ذخیرهسازی مطمعن و بدون واسطه فایلها؛ ایدهای که فایل کوین (Filecoin) در راستای اجرای آن وارد میدان شده است. این پروژه احتمالاً پیچیدهترین چیزی است که فناوری بلاک چین تا امروز به بازار ارائه کرده است. این پروژه که با هدف ذخیرهسازی غیرمتمرکز داده وارد دنیای دیجیتال شده است، در عرضه نخست توکنهای خود که در سپتامبر ۲۰۱۷ (مهر ۹۶) به اتمام رسید، موفق شد ۲۵۷ میلیون دلار سرمایه جذب کرد و از آن زمان تا امروز تحتتوسعه بوده است. این پروژه قرار است نهایتاً تا ۲۰ اکتبر (۲۹ مهر) رسماً در دسترس قرار گیرد.
فایل کوین در طول این سه سال، بیسروصداتر از سایر پروژههای دیگر به فعالیت خود مشغول بوده است و امروز در فاز آزمایشی خود قرار دارد که نامش اسپِیس رِیس (Space Race) میباشد. نام توکن این شبکه فایل کوین (Filecoin) و با نماد اختصاری «FIL» میباشد.
طی فاز آزمایشی فایل کوین، از ماینرها دعوت شد تا در جهت آمادگی جهت فاز اصلی با هاردهای کامپیوتر خود به این شبکه یاری برسانند و ۱.۵ میلیون توکن FIL به شرکتکنندگان در این شبکه آزمایشی اهدا شد. البته با در نظر گرفتن اینکه شرکت سازنده، جزئیات خاصی در خصوص قیمت توکنهای FIL ارائه نکرده است، نمیتوان ارزش این میزان توکن را ارزیابی کرد. با این وجود، این شبکه محبوبیت بسیار خوبی به دست آورده است. در ادامه، با توجه به مطلبی که و روزهای اخیر در وبسایت کوین دسک نوشته شده است، بعضی از جزئیات شبکه فایل کوین را احلیل و بررسی میکنیم. تا انتهای مطلب با زرین اکسچنج همراه باشید.
ایان درو (Ian Darrow)، مدیریت اصلی اجرایی فایل کوین، در گذشته طی گفتگویی اظهار کرد:
ماینرها اطلاعات زیادی بدست آورده اند. مجموع سختافزاری که در اختیار شبکه آزمایشی میباشد، ارزشی برابر با بیشتر از ۱۰۰ میلیون دلار دارد. بیشتر از ۲۰۰ پبیبایت (حدود ۲۲۵,۰۰۰ ترابایت) ظرفیت اطلاعات تخمین زده شده است. در مجموع، همهچیز فراتر از حدانتظار فوق العاده است.
این توکن در بعضی از صرافیها در حال پیش فروش است. در هنگام نگارش این مطلب ، صرافی Gate.io امکان خرید این توکن را با تتر با نرخ ۲۱.۹۴ دلار بوجود آورده است. البته سرمایهگذاران صاحب نظر معتقدند قیمت پیشفروش ممکن است بسیار بالاتر از قیمت حقیقی این توکن باشد و سرمایهگذاران بهتر است تا هنگام عرضه در ماه جاری میلادی (اکتبر) دست نگه دارند. به احتمال بالا، بایننس نخستین صرافی میزبانِ ارز دیجیتال فایل کوین خواهد بود.
وان بنت (Juan Benet)، خالق فایل کوین، نگاه روشنی نسبت به آینده اینترنت دارد. به همین جهت، هدفگذاری شبکه فایل کوین، تبدیلشدن به نوین ترین و پیشرفتهترین بازار ذخیره و بازیابی داده ها و فایلها میباشد. فایل کوین قرار است رقیب غولهای بزرگ اینترنتی، از قبیل آمازون، مایکروسافت و گوگل باشد که فضای ذخیرهسازی اطلاعات ها را کنترل میکنند. یکی دیگر از اهداف این شبکه، رقابت با شبکههای تحویل محتوا مثل سرویس کلودفلر (Cloudflare)میباشد.
در حال حاضر هزینه ذخیرهسازی اطلاعات فرایندی نزولی در پیش داشته است و فروش فضای ذخیرهسازی، خدمات این صنعت را به سهولت در دسترس عموم قرار داده است. با این وجود، ایده فایل کوین برمبنای رفع دو تقاضای کلیدی بازار تهیه شده است:
- تقاضا جهت فضای ذخیره اطلاعات که بهزودی افزایش چشم گیری خواهد داشت.
