گرین (Grin) یک از ارزهای دیجیتال میباشد که از ژانویه 2019 به شکل رسمی فعالیت خودرا آغاز کرد کرد. گرین که توجه علاقه‌مندان سنتی بیت کوین را به خود جلب کرده است، یک ارز دیجیتال با ویژگی های حفظ حریم خصوصی و در بستری پیشرفته از بلاک چین بیت کوین پیاده‌سازی شده است. طی این مطلب قصد داریم ضمن معرفی این ارز دیجیتال، تاریخچه پیدایش و طریقه فعالیت آن را بازگو کنیم، با زرین اکسچنج همراه باشید.
گرین چیست؟
پروژه گرین بر روی حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری و تعویض‌پذیری توجه بسیاری دارد و یکی از پیاده‌سازی‌های مورد علاقه بر پایه پروتکل میمبل ویمبل (MimbleWimble) میباشد. این ارز دیجیتال شباهت‌های ماهیتی بسیاری با بیت کوین دارد و به همین سبب هم بسیاری از افرادی که فقط بیت کوین را به عنوان یک ارز دیجیتال واقعی و مناسب قبول کرده اند، توجه خود را به سمت گرین جلب کرده‌اند.
گرین یک ارز دیجیتال حریم خصوصی محور میباشد که در آن تراکنش‌ها حاوی مقدار نیستند. حتی در شبکه گرین آدرسی هم موجود نیست و به همین خسبب فضای ذخیره‌ای مورد نیاز آن در مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتال عادی و حریم‌خصوصی محور کمتر میباشد. گرین به شکل متن باز و آزاد عرضه شده، و مربوط و تحت نظارت هیچ بخش، شرکت یا بنیادی نمیباشد.
جالب است که در این ارز دیجیتال یک فهرست از اموراتی تهیه شده که هیچوقت نباید انجام شود. جالب‌تر اینکه بسیاری از موارد این فهرست به امری رایج در دنیای ارز دیجیتال تبدیل شده است. هنگامی که ساتوشی وایت پیپر بیت کوین را عرضه کرد، به گفته بعضی هدفش ارائه یک سیستم پولی همتا به همتا بود. کارمزدهای زیاد تراکنش و بعضی مشکلات آن، بیت کوین را از هدف اصلی خود دور کرد و آن را به یک ابزار جهت ذخیر ارزش و سرمایه تبدیل کردند.
هم اکنون دنیای ارزهای دیجیتال نیازمند یک ارز واقعی است که قادر باشد نقش ابزار مبادله را بین اشخاص ایفا کند؛ چرا که هیچ یک از آن‌ها تا امروز 4قابلیت اصلی یک پول جهانی و دیجیتال را در خود نداشته اند. این ویژگی ها به ترتیب ثبات قیمت، مقیاس‌پذیری، غیرمتمرکز بودن و حریم خصوصی میباشد. گرین سعی میکند تا 4 قابلیت اصلی پول را داشته باشد و این کار را بهتر از دیرگ ارزهای دیجیتال انجام دهد.
میمبل ویمبل (MimbleWimble) چیست؟
میمبل ویمبل شکلی از پروتکل بلاک چین است که بوسیله فردی با نام مستعار «تام الویس جدوسور» در جولای 2016 عرضه شد و طرفداران حریم خصوصی را به خود جذب کرد. چند ماه بعد، آدام پولسترا ایده ارائه شده توسط تام الویس جدوسور را بررسی و تغییراتی در آن بوجود آورد.
میمبل ویمبل پروتکلی میباشد که نوآوری‌های رمزنگاری متنوعی را با هم ترکیب کرده تا به شکل شگفت‌انگیزی روش انجام تراکنش‌ها در بیت کوین را تغییر داده و سایر بلاک چین را به شکل قابل توجهی کاهش دهد. تمرکز زیاد میمبل ویمبل و به تبع آن گرین (Grin) بر روی مواردی همچون حریم خصوصی و مقیاس پذیری میباشد. ویژگی دیگر یعنی تعویض‌پذیری هم با حریم خصوصی به ارمغان خواهد آمد.
