هفته اخیر سالروز پیدایش بیت کوین بود. ولی هیچ جشنی برای آن برگزار نمیگردد و هیچ کیکی و شمعی نمیبنید. شبکه دوستی بیت کوین غیرمتمرکز و خالق آن ناشناس میباشد. با این وجود وایت‌پیپر بیت کوین از هنگام انتشارش تا امروز تأثیر زیادی بر جهان داشته. چه اتفاقاتی در طول این سال‌ها افتاده است. دی‌کریپت در مطلبی چند اتفاق اساسی در تاریخ ۱۲ ساله بیت کوین را بررسی کرده است که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.

۲۰۰۸؛ پیدایش بیت کوین

قصه ما از ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ (۱۰ آبان ۱۳۸۷) شروع گردید. در این روز ساتوشی ناکاموتو، خالق بدون هویت بیت کوین یا تیمی از خالقان، وایت‌پیپر این ارز دیجیتال را عرضه کرد؛ یک سیستم مالی نقد الکترونیکی همتابه‌همتا. طی این وایت‌پیپر، ناکاموتو پیش‌نویس برنامه ای را نوشت که این امکان را به ارمغان میاورد که پرداخت‌های آنلاین به شکل مستقیم و فاقد مراجعه به یک مؤسسه مالی، از شخصی به شخص دیگر فرستاده شود.

دقیقا یک ماه پیش از آن، لمن برادرز (Lehman Brothers) یکی از عظیم ترین بانک‌های سرمایه‌گذاری در ایالات ‌متحده، به سبب بحران مالی سال ۲۰۰۸ اعلام ورشکستگی نمود. این رویداد، سبب وجودی بیت کوین بود. همان‌ شکل که سیستم مالی متمرکز ایالات‌ متحده با معضل دست و پنجه نرم کرد، فرصتی در بازار جهت یک سیستم غیرمتمرکز به وجود آمد تا خود را از این کشتی در حال نابودی رهایی بدهد.

۲۰۰۹؛ نخستین سال بیت کوین

سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸)، سالروز پیدایش بیت کوین بود. در ماه ژانویه (دی)، کد بیت کوین به شکل نرم‌افزاری متن‌باز عرضه و جنسیس بلاک استخراج گردید. ناکاموتو ۵۰ بیت کوین نخستین را استخراج نمود، با اینکه در آن زمان هیچ ارزشی نداشت. چند هفته بعد، ناکاموتو ۱۰ بیت کوین به هال فینی (Hal Finney) ارسال کرد که نخستین تراکنش بیت کوین میان دو نفر بود. هنگامی که بیت کوین یک‌ساله گردید، ویکی‌لیکس چهارصد هزار سند را در خصوص جنگ عراق منتشر نمود و فرد انجام دهنده خودروی بمب‌گذاری‌شده میدان تایمز نیویورک که موفق به انفجار ناحیه توریستی نیویورک نگردید، به حبس ابد محکوم گردید.

۲۰۱۰؛ روز پیتزای بیت کوین

در ایام نزدیک به دومین سالروز پیدایش بیت کوین ، اینستاگرام راه‌اندازی گردید. این نرم افزار به اشتراک‌گذاری تصاویر در ۶ اکتبر (۱۴ مهر) همان سال آغاز به فعالیت کرد. در سال ۲۰۱۰ بیت کوین تقریبا۰٫۲۰ دلار ارزش داشت و در طول سال به نرخ ۰٫۳۹ دلار نیز دست پیدا کرد. ناکاموتو که در آن سال تقریبا یک میلیون بیت کوین استخراج نموده، کد منبع این ارز دیجیتال را در دست گوین اندرسون (Gavin Andresen) داد. سال ۲۰۱۰ در ضمن به‌خاطر روز پیتزای بیت کوین (Pizza Day) نیز معروف است؛ در روز ۲۲ مه (۱ خرداد)، لازلو هانیک (Laszlo Hanyecz) ده هزار بیت کوین جهت خرید دو پیتزا از رستوران زنجیره‌ای پاپاجونز (Papa John’s) پرداخت نمود. با قیمت‌های کنونی، این دو پیتزا بیشتر از ۱۳۷ میلیون دلار قیمت داشته اند.

