اندیکاتور CCI یا شاخص کانال کالا یا (Commodity Channel Index) یکی دیگر از اندیکاتورهای محبوب در تحلیل تکنیکال میباشد. اندیکاتور CCI یک اسیلاتور مومنتوم برجسته و پرکاربرد میباشد که در میان معامله‌گران از محبوبیت زیادی برخوردار است. CCI از آغاز جهت تشخیص حرکت قیمت‌ها توسعه داده گردید، ولی اکنون طیف کاربرد آن خیلی گسترده‌تر خواهد بود. طی این مطلب ، به آموزش اندیکاتور CCI خواهیم پرداخت و با فراهم کردن نکات فنی و مهارت‌های مورد نیاز ، به شما در بهره مطلوب از این اندیکاتور کمک خواهیم کرد.
اندیکاتور CCI در سال ۱۹۸۰ بوسیله شخصی به اسم دونالد لمبرت (Donald Lambert) توسعه پیدا کرد. اندیکاتور CCI برای نخستین بار در مجله فیوچرز (Futures) که در آن دوران ، کامادیتیز (Commodities) نام داشت معرفی گردید. از این اندیکاتور نیز مثل خیلی دیگر از اندیکاتورها، جهت تعیین ناحیه های اشباع خرید و فروش، واگرایی‌ها و هنگام های وقوع وارونگی قیمت استفاده میگردد.
مبانی اولیه اندیکاتور CCI
شاخص کانال کالا یا اندیکاتور CCI جهت انجام محاسبات خود، روند های قیمت یک دارایی در یک بازه زمانی بخصوص را با میانگین کلی تغییرات قیمت این دارایی مقایسه خواهد کرد. نتیجه این محاسبات یک مقدار عددیست که قادر است دارای ارزش مثبت یا منفی باشد.
CCI منفی به این معنی خواهد بود که قیمت دارایی، پایین‌تر از میانگین تاریخی خود قرار گرفته است. همچنین CCI مثبت نشانگر این میباشد که قیمت دارایی در این دوران ، بالاتر از میانگین تارخی است. نکته جالب توجهی که در مورد این اندیکاتور وجود دارد این است که بر خلاف خیلی از اندیکاتورها، مناطق اشباع خرید و فروش در CCI از احتمال وارونگی روند خبر نخواهند داد.
بلکه وارد شدن CCI به این بازه‌ها به معنای پتانسیل بالای روند کنونی و پابرجا بودن آن خواهد بود. لذا استفاده ما از عبارت‌های «اشباع خرید» و «اشباع فروش» به سبب مصطلح بودن این واژگان بعنوان سیگنال در دنیای اندیکاتورها میباشد. ولی عملکرد این دو سیگنال در اندیکاتور CCI با اندیکاتورهایی نظیر RSI و MFI متفاوت خواهد بود.
با استفاده از CCI به چه اطلاعاتی دست پیدا می‌کنیم؟ سیگنال‌های اندیکاتور CCI
سیگنال‌های اندیکاتور CCI هم نظیر بیشتر اندیکاتورها به دو دسته اصلی «مناطق اشباع خرید و اشباع فروش» و «واگرایی» تقسیم خواهند شد.
سیگنال اشباع خرید و اشباع فروش
به شکل معمول گفته میگردد که اندیکاتور CCI بالای ۱۰۰+ را می‌توان بیانگر قدرت روند و ادامه فرایند صعودی بدانیم. عکس این موضوع نیز صادق خواهد بود. معامله‌گران اغلب CCI کمتر از ۱۰۰- را نشانه‌ای جهت قوت روند نزولی و ادامه‌دار بودن آن تلقی خواهند کرد.
هنگامی که اندیکاتور CCI از ناحیه منفی یا نزدیک به صفر آغاز به حرکت می‌کند و تا بیشتر از ۱۰۰ پیش خواهد رفت، معامله‌گران به این نتیجه می‌رسند که قدرت این حرکت صعودی به اندازه زیاد میباشد که قادر باشد ادامه پیدا کند. در این وضعیت تریدرها منتظر یک پول‌بک (عقب‌نشینی) کوچک در قیمت می‌مانند تا از آن بعنوان موقعیتی جهت خرید استفاده نمایند.
و زمانی که اندیکاتور CCI از منطقه مثبت یا نزدیک صفر به طرف منطقه منفی اغاز به حرکت کند و تا بیشتر از ۱۰۰- پیش برود، تریدرها این را بعنوان نشانه‌ای جهت پتانسیل بالای حرکت ریزشی شروع شده در نظر می‌گیرند. بنابراین آن‌ها از پوزیشن‌های لانگ (خرید) خود خارج شده و به پوزیشن‌های شورت (فروش) وارد میگردند.
البته به خاطر داشته باشید که بازه نوسانات اندیکاتور CCI نامحدود خواهد بود. بنابراین همین اتفاق جهت دارایی‌های مختلف امکان دارد در بازه‌های گوناگونی نظیر ۲۰۰+ و ۱۵۰- یا ۳۲۵+ و ۳۵۰- بیفتد. هرچه یک دارایی پرنوسان‌تر باشد، این بازه گسترده‌تر خواهد بود. تریدرها جهت کشف این بازه‌ها به سابقه تاریخی دارایی‌ها مراجعه میکنند و تغییرات قیمت آن‌ها در مقادیر متنوع CCI را بررسی خواهند کرد.