تاریخچه گرین و میمبل‌ویمبل
در دوم آگوست 2016 یک فایل متنی به شکل ناشناس به یکی از انجمن‌های توسعه بیت کوین فرستاده شد. این فایل که وایت‌پیپر آغازین میمبل ویمبل بود، بوسیله شخصی ناشناس با نام تام الویس جدوسور نگارش شده بود. هدف وایت پیپر این بود که به عنوان یک سافت فورک در طراحی دفترکل توزیع شده بیت کوین مورد استفاده قرار گیرد و راهکاری جهت مشکل مقیاس‌پذیری و تراکنش‌های ناشناس آن باشد.
در 20 اکتبر 2016 توسعه‌دهنده ناشناس دیگری در همان انجمن ادعا کرد که بر روی یک پیاده‌سازی از میمبل ویمبل به نام گرین فعالیت میکند. با اینکه توسعه‌دهندگان در این فکر بودند که میمبل ویمبل را به عنوان یک زنجیره جانبی برای بیت کوین پیاده‌سازی کنند، ولی سیستم اسکریپت بیت کوین محدودیت‌هایی بوجود آورد که موجب شد پروتکل میمبل‌ویمبل هم به سمت یک ارز دیجیتال مستقل قدم بردارد.
توسعه‌دهندگان گرین در این فکرند که شیوه متفاوتی نسبت به دیگر آلت کوین‌ها در پیش بگیرند. عدم برگزاری ICO، نبود ایردراپ و نبود سکه‌های از قبل استخراج شده از جمله مواردی هستند که توسعه‌دهندگان خود را پایبند به آن‌ها می‌دانند. گرین نخستین پیاده‌سازی از میمبل ویمبل بوده و یک پروژه جامعه‌محور میباشد. دیگر پیاده‌سازی میمبل ویمبل، بیم (Beam) نام دارد. نخستین شبکه آزمایشی گرین در نوامبر 2017 عرضه شد و آخرین شبکه آزمایشی‌اش را در پایان 2018 افتتاح کرد. نخستین بلاک شبکه اصلی گرین هم در مورخ 15 ژانویه 2019 استخراج شد.
گرین چگونه فعالیت میکند؟
گرین یک ارز دیجیتال با مکانیزم اثبات کار (Proof of Work) میباشد و به همین سبب توانایی استخراج دارد. استخراج گرین با دو الگوریتم متفاوت که یکی برای ای‌سیک‌ها و دیگری جهت کارت‌های گرافیک است، انجام میگیرد.
سیاست استخراج گرین در دو سال نخست به شکلی برنامه ریزی شده که هم با کارت گرافیک و هم با ای‌سیک باشد، ولی بعد از گذشت دو سال استخراج با کارت گرافیک از میان برداشته میشود و تمامی روند استخراج با ای‌سیک انجام میشود. این امر جهت حفظ تمرکززدایی و توزیع منصفانه‌تر کوین‌ها انجام شده است.
مدت زمان استخراج هر بلاک در گرین به طور میانگین 1 دقیقه میباشد و هر بلاک 60 گرین پاداش اعطا خواهد کرد. به زبان ساده تر پروتکل به شکلی برنامه ریزی شده که هر ثانیه 1 گرین را آزاد کند. ارائه ثابت گرین در طول زمان موجب ایجاد تورمی میشود که همواره در حال کم شدن است و بعد از گذشت یک دهه به کمتر از 10 درصد کاهش می‌یابد.
بر خلاف بیت کوین که محدودیت سکه دارد، میزان سکه‌های گرین محدودیتی ندارند که از این رو ویژگی های آن به پول‌های کنونی شبیه تر است و مثل بیت کوین قادر نیست به شکل یک ذخیره ارزش مورد استفاده قرار گیرد. شبکه گرین از بعضی روش‌های تراکنش ناشناس بیت کوین مثل کوین‌جوین، تراکنش‌های محرمانه و دندلیون بهره میگیرد.
تراکنش محرمانه (Confidential Transaction)
تراکنش‌های محرمانه نوع پیشرفت یافته مدل خروجی تراکنش‌های خرج نشده (UTXO) بیت کوین میباشند که فاکتورهای مخفی‌ساز متنوع مقادیر تراکنش‌ها را برای همه جز گیرنده و فرستنده غیرقابل مشاهده میکنند. تراکنش‌های محرمانه بوسیله گرگوری مکسول از بلاک‌استریم توسعه یافته است که در آن مقادیر تراکنش با «تعهدات پدرسن» جایگزین شدند.