هانیک سال‌ها بعد در مورد این خرید چند میلیون دلاری هیچ احساس منفی را در خود نداشت و در گفتگو با نیویورک‌ تایمز اظهار کرد:

بیت کوین در آن دوران ارزش خاصی در اختیار نداشت، لذا ایده معامله با آن بسیار مناسب بود. هیچ شخصی نمی‌دانست که بیت کوین روزی این‌ اندازه  ارزشمند و عظیم خواهد شد.

۲۰۱۱؛ نخستین حباب بیت کوین

بیت کوین در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰) از مشهوریت خوبی برخوردار بود و زمان زیادی سپری نشد که بازارهای سیاه این ارز دیجیتال را به‌سبب قابلیت نیمه‌ناشناس بودنش موردتوجه زیادی قرار گرفت. سیلک رود (Silk Road)، بازار سیاهی در دارک‌وب فعالیت میکرد که بیت کوین را با اسلحه، مواد مخدر و دیگر کالاهای قاچاق غیرقانونی معامله می‌کرد و به همین روال بیت کوین پا به دنیای تجارت گذاشت.

سال ۲۰۱۱ نخستین حباب قیمتی بیت کوین نمایان شد. قیمت بیت کوین به صورت جذابی افزایش یافت و در تاریخ ۸ ژوئن آن سال (۱۸ خرداد ۱۳۹۰) قیمت ۳۱٫۵۰ دلار را لمس کرد. ولی در سومین سالگرد پیدایش بیت کوین نرخ آن به ۳٫۱۲ دلار تنزل پیدا کرد. نشانه‌های نخستین فراز و نشیب های قیمتی زیاد بیت کوین که تا به امروز نیز اثراتش بر این ارز دیجیتال قابل رویت است، در این سال بوجود آمد.

در سومین سالروز پیدایش بیت کوین ، او میبایست یک رقیب باید روبرو میشد. لایت کوین در اکتبر سال ۲۰۱۱ (مهر ۱۳۹۰) و به‌ شکل «نقره‌ای جهت طلای بیت کوین» عرضه شد. در قسمت دیگری از زمین معمر قذافی، دیکتاتور لیبی، طی مسئله قیام مردمی موسوم به بهار عربی به قتل رسید.

۲۰۱۲؛ غیر قابل‌ ایست

در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۱۲ (۱۰ آبان ۱۳۹۱) یک موفقیت برای بیت کوین به چشم آمد. در آن تاریخ بورس اوراق بهادار نیویورک بعد از دو روز تعطیلی به سبب طوفان سندی، کاره خودرا آغاز کرد. بیت کوین در این زمان کوتاه تعطیلی قابل استفاده بود و علت مناسبی جهت قدرت شبکه غیرمتمرکزش به همه نشان داد

قیمت بیت کوین در تمام سال به حرکت افزایشی خود ادامه داد. در ماه اکتبر (آبان) به بالاترین میزان خود، یعنی ۱۲٫۴ دلار دست یافت. قیمت بیت کوین که طی این سال به شکل میانگین ۵٫۲۷ دلار بود، ۱,۶۵۶ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۱۱ از خود نشان میداد.

در ماه سپتامبر (شهریور) مجموعه بیت کوین بوسیله گوین اندرسون، جان ماتونیس (Jon Matonis)، پاتریک مورک (Patrick Murck)، چارلی شرم (Charlie Schrem) و پیتر وسنس (Peter Vessenes) تاسیس گردید. بیت‌پی، سرویس کلی پرداخت‌های بیت کوین، اعلام داشت هزار پذیرنده آغاز به پذیرش پرداخت‌هایی نموده اند که با بیت کوین صورت میگیرد.