- تقاضا جهت نوع نوینی از ذخیرهسازی کهقادر باشد افزونگی داده (data redundancy) و دسترسپذیری را ایجاد کند، افزایش خواهد یافت. افزونگی داده به معنای آن است که قسمتهای مختلف فایل در مکانهای مختلف نگهداری میشوند و به همین سبب امنیت فایل بسیار بیشتر و بهتر خواهد بود.
با توجه به آخرین بهروزرسانی نقشه راه فایل کوین در خصوص راهاندازی شبکه اصلی، این شبکه در اواسط ماه اکتبر (اواخر مهر تا اوایل آبان) آغاز به فعالیت خواهد کرد. ایان درو در مصاحبه اخیر خود تأیید کرد که این زمانبندی کماکان تاخیری نخواهد داشت.
در سند جدیدی به اسم «اقتصاد مهندسی فایل کوین» (Engineering Filecoin’s Economy) که قبل از راهاندازی شبکه منتشر شد، آمده است:
پشتیبانی سرویسهای ذخیرهسازی فضای ابری متمرکز بهصورتی میباشد که مشتریها قادر نیستند تغییری در سرویس لحاظ کنند یا آن را اعتبارسنجی کنند. در مقابل، فایل کوین به مشتریها این امکان را میدهد تا به سهولت تنظیمات خود را در خصوص اعتبار و هزینه اطلاعات اِعمال کنند.
مورخ ۱۰ سپتامبر (۲۰ شهریور)، پیتر سیلاگی (Péter Szilágyi)، یکی از توسعهدهندگان بزرگ شبکه اتریوم، در توییتی اظهار کرد:
چند روز با فایل کوین کار کردم و باید صادقانه اظهار کنم تا ۵ سال آینده به [توسعهدهندگان فایل کوین] حسادت نخواهم کرد. این سیستم در مقایسه با اتریوم، بسیار پیچیدهتر میباشد. ایده بدون نقصی دارد، ولی دستیافتن به آن بسیار سخت است. در هر صورت، برای شما (توسعهدهندگان فایل کوین) آرزوی موفقیت خواهم کرد و یقین دارم درصورتیکه این شبکه پا بگیرد، سر و صدای زیادی به پا خواهد کرد.
لزوم وثیقهگذاری از طرف ماینرها
در شبکه فایل کوین ماینرها میبایست نوعی وثیقه در اختیار داشته باشند تا حسن نیت خود را در مقابل شبکه تصمین کنند. درو در این مورد گفته است:
چیزی که بهنظر من خوب درک نشده است، سازوکار و منطق شیوه عملکرد وثیقهی ماینرها در شبکه فایل کوین میباشد.
بخش زیادی از فعالیت استخراج در فایل کوین با فراهمکردن فضای ذخیرهسازی با بهره از سیستمهای ذخیرهسازی سنتی صورت میگیرد که از سختافزارهای معمول و رایج جهت این فعالیت بهره میگیرد. در حقیقت، هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، قادر است در استخراج این شبکه مشارکت داشته باشد. یک هارد درایو یک ترابایتی و باکیفیت را میتوان با ۵۰ دلار تهیه کرد. البته، بیشتر نهادهای شرکتکننده بیشتر از این هزینه و سرمایهگذاری خواهند کرد.
نکته این است که فایل کوین (برخلاف ایسیکهای بیت کوین) از ابزار های تخصصی با قیمت زیاد استفاده نمیکند. به این صورت، حتی کسانی که قصد چندان جدی جهت مشارکت در شبکه ندارند، قادرند با صرف هزینهای بسیار کم در فرایند استخراج مشارکت خوبی داشته باشند.
جهت استخراج در شبکه فایل کوین، افراد میبایست سهام (ارز دیجیتال) در شبکه فریز کنند تا در صورت خرابکاری، بهعنوان جریمه از آن استفاده شود.
وثیقهها در سیستم فایل کوین به شکل پیشپرداخت فراهم میشوند، یعنی پیش از آغاز فعالیت باید وثیقه پرداخت شود. پاداش بلاک نیز در رهن شبکه باقی میماند که به آن وستینگ (vesting) میگویند و در طول زمان به ماینر پرداخت میشود تا از تعهد شرکتکنندگان به شبکه برای طولانیمدت اطمینان حاصل شود.