طی تراکنش‌های محرمانه مقدار تراکنش با یک عامل مخفی‌کننده تصادفی ترکیب می‌شوند تا میزان تراکنش رمزگذاری شود. جهت ساخت یک تراکنش میبایست مجموع موارد مخفی‌ساز ورودی را که با مجموع موارد مخفی‌ساز خروجی مساوی است، بدانید. از طرف دیگر تایید‌کنندگان تراکنش‌ها هم فقط نیاز است تا مساوی بودن مجموع ورودی‌ها با خروجی‌ها را بررسی کنند و از عدم خلق سکه اضافی یا نابود شدن آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
برای همین نیز اجباری به دانستن میزان تراکنش در صحت‌سنجی تراکنش‌ها وجود ندارد. حتی الزامی وجود ندارد که آن ها آدرس کیف پول‌ها را هم بدانند. در حقیقت در میمبل‌ویمبل هیچ موجودیتی پیدا نمیشود که جهت افزایش حریم خصوصی یک ویژگی مثبت محسوب میشود.
کوین‌جوین (CoinJoin)
کوین‌جوین مکانیزمی است که به مقیاس‌پذیری میمبل‌ویمبل کمک زیادی میکند و با ترکیب تراکنش‌های فرستاده شده به یک تراکنش، امکان شناسایی ارتباط میان فرستندگان و گیرندگان را برای افراد خارج از تراکنش سخت میکند. این مکانیزم راهی جهت بالا بردن حریم خصوصی در میمبل‌ویمبل میباشد، ولی از چه راهی قادر است به مقیاس‌پذیری آن کمک کند؟
فرض کنید که علی، سارا، محمد و کامران در یک بلاک چین قصد دارند تراکنش صورت دهند. چنانچه علی بخواد به سارا مقداری سکه ارسال کند، این ارسال در یک بلاک به ثبت میرسد. اگر سارا در آینده قصد داشته باشد از سکه‌هایش مقداری به محمد ارسال کند، داده های مربوط به هر دو تراکنش (علی به سارا، سارا به محمد) در بلاک بعدی نگهداری میشود. اکنون اگر محمد بخواهد قصد داشته باشد سکه به کامران ارسال کند، اطلاعات مربوط به هر سه تراکنش (علی به سارا، سارا به محمد، محمد به کامران) در بلاک حفظ خواهد شد.
با حفظ و نگهداری اطلاعات هر تراکنش، حافظه و اندازه بلاک چین نیز افزایش پیدا میکند. ولی میمبل‌ویمبل به شکل دیگری رفتار میکند. تمرکز اصلی این پروتکل بر روی ثابت نگه داشتن یکپارچگی تراکنش‌ها و حفاظت از حمله دوبار خرج کردن میباشد، تا اینکه مجموع داده های تراکنش‌های زنجیره را بر روی بلاک چین ذخیره کند. به مثال پیش برگردیم و آن را در پروتکل میمبل‌ویمبل امتحان کنیم.
اگر کامران قصد داشته باشد ارزهای دیجیتالش را خرج کند، نودهای مسئول تایید تراکنش‌ها جهت مقابله با حمله دوبار خرج کردن باید بررسی کنند که آن سکه‌ها حقیقی بوده و قابل خرج کردن هستند. برای همین هم تاریخچه مبادلاتی که در این بین صورت گرفته تا ارز دیجیتال از مالک نخست خود یعنی علی تا آخرین گیرنده یعنی کامران برسد، غیرضروری خواهد بود. میمبل‌ویمبل از مکانیزم کوین‌جوین جهت یکی کردن تمامی تراکنش‌ها و پاک کردن داده های ورودی و خروجی (Input Output) بین نخستین و آخرین گیرنده، استفاده میکند.
از این رو حجم بلاک چین آن خیلی کمتر شده، نحوه اجرای نودها راحت‌تر میشود، داده هایی که جهت مقابله با حمله دوبار خرج کردن مورد نیاز است حفظ می‌شوند و مشخصات تراکنش‌ها غیرقابل پیگیری و پنهان باقی می‌ماند.