۲۰۱۳: سیلک رود توقیف گردید

در فوریه سال ۲۰۱۳ (بهمن ۱۳۹۱) و پنمین سالروز پیدایش بیت کوین ، صرافی کوین بیس اعلام کرد که فروشش از یک میلیون دلار گذشته است و در ماه مارس (اسفند) همان سال، ارزش بازار بیت کوین مبلغ  یک میلیارد دلار را تصاحب کرد. سیلک رود که طی سال ۲۰۱۱ راه اندازی گردیده بود، در ماه اکتبر بوسیله اف‌بی‌آی به همراه ۲۶ هزار بیت کوین دستگیر شد. راس اولبریک (Ross Ulbricht) اساس گذار سیلک رود، در حال حاضر مشغول گذراندن حکم حبس ابد خود بدون عفو مشروط میباشد. در سال ۲۰۲۰ او برای هفتمین سال پی در پی، تولد خود را در زندان جشن گرفت. دادستان‌های پرونده سیلک رود اعتقاد دارند بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، فروشندگان سایت اولبریک ۲۱۴ میلیون دلار سود به جیب زده اند.

ارزش بازار بیت کوین در سومین سالروز تولدش از دو میلیارد دلار بیشتر شد و نرخ هر بیت کوین به بیشتر از ۲۰۰ دلار دست یافت. همچنین در نقطه دیگری از دنیا، پیتر هیگز (Peter Higgs) و آلیس مونرو (Alice Munro) موفق به دریافت جایزه نوبل گردیدند.

۲۰۱۴: ام‌تی ‌گاکس سقوط می‌کند

در ششمین سالروز پیدایش بیت کوین ، ارزش بازار این ارز دیجیتال بیشتر از ۴ میلیارد دلار بود. نرخ هر بیت کوین به ۳۲۹ دلار دست یافته بود و حجم معاملات روزانه آن از ۱۳ میلیون دلار سبقت گرفته بود. ولی همه چیز در دنیای ارزهای دیجیتال به درستی جلو نرفت. در ماه فوریه (بهمن)، صرافی ارز دیجیتال ام‌تی ‌گاکس (Mt. Gox) قابلیت برداشت از حساب را برای مشتریان خود به شکل تعلیق درآورد. این عمل بعد  از آن رخ داد که ۷۴۴ هزار بیت کوین گم گردید که در آن هنگام ارزشی برابر با ۴۷۳ میلیون دلار داشت و ۶ درصد از تمام موجودی بیت کوین جهان را تشکیل میداد. تقریاب ۲۰۰ هزار عدد از بیت کوین‌های گم شده بازیابی شدند و مابقی بیت کوین‌ها برای همیشه تقریاب نابود شده ماندند.

۲۰۱۵: بالا رفتن حجم معاملات

ارزش کلی بازار بیت کوین در انتهای اکتبر سال ۲۰۱۵ (آبان ۱۳۹۴) و مصادف با هفتمین سالروز پیدایش بیت کوین ، برابر با ۴٫۶ میلیارد دلار و نرخ هر واحد بیت کوین ۳۱۲ دلار برآورد شده بود. با اینکه نرخ و ارزش کلی بازار بیت کوین راکد مانده بود، ولی حجم معاملات روزانه آن به شکل چشم‌گیری بالا رفت و به ۵۲ میلیون دلار دست یافت. در بیرون از فضای بیت کوین و ارزهای دیجیتال، چین احداث یک جزیره در دریای چین جنوبی را شروع نمود و روسیه وارد جنگ سوریه گردید.

