پول مجازی چیست ؟

پول مجازی چیست ؟ و آیا مورد مصرف دارد؟

عینک واقعیت مجازی، شبکه های مجازی، دنیای مجازی و حالا هم پول مجازی. چه خبر است؟ به نظر می رسد دنیا در حال زیر و رو شدن است. اگر با تغییرات همگام نباشیم پس از مدتی می شویم مانند اهالی کشور های آفریقایی. پول مجازی و یا همان پول اینترنتی روز به روز در حال گسترده شدن است و اکثر تبادلات مالی و اعتباری نیز به وسیله ی همین پول اینترنتی انجام می گردد. خب بیایید ببینیم پول مجازی چیست؟ به نوعی اعتبار مالی گفته می شود که در بستر اینترنت رد و بدل می گردد. البته برای نگه داری از این پول مجازی مجبوریم یک کیف پول مجازی هم داشته باشیم.

این کیف پول مجازی در قالب وب سایت هایی وجود دارد که عملیات نگه داری و انجام تراکنش های مالی ما را انجام می دهد. از جمله ی این پول های مجازی می توان به بیت کوین و اتریوم و پرفکت مانی اشاره نمود. یک دسته دبندی در مورد پول های اینترنتی وجود دارد. این دسته بندی اعم از متمرکز و غیر متمرکز می شود. مجموعه ی پول های مجازی که خاصیت غیر متمرکزی دارند را Cryptocurrency هم می نامند. بیس و پایه ی این پول ها رمزی بودن آن ها می باشد. یعنی چه؟ یعنی مالکیت معنوی آن ها متعلق به شخص و یا گروه خاصی نیست. مثل بیت کوین که معلوم نیست پایه گذار آن چه کسی است؟

یک چیز هایی می گویند. مثلا می گویند شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو آن را بنیاد نهاده است. ولی تا الآن چنین شخصی مدعی این امر نشده که چنین اسمی هم داشته باشد. دسته ی دوم پول مجازی مربوط می گردد به پول های متمرکز. یعنی پول هایی که یک موسسه و یا شرکت خاص صاحب آن ها می باشد. مانند پی پال.

 

پول مجازی متمرکز و غیر متمرکز چه تفاوت هایی با هم دارند؟

اولین تفاوت آن ها مربوط می شود به این که تراکنش های مربوط به پول های غیر متمرکز را پلتفرمی به نام بلاک چین انجام می دهد. ضمنا همان طور که عرض نمودیم هیچ نهاد و یا موسسه ای مسئولیت آن ها را بر عهده نمی گیرد. و جالب تر آن که هر کاربری می تواند بدون کسب اجازه از جایی اکانت و یا همان کیف پول در وب سایت مربوطه را داشته باشد. و از این به بعد تمام تراکنش های مورد نیاز خود را بدون دیدن و سرکشی بقیه انجام دهد. به دلیل این که این پول ها وابسطه به هیچ ارگانی نیستند، هیچ پشتوانه مشخصی هم مانند سایر پول ها ندارند.

پس می توان گفت که تبادلات آن ها هم تحت نظر هیچ شخصی نیست و به صورت کاملا یکتا انجام می گردد. در این مورد می توان به بیت کوین اشاره نمود که تحت مالکیت هیچ نظام و دستگاه خاصی نیست و تغییرات قیمت آن را هم کسی نمی تواند به طور کامل کنترل نماید. ولی پول های متمرکز مالک قطعی دارند و می توان نظارت دقیقی بر انواع تراکنش های آن ها نمود. نوسانات ارزش آن ها را هم می توان تا حد زیادی کنترل کرد.

 

پشتوانه ی پول اینترنتی متمرکز چیست؟

بر عکس پول های غیر متمرکز این پول ها ارزش خود را از پول های سنتی تر اخذ می کنند. مثلا پی پال وابستگی کاملی به دلار و ارزش آن دارد. به طور مثال شاید بتوان گفت که ارزش هر واحد پی پال برابر باشد با یک دلار. بنابر این 500 پی پال، 500 دلار ارزش دارد. اما به طوری که گفتیم ارزش پول های غیر متمرکز را خودشان تعیین می کنند و نوسانات ارزش آن ها را شخص و گروه خاصی نمی تواند کنترل کند. به هر حال وقتی حساب پی پال تان را 500 دلار شارژ کنید، موقع انجام خرید و یا پرداخت اینترنتی هم ارزش خرج کرد آن همان 500 دلار است. یعنی نه یک سنت کم تر می شود، و نه یک سنت بیشتر.

به نظر می رسد ارز های متمرکز حد اقل ثبات اعتبار و ارزش دارند. خوب است نه؟ ولی یک مشکل بزرگ دارند. آن هم این که کیف پول مربوط به آن ها محدود می شود به یک یا دو سایت مخصوص. نمی توانید پول تان را هرجایی خرج کنید. زیرا ممکن است پول تان را جای خاصی قبول نکند. ولی بیت کوین را همه ی دنیا می شناسند و به لحاط تبادل آزادی کاملی دارید.