سود تنها مختص ماینرهای اولیه نیست
انگیزه جهت کار در فایل کوین به کشلی برنامه ریزی شده است که جلوی انحصار گرفته شود. درو در این مورد توضیح داد:
فایل کوین قصد دارد ظرفیت ذخیرهسازی شبکه را افزایش دهد، اما نه به قیمت هجوم افراد به شبکه صرفاً در روزهای شروع . ما قصد نداریم مشوقها به شکلی باشند که افراد تنها در آغاز کار سرمایه زیادی وارد شبکه کنند. در سایر پروژهها، پاداش استخراج در آغاز در بالاترین میزان خود قرار دارد و کل توان استخراج در کمترین حد. بنابراین، شما افراد زیادی را [با امید دریافت سود حداکثری در آغاز پروژه] جذب میکنید که به آن وفادار نمیمانند و بهطور مداوم از پروژهای به پروژه دیگر نقل سرمایه میکنند.
جهت رفع این معضل، فایل کوین حد مبنایی برای شبکه برنامه ریزی کرده است. در حقیقت، یک برنامه رشد مشخص جهت ظرفیت ذخیرهسازی شبکه از پیش مشخص شده و ۷۰ درصد از پاداش استخراج به این حد مبنای آغازین مرتبط است. اگر قدرت ذخیرهسازی شبکه به هدف برنامهریزیشده نرسد، پاداش بلاک بهنسبت میزان بهدستآمده کمتر میشود.
درو اظهار کرد که این ایده در جهت کاهش تأثیر مزیت پیشتازی طراحی شده است. او نقل کرد:
از آنجا که پاداش شبکه با بالا رفتن قدرت استخراج [و ذخیرهسازی] بیشتر میشود، هنگام ورود ماینر به شبکه اهمیت زیادی نخواهد داشت.
همچنین، در سند «اقتصاد مهندسی فایل کوین» نوشته شده است:
نتیجه کلی این است که پاداش فایل کوین به ماینرها صرفاً با توجه به کارآیی و خدماترسانی ماینرها و کل شبکه به مشتریها میباشد.
فایل کوین این حد مبنا را هر سال ۲۰۰ درصد بالا خواهد برد. با این ایده، جامعه فایل کوین فقط زمانی قادر است سرعت رشد حد مبنا را کمتر کند که شبکه ۱ درصد از فضای ذخیرهسازی جهانی را در اختیار بگیرد، اقدامی که به وفاداری ماینرها به شبکه و عرضه طولانیمدت خدمات به مشتریها کمک میکند.
درو با توجه به تجربه راهاندازی اسپیس ریس، گفت:
به نظر میرسد که در سال نخست، به سهولت میتوانیم به اعدادی بسیار شگفتآور دست پیدا کنیم.
دغدغه اصلی، حمایت از کسبوکارها
یکی از قابلیت های فایل کوین که امکان دارد در آغازعجیب به نظر برسد، توانایی ماینرها جهت کسب پاداش در ازای ذخیرهکردن «هیچچیز» میباشد.
فایل کوین این قابلیت را ظرفیت تعهد شده (committed capacity) مینامد، فضایی خالی که در هر حال به شکل رمزنگاریشده با شبکه فایل کوین در ارتباط است، روی سیستم ثبت میشود و پاداش دریافت میکند.
در نخستین نگاه، این قابلیت ممکن است منطقی نباشد، ولی هدف از آن، اطمینان از داشتن فضایی خالی در سیستم میباشد.
درو اظهار کرده است:
قطعاً شبکهای که ظرفیت اضافی در آن وجود ندارد یا از وجود ظرفیت اضافی در آن آگاه نیستید، مناسب برای شما نیست.
همچنین، از آنجا که تمام نودها نیز در تأمین امنیت بلاک چین فایل کوین مشارکت دارند، در رسیدن به اجماع سهیم میباشند.
با این حال، هدف فایل کوین تشویق شرکتکنندگان به ارائه بلاکهای خالی نمیباشد. به این جهت، سیستمی تشویقی در فایل کوین طراحی شده است که افراد را به طرف یافتن مشتریهای حقیقی و ذخیرهسازی اطلاعات یاری میدهد.
مشتریهای تأییدشده، مشوقهای اصلی میباشند
فراهم کردن خدمات به مشتریهای تأییدشده، پاداش بسیار بیشتری نصیب ماینرها خواهد کرد. شرکتهایی حقیقی با نیازهایی حقیقی، قراردادهایی حقیقی برای ذخیرهسازی اطلاعات پیشنهاد میکنند. تبدیلشدن به مشتری تأییدشده روی فایل کوین چندان سخت نیست، ولی ماینرها جهت عرضه خدمات بهتر به این مشتریها با یکدیگر رقابت خواهند داشت.