۲۰۱۶: بیت کوین به فرایند اصلی تبدیل می‌شود

در سال ۲۰۱۶ نرخ بیت کوین حرکت افزایشی خود را شروع کرد. در سالروز پیدایش بیت کوین در آن سال، حجم کلی معاملات روزانه این ارز دیجیتال به ۹۳ میلیون دلار و ارزش بازار آن به ۱۱ میلیارد دلار و نرخ هر واحد بیت کوین به ۷۰۳ دلار دست پیدا کرد. خیلی از کسب‌وکارهای معروف شروع به پذیرش بیت کوین نمودند. فروشگاه بازی‌های ویدئویی Valve’s Steam و علاوه بر این شرکت اوبر (Uber) که در حوزه اشتراک‌گذاری خودرو کار میکند، از قبیل این کسب‌وکارها محسوب میشوند.

طی ماه اکتبر (مهر)، کلمبیا با شورشیان فارک (FARC) توافق‌نامه صلحی را به امضا رساندند علاوه بر آن در هتلی واقع در پاریس، ۱۰ میلیون دلار از کیم کارداشیان (Kim Kardashian) سرقت شد. چنانجه کارداشیان این مقدار پول را به شکل  بیت کوین نگهداری میکرد…

۲۰۱۷: حباب بیت کوین

سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) و نهمین سالروز پیدایش بیت کوین دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌ جمهور تازه آمریکا انتخاب گردید. این سال جهت کاربران ارزهای دیجیتال، سال حباب بیت کوین محسوب میشود.

در نهمین سالروز پیدایش بیت کوین، نرخ هر واحد از این رمزارز با ارزش ۶,۱۳۱ دلار و ارزش کلی بازار آن بیشتر از ۱۰۰ میلیارد دلار میشد. رقمی که بعضی آن را به لیست شدن قراردادهای آتی بیت کوین در بورس کالای شیکاگو مربوط میدانند. این مسئله، شرط‌بندی بر روی بیت کوین را برای خیلی از اشخاص در جهان ساده کرد. بیت کوین در هفته نخست در بورس کالای شیکاگو ۴۶۰ میلیون دلار مبادله گردید. نرخ بیت کوین در ماه دسامبر (آذر) در رشدی چشم گیر به بیشتر از ۲۰ هزار دلار دست یافت. در روز هفتم دسامبر (۱۶ آذر) حدودا ۵۰ میلیارد بیت کوین معامله گردید.

۲۰۱۸: رو به پایین؛ ولی نه رو به انتها

سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷)  ، همه چیز ویران شد. بازار تماما بر پایه حدس و گمان جلو رفت و حرکت معکوسی را در راه خود قرار داد. در ماه فوریه (بهمن)، نرخ بیت کوین به ۶,۵۳۸ دلار کاهش پیدا کرد و این اخبار پیام آور سالی دشوار برای بیت کوین بود. در دهمین سالروز پیدایش بیت کوین ، نرخ آن که ۶,۳۲۵ دلار بود. این در شرایطی بود که ارزش کلی بازار این ارز دیجیتال هنوزهم با ۱۰۹ میلیارد دلار در وضعیت خوبی قرار داشت. کاهش نرخ بیت کوین با واکنش زیاد رسانه‌های مهم و شبکه‌های اجتماعی روبرو گردید.

توییتر، فیس‌بوک و گوگل طبق معمول تبلیغات در رابطه با ارزهای دیجیتال از قبلی بیت کوین را ممنوع اعلام نمودند. بعدها گوگل و فیس‌بوک این ممنوعیت برداشتند. از سوی دیگر فیس‌بوک تلاش زیادی کرد تا موفق شود ارز دیجیتال خودش یعنی لیبرا را عرضه کند.

۲۰۱۹: برگشت بیت کوین

در ادامه کاهش شدید نرخ در سال ۲۰۱۸، بازار با سرعت خوبی در سال ۲۰۱۹ به خود برگشت. بیت کوین سال را با نرخ ۳,۷۶۴ دلار شروع کرد و نرخ آن در ماه ژوییه (تیر) به ۱۳,۷۹۶ دلار دست یافت. از آن روز به بعد، نرخ بیت کوین با نوسانات  زیادی مواجه شده است. ولی تعریف و تمجید شی جین پینگ (Xi Jinping) رئیس‌ جمهور چین از بلاک چین، فناوری بنیادی و اصلی بیت کوین، سبب گردید نرخ بیت کوین تقریبا رو به بالا و با توان خوب باقی بماند.