ابهامات در خصوص تعداد تراکنش بر ثانیه (TPS) گرین
ممکن است مقیاس‌پذیری در خیلی از بلاک چین‌ها با واژه ی TPS یا تراکنش بر ثانیه تعریف شود، ولی این جریان در خصوص گرین کمی متفاوت است. کاربران برای این شبکه TPSهای مختلفی ارائه داده‌اند. با در نظر داشتن اینکه در شبکه گرین، چندین تراکنش با یکدیگر ترکیب میشود تا یک تراکنش عظیم تر را شکل دهند، TPS قادر نخواهد بود معیار مناسبی جهت سنجش مقیاس‌پذیری در گرین باشد.
ولی تعداد تراکنش‌هایی که در یک بلاک جا می‌گیرند، بوسیله مفهومی به نام وزن (weight) تعریف می‌شوند که برای هر ورودی، خروجی و پارامتر دیگری به نام کرنل ثابت میباشد.
تاریخچه قیمت گرین
قیمت گرین چند روز بعد از استخراج نخستین بلاک گرین و افزوده شدن آن به لیست صرافی‌ها، تقاضای قابل توجهی برای این ارز دیجیتال به وجود آمد. قیمت این ارز دیجیتال در صرافی‌ها که از تقریبا 25 دلار آغاز شده بود، به لیل تورمی بودن آن به سرعت کاهش یافت. سیاست پولی یا همان روش عرضه به شکلی برنامه ریزی شده که گرین ثبات قیمتی بهتری نسبت به ارزهای دیجیتال با محدودیت سکه داشته باشد. هم اکنون میتوانید از طریق سایت کوین مارکت قیمت دقیق این ارز دیجیتال را مشاهده کنید.
کیف پول گرین
همانطور که در سایت رسمی گرین هم به آن اشاره شده، این پروژه هنوز در مراحل آغازین توسعه قرار دارد و احتمال وجود ایراد و خطا در ابزارهای مربوط به گرین مثل کیف پول آن بالا میباشد. به همین سبب هم تاکید شده که هرگونه بهره از ابزارهای وابسته به گرین (مثل کیف پول) با ریسک خود کاربران باید صورت بگیرد. کیف پول اصلی گرین که بوسیله تیم توسعه‌دهنده اصلی عرضه شده است، همان فول نود گرین میباشد. در بروزرسانی گذشته خود، کیف پول گرین از فول نود آن جدا شده و به شکل مستقل قابل دسترس است و نیاز به دانلود بلاک چین این ارز دیجیتال نمیباشد. ولی یکی از مشکلات بنیادی این کیف پول رابط کاربری خط فرمان میباشد که فعالیت با آن را بسیار سخت میکند. در حال حاضر آخرین نسخه ارائه شده این کیف پول V4.0.0 میباشد که برای همگان قابل دسترس است.
اما کیف پول‌های دیگری هم وجود دارند که بوسیله تیم اصلی توسعه نیافته‌اند، بلکه مجموعه ای دیگر در جامعه گرین آن‌ها را ارائه داده اند. یکی از این کیف پول‌ها که به سبب داشتن رابط گرافیکی انتخاب خوبی برای نگهداری این کوین بشمار میرود، گرین پلاس‌پلاس (++Grin) میباشد. این کیف پول با زبان سی پلاس‌پلاس نگارش شده است.
کیف پول ++Grin
کیف پول گرین پلاس پلاس به عنوان یک فول نود فعالیت میکند و داده های بلاک چین گرین را دریافت و بلاک‌ها و تراکنش‌های تازه را تایید میکند. در آخرین نسخه این کیف پول ویژگی های بیشتری نسبت به نسخه‌های نخستین اضافه شده که آن را از وضعیت آزمایشی نیز خارج ساخته است. کار با این کیف پول به سهولت امکان پذیر است. در شروع وارد سایت این کیف پول شوید و آخرین ورژن مربوط به ویندوز را دانلود کنید.
سپس لازم است فایل مورد نظر را نصب کنید. بعد از نصب و اجرای کیف پول باید کمی منتظر بمانید تا همگام‌سازی با شبکه انجام گیرد.
بعد از همگام‌سازی و اتصال (چراغ سمت پایین‌چپ باید سبز و به صورت Running باشد)، آزادید بر روی سه گزینه وارد شدن به کیف پول، تهیه کیف پول و بازیابی کیف پول کلیک کنید. در حالتی که قصد دارید کیف پول جدیدی بسازید، میبایست برای خود یک نام کاربری و همچنین رمز مشخص کنید. به یاد داشته باشید که دانستن گذرواژه برای ورود در دفعات بعدی به کیف پول اجباری میباشد.