 

پس چرا ارزش بیت کوین را با دلار می سنجند؟

ما که گفتیم بیت کوین وابسته به دلار نیست. پس چرا ارزش هر واحد بیت کوین را با دلار می سنجیم؟ ما عادت کرده ایم که ارزش هر چیزی را با چیز دیگری بسنجیم. دلیل آن هم این است که به اتفاقات و رخداد های جدید احتمالا عادت نکرده ایم. مثلا شاید ابتدای شروع کار ما با بیت کوین و سایر ارز های دیجیتالی است. بنابر این شناخت درستی از ارزش آن ها نداریم. ولی دلار را که می شناسیم. بنابر این برای این که بتوانیم ارزش هر واحد بیت کوین و سایر ارز های رایج دیجیتالی را بدانیم آن را با دلار می سنجیم. مگر خود طلا به تنهایی پشتوانه ی دلار نیست؟ ولی ما عادت داریم ارزش هر اونس و یا گرم و کیلوی طلا را هم با دلار بسنجیم. پس می توان گفت طلا وابسته به دلار است؟

خیر. برعکس دلار وابسته به طلا است. از طرفی بیت کوین در همه ی مغازه ها و سوپر مارکت های سراسر جهان کاربرد ندارد. مثلا برای خرید یک کیلو برنج نمی توانید به سوپر ماکت محله خود تان مثلا 20 ساتوشی پرداخت کنید. احتمالا حتی نمی دانند ساتوشی چه هست. اما می توانید این بیت کوین ها و ساتوشی ها را به ریال تبدیل کنید. در این حالت شما قصد دارید ارزش هر بیت کوین را با ریال ایران بسنجید. راجع به دلار هم موضوع به همین ترتیب هست. البته تبادلات بیشتر اقصی نقاط جهان هنوز هم با دلار صورت می پذیرد.

بنابر این جایگاه آن شناخته شده تر از بیت کوین است. با این حال می توان آینده ی بیت کوین و سایر ارز های دیجیتال رابسیار روشن دید. روزی را متصور می شوم که در دنیا دیگر دلاری وجود نداشته باشد و همه ی تبادلات با ارز های دیجیتال و اعتبارات نادیدنی انجام می گیرد.

 

استفاده از پول مجازی در خراب کاری و سرقت

با توجه به این که می دانیم پول مجازی به هیچ دولتی وابسته نیست و همچنین تراکنش های مربوط به آن هم قابل رد گیری نمی باشد، ممکن است از آن در عملیات خرابکاری استفاده شود؟ آن طور ها هم که می گویند رد گیری تراکنش های مربوط به این پول ها چندان هم نا ممکن نیست. فقط کمی سخت تر از بقیه ی پول ها است. می توان احتمال داد که چنین تراکنش هایی با این منظور انجام بپذیرد. مثلا ممکن است هکری یک ویروس طراحی کند و از آن برای قفل کردن سیستم های افراد استفاده نماید. بعد از صاحب کامپیوتر بخواهد که مقداری بیت کوین به حساب او واریز کند. این موضوع اخیرا بسیار انجام می گیرد.

ولی همش هم نمی توان روی بد سکه را دید. به این فکر کنید که با چنین سیستم تبادلاتی ای می توان چقدر از شر چیز های بدی مانند تحریم ها خلاص شد. این موضوع مخصوصا برای ما ایرانی ها بسیار قابل لمس است. هر زمان به فکر دریافت پول مان از جایی می شویم اول به یاد این می افتیم که کشورمان تحریم است و ناراحت می شویم. سپس کمی که فکر می کنیم یادمان می افتد که راستی بیت کوین و ارز های دیجیتالی هم برای گرفتن پول خوب است. لبخند زیرکانه ای می زنیم و دست به کار می شویم. این نکته را مخصوصا آن هایی درک می کنند که مثلا در ” وب سایت فریلنسر دات کام” مشغول کار می شوند.

اغلب کسانی که در چنین وب سایتی کار می کنند و فریلنسری انجام می دهند معمولا دریافتی های خود را از طریق همین بیت کوین و سایر ارز ها مانند پرفکت مانی می گیرند. چه چیزی از این بهتر؟ حالا تنها کافی است به یک سایت صرافی مراجعه کنند و آدرس کیف پول خود را به آن بدهند. سپس یک شماره کارت هم مثلا از بانک صادرات بدهند و تمام. تنها دغدغه ی افراد باید در این حالت این باشد که آیا این وب سایت صرافی معتبر هست یا خیر؟

 

کار مزد تراکنش های مربوط به ارز های دیجیتال

یک مورد مهم دیگر برای انواع پول ها و تراکنش ها این است که بانک یا صرافی ها و سیستم های مربوط به آن ها چقدر کارمزد دریافت می کنند؟ پول مجازی از آن جمله پول هایی است که انجام تراکنش های مربوط به آن کارمزد همی را می طلبد. بر عکس پول های رایج و متمرکز دیگر مانند دلار و یا ریال خودمان. دلیلش هم این است که واسطه هایی مانند بانک ها وجود ندارند. پول مجازی بیشتر از این که جنبه ی قانونی داشته باشد، جنبه ی عمومی و عرفی دارد و مانند یک قرارداد نا نوشته است. بنابر این پول زیادی در قبال تراکنش های آن دریافت نمی شود.