در تصویر زیر نمونه‌ای از سیگنال اشباع خرید و سیگنال اشباع فروش در اندیکاتور CCI را میبینید.
واگرایی
مثل خیلی از اندیکاتورهای برجسته، واگرایی در اندیکاتور CCI نیز نشانه‌ای از احتمال وقوع وارونگی قیمت خواهد بود. واگرایی به وضعیتی گفته میگردد که نمودار اندیکاتور با نمودار قیمت مخالف عمل کند. برای نمونه اگر نمودار قیمت در وضعیت صعودی و نمودار اندیکاتور در وضعیت نزولی قرار گرفته باشد، اصطلاحاً گفته میوشد یک واگرایی رخ داده است. در این موقعیت ، بسیار عادی است که یک وارونگی در نمودار اصلی رخ دهد و قیمت از وضعیت صعودی به نزولی تغییر نماید. واگرایی در بیشتر اندیکاتورها از قبیل RSI و MFI نشانه‌ای جهت وارونگی قیمت تلقی میگردد، و اندیکاتور CCI نیز از این قانون مستثنی نخواهد بود.
واگرایی دارای دو وضعیت صعودی یا گاوی (bullish) و نزولی یا خرسی (bearish) خواهد بود.
واگرایی صعودی یا گاوی در اندیکاتور CCI
واگرایی صعودی هنگامی رخ می‌دهد که نمودار قیمت در وضعیت نزولی و نمودار اندیکاتور در وضعیت صعودی قرار بگیرد، و کمینه قیمت اندیکاتور از کمینه قیمت نمودار اصلی بیشتر برود. این موقعیت حاکی از آن میباشد که روند نزولی قیمت دوام زیادی ندارد و به زودی حرکت صعودی آن شروع خواهد شد.
در تصویر زیر نمونه‌ای از یک واگرایی صعودی را میبینید:
واگرایی‌های صعودی موقعیت های مناسبی جهت خرید خواهند بود.
واگرایی نزولی یا خرسی در اندیکاتور CCI
واگرایی نزولی یا خرسی به موقعیتی اشاره دارد که نمودار قیمت در وضعیت صعودی و نمودار اندیکاتور در وضعیت نزولی باشد، و بیشینه قیمت اندیکاتور از بیشینه قیمت نمودار کمتر بماند. این موقعیت این سیگنال را می‌دهد که باید منتظر وارونگی قیمت و تغییر حرکت از وضعیت صعودی به نزولی بمانیم.
در تصویر زیر نمونه‌ای از یک واگرایی نزولی را میبینید:
واگرایی‌های نزولی اغلب موقعیت های مناسبی حهت فروش خواهند بود.
محاسبات و فرمول‌های اندیکاتور CCI
هر اندیکاتوری جهت دست‌یابی به یک نتیجه قابل قبول که بتوان از آن جهت پیش‌بینی روند قیمت‌ها استفاده کرد، فرمول مخصوص خود را به‌کار خواهد گرفت. آگاهی از این فرمول‌ها جهت بهره از اندیکاتورها الزامی نخواهد بود. بدون اطلاع از این فرمول‌ها نیز می‌توان به نحو احسنت اندیکاتورها را به کار گرفت و تریدهای موفق انجام داد.
ولی فهم محاسبات ریاضی اندیکاتورها خالی از لطف نخواهد بود. آگاهی از این محاسبات دید بازتری را به شما هدیه خواهد داد و موجب می‌شود با منطق پایه آن‌ها آشنا گردید. خیلی از کاربران حرفه‌ای اندیکاتورها با مطالعه همین فرمول‌ها، آن‌ها را به روش دلخواه خود ویرایش میکنند. و یا با ادغام فرمول‌های گوناگون ، به فرمول مخصوص خود جهت ترید دست پیدا خواهند کرد.
فرمول استفاده شده در اندیکاتور CCI به شکل زیر میباشد:
(CCI = (Typical Price – MA) / (0.015 X Mean Deviation
که در این فرمول، Typical Price به قیمت میانگین، MA به میانگین متحرک و Mean Deviation به انحراف از معیار (فاصله قیمت از قیمت میانگین) اشاره دارد. ۰.۰۱۵ در این فرمول نیز عدد ثابتیست که موجب می‌شود بیشتر مقادیر CCI در بازه ۱۰۰- و ۱۰۰+ قرار گرفته باشند.
جمع‌بندی
شاخص کانال کالا یا همان اندیکاتور CCI بیشتر از ۳۰ سال میباشد که مورد بهره معامله‌گران قرار گرفته است. همین امر قادر است حاکی از ارزش و اهمیت این اندیکاتور به صورت ابزاری جهت تحلیل تکنیکال باشد. اهمیت مومنتوم (جهت و شتاب حرکت بازار) در تحلیل بازار و تعیین رفتار آینده آن بارها و بارها به همگان اثبات شده است. بذا خواه از این اندیکاتور جهت تأیید ترندها استفاده خواهید کرد یا جهت تعیین آینده بازار، قدرت تحلیل مومنتوم آن را دست کم نگیرید.
البته مثل دیگراندیکاتورها، بهتر است اندیکاتور CCI را در ترکیب با دیگر اندیکاتورها به کار بگیرید تا به تنهایی. کارایی اندیکاتورها هنگامی که با یکدیگر ادغام گردند خیلی بیشتر از هنگامیست که به تنهایی مورد بهره قرار بگیرند.
