نقدینگی در بازار سهامِ شرکت به‌وسیله تشویق سرمایه‌گذاران خُرد به سرمایه‌گذاری است. جامعه پولکادات نیز استدلال مشابه خود را برای بازتعریف توکن، در همین راستا بیان می‌کند.

تصمیم برای کاهش ارزش دات به‌منظور محاسبه و درنتیجه خریدِ آسان‌تر (یا به نقل از گَوین وود، خالق پلتفرم پولکادات «به‌صرفه‌تر») این توکن اتخاذ شد. علاوه بر این، تصمیم برای محدودکردن عرضه اولیه پولکادات، در اوایل آغاز به کارِ این پلتفرم، ظاهراً تصمیمی قراردادی بوده است.

این فرایند به همه‌پرسی از کل جامعه احتیاج داشت که در ژوییه (مرداد) صورت گرفت. در این همه‌پرسی، تقسیم ۱ توکن به ۱۰۰ توکن ۸۶ درصد رأی موافق به دست آورد. در شبکه پولکادات، هر تغییر در بلاک چین نیازمند رأی‌گیری از دارندگان توکن است. همان طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، به جامعه پولکادات چهار گزینه برای بازتعریف توکن داده شد. گزینه‌ها (به‌ترتیب از چپ به راست) عبارت بودند از: ۱) تغییری حاصل نشود. ۲) هر توکن به ۱۰ توکن تقسیم شود. ۳) هر توکن به ۱۰۰ توکن تقسیم شود. ۴) هر توکن به ۱۰۰۰ توکن تقسیم شود.

تیم توسعه‌دهنده این پلتفرم، تاریخی خوش‌یمن (۲۱ اوت) برای بازتعریف این توکن تعیین کرد. در همین تاریخ، تسلا (Tesla)، تولیدکننده ماشین‌های الکترونیکی، سهام خود را تجزیه کرده بود و شاهد جهش ۱۲ درصدی قیمت سهام پس از ۱۰ روز بود.

البته، رشد دات بسیار چشمگیرتر از سهام تسلا بود. قیمت توکن دات از ۲.۹۲ دلار پیش از بازتعریف به ۶.۸۴ دلار در ۱ سپتامبر (۱۱ شهریور) رسید.

با این حال، طبق ادعای تحلیل‌گران، تجزیه دات به واحدهای کوچک‌تر، تنها عامل رشد سریع این توکن نبوده است.

توماس کوهن (Thomas Kuhn)، تحلیل‌گر کلان در شرکت مشاوره‌ی تحقیقات کوانتوم اکونومیکس (Quantum Economics)، سه دلیل برای رونق‌گرفتن بازار این توکن برشمرد: این پروژه بودجه مناسبی برای شروع دارد؛ بنابراین، می‌تواند از پس تأمین مالی یک تیم حرفه‌ای و قدرتمند بربیاید. پولکادات پروژه نسبتاً جدیدی در مقایسه با پلتفرمی قدیمی همچون اتریوم محسوب می‌شود که ناگزیر در آستانه ارتقا و به‌روزرسانی است. علاوه بر این موارد، دات دارایی نسبتاً جدیدی است. او اشاره کرد:

سرمایه‌گذاران این توکن سال‌ها برای اولین افزایش قیمت منتظر نماندند تا آن را بفروشند و کسب سود کنند.

سفر سه‌ ساله پولکادات

نمی‌توان گفت دات توکن کاملاً جدیدی است. پروژه پولکادات سال ۲۰۱۷ کلید خورد و به‌مدت سه سال در حال توسعه بود. طی ماه‌های اخیر، علاوه بر بازتعریف توکن، چندین تغییر اساسی دیگر، از جمله راه‌اندازی شبکه اصلی پولکادات در ماه مه (خرداد) نیز در فرایند رشد این پروژه رخ داده است.

درواقع، مهم‌ترین رویداد در تاریخچه این پروژه رأی‌گیری همگانی دیگری بود که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌داد توکن‌های خود را منتقل کنند. پیش از آن، انتقال توکن بسیار دشوار و فقط از طریق قراردادهای بدهی شخصی و مبادلات مستقیم و خارج از صرافی ممکن بود.

