کاربرد بلاک چین در ذخیره‌سازی اطلاعات؛ سلام بر حریم خصوصی واقعی

فایل های شخصی و مهم خودرا مانند عکس، فیلم، موسیقی و … را چگونه نگهداری میکنید؟ باشد شماهم تا به حال به این فکر کرده باشید که با پیشرفت فناوری کیفیت و اندازه فایل های مورد نیاز شما درحال بیشتر شدن است، و شما به فضاهای ذخیر سازی با حجم زیادتری احتیاج دارید. از هنگامی که سرویس های دخیره سازی ابری خودرا شکوفا کردند، تغییرات زیادی در روند ذخیره سازی مردم ایجاد شد. این خدمات قادرند اطلاعات مورد نیاز مارا برای همیشه در خود جای دهند و در هنگام نیاز آن هارا برای ما فراهم کنند. با وجود سهولت و سرعت در ذخیره سازی ولی تهدیداتی کوچک اطلاعات ما در خطر قرار میدهد که مبادا اطلاعات ما مورد بررسی قرار گیرد یا هک شود. به نقل از کوین تلگراف و به واسطه مقاله جدیدی در سایت خود به امور بلاک چین در راستای شیوه های جدید ذخیره سازی پرداخته و این امر را در حوزه بلاک چین مورد بررسی قرار داده است.

نگهداری اطلاعات به صورت متمرکز مزیت های مربوط به خودش را دارد. برای مثال سرعت و دسترسی آسان آن بیشتر است است، قدرت اجرایی آن بیشتر است و در اغلب موارد با تأخیر کمی انجام میپذیرد. ولی با وجود این مزایا، مطابق معمول معایبی نیز موجود است که نمیتوان آن هارا نادیده گرفت.

خدمات ذخیره سازی ابری بزرگ و معروف مثل گوگل و آمازون که در این مبحث جا افتاده اند و خودرا ثابت کرده اند. همیشه با این موضوع که با دولت ها همکاری میکنند و در راستای ورود به حریم خصوصی کاربران قدم برمیدارند مورد قضاوت قرار میگیرند و حقیقت امر این است که اگر بخواهند بسیار آسان این کارهارا میتوانند انجام دهند زیرا در خدمات ابری فایل مصرف گنندگان رمزگذاری نمیشود. همچنین امکان هک شدن اطلاعات کابران همیشه وجود دارد و بعید نیست که در آینده شاهد از دست رفتن اطلاعات میلیون ها کاربر باشیم.

در اینگونه خدمات، در صورت نیاز دولت ها قادرند دستیابی به مطالب را برای مردم غیرممکن کنند. برای مثال دولت کشور ترکیه که در سال 2017 سایت اطلاع رسانی ویکی پدیا برای مردم کشور خود مسدود کرد. و یا کشور چین که به دستور مقامات خود مشهور ترین و کاربردی ترین فضاهای اجتماعی ، خدمات ذخیره سازی ابری و برنامه های ویدئویی را در کشور از دسترس مردم خود خارج کرد و برنامه های کشور خودرا جایگزین کرد.

ولی با این وجود، شکل ذخیره‌سازی ابری غیرمتمرکز از ایمنی بالایی برخوردار بود و تمرکز بنیادی آن بر حفظاظت از حریم خصوصی کاربران است.

در شیوه غیرمتمرکز، اطلاعات افراد روی یک سرور متمرکز ونگهداری نمیشود. و به جای آن، داده ها به چند قسمت تقسیم شده و هر یک به سرورها یا کامپیوترهای متفاوتی که در واقع نود (Node) نام دارد، فرستاده می‌شوند. در این حالت قابلیت کنترل و نظارت روی اطلاعات کاربر از خارج از شبکه امکان پذیر نمیباشد. ولی لازم به ذکر است، نگهداری غیرمتمرکز اطلاعات هم با محدودیت‌هایی روبرو است.