در مرحله بعد، یکی از چندین حالت کلمات بازیابی ۱۲ تا ۲۴ کلمه‌ای را انتخاب کنید. برای اینکه قادر باشید در آینده کیف پول خود را بازیابی کنید، نوشتن کلمات و نگهداری این کلمات بسیار واجب است. در مرحله بعدی از شما میخواهد تا تعدادی از کلماتی که در مرحله پیشین به شما نشان داده است را وارد کنید. صفحه اصلی کیف پول شما به شکل زیر خواهد شد.
روش ارسال و دریافت گرین با بقیه ارزهای دیجیتال کمی فرق دارد که ممکن است در گام آغازین گیج‌کننده به نظر برسد. با توجه به آنچه در قسمت های پیشین به آن پرداختیم، چیزی به اسم آدرس کیف پول در گرین وجود ندارد. برای اینکه قادر باشید گرینی را که از صرافی یا شخصی خریده‌اید دریافت کنید، میبایست بعد از کلیک بر روی Receive این دریافت را به یکی از ۳ روش موجود انجام دهید. صرافی‌ها این کار را به صورت لینک http صورت میدهند؛ یعنی این لینک تا حدودی همان نقش آدرس را ایفا میکند. شما با وارد کردن این لینک در صرافی، میتوانید گرین را به کیف پول خود واریز نمایید.
در حالتی که قصد دارید انتقال گرین را با استفاده از فایل صورت بدهید، میبایست فایل مورد نظر را از فردی که میخواهد برای شما گرین بفرستد دریافت کنید و با امضای آن تراکنش برای شما به شکل تایید نشده (Unconfirmed) ثبت شود. بعد از ثبت تراکنش، فایل جدیدی از سمت گیرنده فراهم میشود که باید آن را برای فرستنده بفرستید تا تراکنش از طرف او نیز تایید شود. به خاطر داشته باشید که آدرس http دریافتی هر دفعه که گرین را باز و بسته می‌کنید، عوض میشود و باید آدرس تازه را جهت دریافت های خود بگیرید. همچنین جهت دریافت گرین باید کیف پول خود را آنلاین نگه دارید تا اگر قصد داشتید از طریق صرافی انتقال را صورت بدهید، برداشت شما موفقیت‌آمیز باشد.
روند ارسال گرین نیز تا حدودی شبیه میباشد. بعد از وارد کردن میزان تراکنش، جهت ارسال گرین میبایست آدرس http شخص گیرنده را وارد کنید. یا اینکه انتقال را بوسیله فایل انجام دهید و فایل ارائه شده را برای گیرنده بفرستید تا تراکنش از طرف او تایید شود. همچنین فایل ارائه شده بوسیله گیرنده را میبایست جهت تایید کردن تراکنش، در قسمت Finalize (در صفحه اصلی کیف پول) وارد کنید.
کیف پول niffler
کیف پول دیگری که از آن برای نگهداری گرین میتوانید استفاده کنید، نیفلر (niffler) نام دارد. این کیف پول تنها برای دسکتاپ و پلتفرم‌های ویندوز، مک و لینوکس موجود است. برای دانلود آخرین نسخه این کیف پول میتوانید به صفحه گیت‌هاب آن مراجعه کنید:
خرید گرین (Grin)
با توجه به اینکه گرین یک ارز دیجیتال نوپا است و زمان اندکی از عرضه رسمی آن می‌گذرد، هنوز در صرافی‌های متعددی موجود نشده است. لیست صرافی‌های خارجی که قادر هستید با بهره از بیت کوین یا اتریوم از آن‌ها گرین خریداری کنید، از کوین‌مارکت‌کپ قابل مشاهده است. البته باید ابتدا اطمینان حاصل کنید که صرافی مورد نظر شما با مشتریان ایرانی مشکل نداشته باشد.
به عنوان مثال خرید و فروش این ارز دیجیتال در صرافی آمریکایی بیترکس قابل انجام است ولی در صورتی قصد ساخت حساب کاربری در آن را داشته باشید، سرمایه شما بلوکه خواهد شد. به همین سبب لازم است قبل از اینکه اقدام به خرید از یک صرافی کنید، مقررات و وضعیت صرافی را بررسی کنید تا بتوانید بدون خطر و مشکل معامله یا واریزی خودرا انجام دهید.