رأی مثبت جامعه پولکادات برای انتقال‌پذیری توکن به صرافی‌ها امکان داد تا این توکن محبوب را فهرست کنند. بایننس و کراکن به‌سرعت این توکن را وارد فهرست خود کردند؛ درواقع، این دو صرافی به‌قدری سریع این کار را انجام دادند که از سوی جامعه پولکادات به اقدام پیش از موعد متهم شدند؛ این دو صرافی در ۱۸ اوت (۲۸ مرداد)، توکن دات را وارد فهرست خود کرده بودند؛ یعنی سه روز پیش از تاریخ توافق‌شده.

همان روز، گوین وود، یکی از اعضای کلیدی سابق اتریوم و بنیان‌گذار پولکادات، در توییت خود نوشت:

همان طور که پیش از این هشدار داده بودیم، برخی صرافی‌ها به تعهد خود وفادار نبودند و دات جدید را، به جای جمعه، امروز (سه‌شنبه، ۱۸ اوت) فهرست کردند. جمعه روزی است که جامعه پولکادات برای بازتعریف توکن خود در نظر گرفته است.

با اینکه ما توانایی کنترل این صرافی‌های متمرکز را نداریم، اما می‌توانیم از آنها درخواست کنیم این توکن را تا روز موعد، از فهرست خود حذف کنند.

اقدامات آنها جامعه ما را در معرض خطر قرار می‌دهد.

با اضافه‌شدن ویژگی انتقال‌پذیری، ارزش بازار دات جهشی صعودی داشت و این توکن را پیش از روز بازتعریف توکن تا سطح ده ارز دیجیتال برتر پیش راند. پس از رویداد بازتعریف توکن، دات به جمع پنج ارز دیجیتال برتر بازار نیز راه یافت. البته، این توکن همراه با افت بازارهای آلت کوین دچار اندکی افت شد و با دو رتبه نزول، مدتی در جایگاه هفتم قرار گرفت، اما بار دیگر توانست با رشدی خیره‌کننده در عرض چند ساعت، رتبه پنجم را بازپس‌گیرد.

ارزش بازار یک توکن حاصل‌ضرب قیمت توکن در سرمایه در گردش آن است. با این حال، با اینکه بازتعریف توکن عرضه در گردش آن را افزایش می‌دهد، ارزش کل بازار دات تغییری پیدا نکرده است. بنابراین، یک سرمایه‌گذار دات که پیش از این فقط یک توکن داشته است، اکنون مالک ۱۰۰ توکن خواهد بود، اما با وجود افزایش تعداد سهام سرمایه‌گذاران، ارزش کل یکسان خواهد ماند.

آینده بازار برای پولکادات

گفتنی‌ است که حجم معاملات دات نیز طی هفته‌های اخیر رشد یافته است و روز ۲۷ اوت (۶ شهریور) به رکورد ۱.۴ میلیارد دلار رسید.

می‌توان گفت اضافه‌شدن ویژگی انتقال‌پذیری و رویداد بازتعریف توکن، اندکی باعث ایجاد سردرگمی شده است. اما این وضعیت از اشتیاق سرمایه‌گذاران به این پروژه نکاسته است.

کوری میلر (Corey Miller)، مدیر ارشد توسعه در صرافی dYdX و یکی از اعضای هیئت مدیره در شرکت سرمایه‌گذاری جنسیس بلاک کپیتال (Genesis Block Capital)، رشد پولکادات را ماحصل عملکرد فوق‌العاده بنیاد وب‌تری (Web3 Foundation) می‌داند. بنیاد وب‌تری بنیان‌گذار و پشتیبان مالی پروژه پولکادات است. میلر اظهار داشت:

این شرایط بازتابی از کار فوق‌العاده بنیاد وب‌تری در خصوص ایجاد جامعه‌ای در سرتاسر جهان است. نتایج چنین اقداماتی باعث افزایش آگاهی و پذیرش توسعه‌دهندگان شده است.

هدف جاه‌طلبانه پولکادات ایجاد اکوسیستمی است که توانایی رقابت با اتریوم را داشته باشد. اما، آیا جایگاه پولکادات در مقام پنجم برترین ارزهای دیجیتال حفظ خواهد شد؟