دنبال کنندگان و طرفداران بلاک چین معتقدند این فناوری قادر است همه چیز از امور بانکی جدا کند ، تا محافظت های بهداشتی، خدمات رأی‌گیری و گردآوری کمک‌های مالی یا جذب سرمایه را به شیوه بهتری ارایه دهد. آیا این خدمات قادر هست درخصوص نگهداری اطلاعات هم صحیح باشد و آیا بلاک چین میتواند شبکه های ذخیره‌سازی ابری اطلاعات را پیشرفت دهد؟ این موارد در آینده معلوم نمیشود و هم اکنون برای قضاوت در این خصوص بسیار زود است.

---

ذخیره‌سازی ابری غیرمتمرکز چگونه انجام می‌شود؟

---

خدمات ذخیره‌سازی ابری، اطلاعات را روی سرورهای دوردست که به واسطه اینترنت قابل‌ دستیابی هستند و به آنها در اصطلاح ابر میگویند، نگهداری می‌کنند. حفاظت این سرورها بوسیله توسعه دهنگان این خدمات تامین میشود. در شیوه ذخیره‌سازی ابری غیرمتمرکز، متفاوت با سرورهای ابری سنتی، داده های کاربران در یک سرور متمرکز بخصوص بارگذاری نمیشود.بلکه، از نودهای متفاوتی که در سراسر دنیا وجود دارند و هر یکمتفاوت با دیگری فعالیت می‌کنند، بهره گرفته میشود. این نودها از طرف یک بخش واحد میزبانی نمی‌شوند و هیچ ارائه‌دهنده خدماتی قادر به کنترل آنها را نیست. هر کسی قادر هست یک نود را فعال کند.

داستان از کجا شروع شد؟

تقریبا ۲۰ سال قبل پروتکل بیت تورنت (BitTorrent) توسعه یافت که جهت اشتراک‌گذاری همتا به همتای فایل‌ها برنامه ریزی شده بود. مشترکان بیت تورنت فایل‌های مختلفی مانند موسیقی، فیلم و فایل‌های متنی را دریافت و در فضای مورد استفاده کامپیوتر خودشان نگهداری می‌کنند، همچنین قادرند این اطلاعات را با افراد دیگر هم به اشتراک بگذارند. به مشترکی که اطلاعات را در دست دارد سید (seed) میگویند. اطلاعات در بیت تورنت رمزگذاری نمی‌شوند، ولی به قسمت های کوچک‌تر تقسیم می‌شوند و مشترکان مختلف (سیدرها یا به اشتراک گذارنده‌ها) قادرند هر قسما را دریافت کنند. از این نظر دقیقا مثل فضای ابری غیرمتمرکز کار می‌کند.

برنماه تکمیلی اشتراک فایل بین سیاره‌ای (InterPlanetary File System) یا به صورت مخفف IPFS هم مثال دیگری در پیشرفت طراحی ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است. این برنامه در سال ۲۰۱۵ آغاز به کار کرد و بعدها پایه و اساس طراحی بعضی از شیوه های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین مانند فایل کوین (FileCoin) شد.

برنامه IPFS مثل HTTP، یک برنامه ابَررسانه‌ای برای شبکه اینترنت بوده که قصد آن طراحی برنماه ای برای انتقال اطلاعات میان کاربران در بستر اینترنت میباشد. و تنها فرق آن ها این بود که به جای یک سوروس اصلی با پند عدد نود فعالیت میکند. وقتی شما اطلاعات یا فایلی را در IPFS بارگذاری میکنید، آن فایل به چند تکه تبدیل میشود که هر قسما آن بلاک نام دارد. هرکدارم از بلاک ها دارای هش مخصوص خود هستند که شمارا قادر میسازد با استفاده از هش آن هارا پیدا کنید. که این امر برعکس بازیابی از طریق مکانی HTTP، به شیوه بازیابی از طریق محتوا صورت میگیرد.

---

مزایای بلاک چین برای ذخیره‌سازی

---

با توجه به سرور های نگهداری فایل سنتی مانند آمازون و گوگل، ذخیره سازی غیر متمرکز بر اساس بلاک چین دارای مزیت های مهمی است..