در یازدهمین سالروز پیدایش بیت کوین ، هر بیت کوین تقریبا۱۰ هزار دلار ارزش داشت و ارزش کلی بازار آن به ۱۶۵ میلیارد دلار دست یافته بود. تا آن روز شبکه بیت کوین از ۵۵ هزار نود بوجود میامد، این در صورتی بود که ۸۲۰ هزار آدرس، بیت کوین را معامله کرده بودند.

۲۰۲۰: سقف‌های قیمتی تازه 

بیت کوین در سال ۲۰۲۰ آغازی پرقدرت را سرلوحه قرار داد. با نزدیک‌شدن به هاوینگ بیت کوین، صحبت های زیادی در بازار شکل گرفت، ولی تعداد کمی از کاربران موفق میشدند پیش‌بینی کنند که این سال به چه نحوی به پایان خواهد رسید، زیرا شیوع ویروس کرونا در ماه مارس کل دنیارا تحت تاثر خود عوض کرد. هرج‌ومرج بوجود آمده به سبب شیوع ویروس کرونا، در آغاز قیمت بیت کوین را رو به نزول کشاند و به کم تر از ۴ هزار دلار هل داد.

ولی همزمان با فراهم کردن بسته‌های محرک اقتصادی عظیم که به دنبال قرنطینه در سراسر جهان رخ داد، بیت کوین دوباره جایگاه خود را ثابت کرد و سرمایه‌گذارانی که در تلاش برای پناهگاهی جهت محافظت از سرمایهٔ خود در مقابل تورم بودند، به این ارز دیجیتال اعتماد کردند. در ادامه، نرخ بیت کوین به ۱۰ هزار دلار دست یافت و تا پایان تابستان در همان منطقه قیمتی جا خشک کرد. به نظر میاید وقوع مجموعه‌ای از شوک‌های مالی که اقتصاد جهانی با آن روبرو است، ثابت کرد که بیت کوین آسیب‌پذیری اندکی دارد. در حقیقت، بیت کوین نه فقط در مقابل شوک‌ها و استرس‌ها مقاوم میباشد، بلکه در این مورد قوی‌تر نیز فعالیت مینماید.

در ادامه پول‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاری در بیت کوین بوجود آمد. سرمایه‌گذاران نهادی مانند گری‌اسکیل (Grayscale) و اسکوئر (Square) حجم زیادی در بیت کوین سرمایه‌گذاری نمودند. از سوی دیگر پی‌پال، غول پرداخت دیجیتال، با معرفی قابلیت نوین خریدوفروش ارزهای دیجیتال در نرم افزار خود، درها را بر روی پذیرش هرچه بیشتر ارزهای دیجیتال گشود.

خبر ورود پی‌پال به دنیای ارزهای دیجیتال، نرخ بیت کوین را به بیشتر از ۱۳ هزار دلار افزایش داد. در دوازدهمین سالروز پیدایش بیت کوین ، نرخ این ارز دیجیتال به بالاترین میزان خود از سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) دست یافت . کاربرانی که تا قبل از این به بیت کوین احساس منفی داشتند، از مایکل سیلور (Michael Saylor) مدیرعامل مایکرواستراتژی بگیر تا جی‌پی مورگان (JP Morgan)، در حال حاضر تعریف های ستایش‌آمیزی را در خصوص بیت کوین می‌گویند.

یک چیز کاملا شفاف است؛ صرف‌نظر از هر رویدادی که بعداً قرار است ببینیم، بیت کوین در جایگاه بسیار متفاوتی با ۱۲ سال قبل، یعنی هنگامی که برای نخستین مرتبه در جهان پیدا شد، قرار گرفته است.