بیایید با ذکر یک مثال موضوع را بهتر درک کنیم. تصور کنید شما یک خانه دارید و من می خواهم آن را برای مدت یک سال از شما اجاره کنم. با خود کرایه خانه ای که به شما می پردازم و یا پول پیش آن کاری نداریم. اگر به بنگاه برای عقد قرارداد اجاره برویم باید مبلغی را بپردازیم. هم شما و هم من. ممکن است این مبلغ برای من زیاد باشد. و یا پرداخت آن برای من حکم زوری داشته باشد. اما یک راه دیگر هم وجود دارد. این که این قرار داد را به صورت دستی و بین خودمان تنظیم کنیم. پول دیگری هم برای نوشتن آن لازم نیست.

تنها عیبی که این وسط وجود دارد این است که ممکن است هر لحظه یکی از ما دو نفر زیر قولش بزند و بخواهد کار شکنی کند. این مشکل به این دلیل است که در این قرارداد فقط من و شما شرکت داریم. اما اگر تعداد زیادی ناظر این قرارداد باشند چه؟ بیت کوین را همان طور که گفتیم یک جامعه بزرگ انسان ها هدایت می کنند و قبول دارند. پس این مشکل هم دیگر وجود ندارد.

 

گره ” Node” چیست؟

در شبکه ی مربوط به بیت کوین هر کاربر را با یک گره می شناسیم. این گره ها و یا همان کاربر ها به صورت شبکه ای به هم متصل هستند. برای انجام هر تراکنش یک کاربر که در این جا او را یک گره می خوانیم یک درخواست همراه با یک امضاء ثبت می کند. این درخواست به تمامی کاربران یا گره ها فرستاده می شود. گره های دیگر هم به نوبه ی خود این درخواست را به گره های دیگر می فرستند تا در تمام شبکه و پلتفرم بیت کوین این انتقال نمایش داده شود. به این ترتیب هیچ کس نمی تواند مقدار جدیدی بیت کوین را به صورت دستی و تصادفی به شبکه وارد کند. زیرا مقدار پول مجازی و انتقال و دریافت ها ثابت است.

 

آیا ارز مجازی جدی گرفته می شود؟

نهاد های دولتی برای مدت خیلی زیادی پول مجازی را جدی نگرفتند. زیرا علاقه مند بودند که اختیار و کنترل تبادلات و حجم آن از دست شان خارج نشود. بنابر این در انذار عموم آن را به رسمیت نمی شناختند. اما مردم و کاربران اینترنتی به کار خودشان ادامه دادند. آن ها تبادلات بین خودشان را روز به روز با استفاده از پول مجازی بیشتر و بیشتر کردند. پس از مدتی مسئولین و اقتصاد دانان کشور ها به این نتیجه رسیدند که اگر خودشان وارد عرصه نشوند اختیار خیلی از تبادلات از دستشان خارج خواهد شد. آن ها مشاهده نمودند که تا همین جا هم ضربه ی زیادی بر بدنه ی اقتصاد آن ها وارد شده است. پس وقتش بود که خودشان هم پا در این راه بگذارند.

آن ها شروع به ابداع پول مجازی و ارز های مخصوص خودشان کردند. تا از قافله عقب نمانند. مردم حالا دیگر پیروز شده بودند و پول مجازی جای خود را در این میان بین مسئولین کشور ها هم باز کرده بود. ایران هم یکی از کشور هایی بود که برای مدت بسیار طولانی ای اصلا انجام چنین تبادلاتی را جرم می دانست و کار استخراج این ارز های دیجیتالی را عبث و بیهوده می انگاشت. تا این که متوجه شد بهتر است به جای جنگیدن با آن خودش هم ارز مخصوص به خود را داشته باشد. نام این پول مجازی ایرانی پیمان است. این ارز دیجیتالی قرار است با پشتوانه ی طلا مورد استفاده قرار بگیرد. و شرکت ققنوس به همراه 4 بانک دیگر پروژه ی آن را استارت می زنند.

اگر چه استفاده از ارز دیجیتال ایرانی کمی طول می کشد ولی نشانه ی خوبی برای ورود به دنیای پول مجازی است.