امنیت

نگهداری

نگهداری ابری غیرمتمرکز در بستر بلاک چین، حفاظت و انتقال داده هارا را مطمعن تر می‌سازد. اطلاعات با کلیدهای خصوصی قفل و قابل بازیابی میشوند که باعث می‌شود هیچ‌فرد دیگری قادر نشود بدون کلید به اطلاعات دستیابی داشته باشد. در ضمن داده ها به قسمت ها تقسیم می‌شوند که به حفاظت آنها در نودهای متفاوت کمک می‌کند و در نتیجه هیچ مشکلی از نظر نقطه خرابی نخواهیم داشت. اگر یک سرور متمرکز خراب یا غیر قابل استفاده شود، در واقع دیگر به اطلاعات دسترسی نخواهیم داشت، ولی اگر یک نود دچار اختلال شود، از بابت امنیت داده هایمان خیالمان راحت است.

تغییرناپذیری

با توجه به اینکه هیچ بخش مرکزی موجود نیست، هیچ شخصی قادر نیست فایل شما را از نابود کند، دستیابی شما به اطلاعاتتان را دچار اختلال کند یا جهت سانسور اطلاعات شمارا دستکاری کند. زیرا هش اطلاعات شما در دفتر کل نگه داشته می‌شود.

هزینه کمتر

با این وجود که خدمات نگهداری اطلاعات ابری متمرکز مثل سرویس ذخیره‌سازی آمازون (Amazon S3)، گوگل وان (Google One) و دراپ باکس (Dropbox) جهت هر گیگابایت حجم نگهداری ماهانه به ترتیب ۰٫۰۲۳ دلار، ۰٫۰۲ دلار و ۰٫۰۰۵ دلار از مشترکان خود دریافت میکنند، شرکت هایی که در بستر بلاک چین خدمات ارایه میدهد همین خدمات را با مزیت های بیشتر تنها با ۰٫۰۰۲ برای شما فراهم میکنند.

پاداش جهت ذخیره‌سازی

برخی از شرکت های ابری غیرمتمرکز از بلاک چین و همچنین از ارزهای دیجیتال بخصوص خودشان در راستای ایجاد انگیزه به مشترکان خود استفاده می‌کنند. کاربرانی که فضای ذخیره‌سازی کافی دارند (مانند دیسک، دیسک سخت یا مراکز طالاعات که از آنها بهره نمیبرند) قادر هستند آن هارا اجاره بدهند و در ازای آن مبالغی را دریافت کنند. برنامه های ذخیره‌سازی ابری بلاک چینی، مشترکانی را که قصد دارند دارند حجم ذخیره‌سازی بلا استفاده خودشان را به اجاره دهند  به افرادی که به آن حجم های اضافی نیاز دارند معرفی میکند و حالتی برد – برد ایجاد می‌شود.

---

نتیجه

---

هردو شیوه نگهداری اطلعات به وسیله روش های سنتی و غیرمتمرکز، دارای مزیت ها و معایب مختص به خودشان هستند. برای مثافل خدمات سنتی نگهداری فایل ها سرعت بالایی دارند و همچنین دستیابی به ان ها اسان تر است ولی اطلاعات در آن ها رمزگذاری نشده است و دارای یک مرکز اصلی و ثابت است که همه این ها باعث کاهش امنیت اطلاعات کاربران میشود. حال در مثابل خدمات ذخیره سازی غیر متمکرز شمارا از بابت حریم خصوصی و امنیت مطمعن میسازد ولی با این حال دارای سرعت کمتری نسبت به شبکه های سنتی هستند و همچنین هنوز قادر به نمایان کردن خود برای کاربران بسیار بالا نیستند. همچنین در نگهداری غیرمتمرزه اطلاعات ما دونوع برون زنجیره ای و درون زنجیره در اختیار داریم. در روش برون زنجیره ای بلاک چین در برابر باد کردن مقاوم است ولی در این حالت امنیت کاهش میابد زیرا اطلاعات روی خوده بلاک چین نگهداری نمیشود ، ولی در مقابل شیوه درون زنجیره ای بسیار مطمعن و از امنیت بالایی برخوردار است.