در تازه ترین سند این پلتفرم درج شده است:
شبکهای غیرمتمرکز از اعتبارسنجها، مشتریها را نظارت کرده و آنها را به تایید میرساند.
به اعتقاد درو، این موضوع موجب جذبشدن نهادهای عظیم و نامآشنا به اکوسیستم خواهد شد، گرچه فهرست استفادهکنندگان از خدمات شبکه، عمومی نمیباشد. گروههایی از قبیل نهادهای غیردولتی که احتیاج به فضای بالایی جهت ذخیره اطلاعات دارند، نهادهای آکادمیک و بنیادهای مهمی از جهان بلاک چین، عضو این شبکه خواهند بود.
ماینرها با ذخیره اطلاعات مشتریهای تأییدشده، پاداش بلاک مضاعفی نسبت به ذخیره اطلاعات تأییدنشده یا بلاکهای خالی کسب میکنند. با توجه به این که شبکه فایل کوین رمزگذاریشده میباشد، تفاوت میان اطلاعات تأییدنشده و بلاکهای خالی را تشخیص نمیدهد. در آغاز ماه مه (اواخر اردیبهشت) سال جاری، فایل کوین اظهار کرد که هارد درایوهایی حاوی مجموعهای از اطلاعات شرکتهای تأییدشده را در اختیار اشخاص علاقهمند به مشارکت در این شبکه در سرتاسر جهان قرار خواهد داد.
با در نظر گرفتن اینکه اطلاعات نهادهای تأییدشده جذابتر میباشند، درو اظهار کرد که تیم انتظار دارد ماینرها با ثبت قراردادهای مطمعن و طولانیمدت با مشتریهای معتبر و تأییدشده، به بالا رفتن اعتبار و مزیت رقابتی سرتاسر سیستم یاری کنند.
فایل کوین تنها رقیب سیستم وب آمازون نیست
فایل کوین بیشتر بهعنوان رقیبی برای سیستم وب آمازون یا دراپباکس (Dropbox) مطرح میشود، ولی این پروژه نوین به احتمال زیاد پلتفرمهای گستردهتری را تحتالشعاع کارهای نوین خود قرار خواهد داد.
یکی دیگر از اهداف فایل کوین، ساخت و عرضه خدماتِ شبکه تحویل محتوا (CDN) میباشد. معروفترین شبکه تحویل محتوا، کلودفلر میباشد. شبکههای تحویل محتوا نقشی فوق العاده مهم را در اینترنت در اختیار دارند.
اطلاعات سریع حرکت میکنند ولی جهان بسیار گسترده است و کاربری که به فایل خاصی نزدیکتر باشد، در مقایسه با کاربری که در منطقه جغرافیایی دورتری قرار دارد، با سرعت بسیار بالاتری فایل را دریافت خواهد کرد. اغلب دادههای ذخیرهشده، متقاضی خاصی ندارند و با این حساب به این سرویسها نیازی نخواهند داشت، ولی بعضی از دادههای ذخیرهشده بسیار محبوب میشوند.
برای چنین دادههای محبوبی، شرکتها خدمات بازیابی اطلاعات ارائه میدهند، به این معنی که در مقابل دریافت مبلغی پول، داده را به مشتریها عرضه میکنند. درو برای این نوع اطلاعات ویدئوهایی را مثال میزند که در اینترنت و شبکههای اجتماعی پخش و محبوب میشوند. شبکه تحویل محتوا قادر است نسخههایی از این ویدئو را در سرتاسر جهان نگهداری کند و آن را به بینندگان متنوع و خواستار این محصول عرضه کند.
این نسخههای اضافی مرتبط با نسخههایی نیستند که مشتریها هزینه آنها را برای حفظ ایمن روی فایل کوین پرداخت کرده باشند، بلکه از این اطلاعات اضافی میتوان در بازار بازیابی اطلاعات بهره برد.
با توجه به گفته درو در بسیاری از موارد، اگر نگوییم همه موارد، عرضه کنندگان فضای ذخیرهای، سرویسهای بازیابی نیز فراهم میکنند. ولی احتمالاً مواردی نیز وجود دارد که نهادهایی مثل شبکههای تحویل محتوا برای فایلهای خاصی وارد فعالیت شوند.
پیشپرداخت برای هر سرویسی ضروری میباشد
مشتریها هزینه لازم جهت استفاده از فضای ذخیرهای را به شکل توکن FIL پرداخت میکنند که قیمت ثابتی ندارد و نسبت به شرایط شبکه فراز و نشیب خواهد داشت. سیستم فایل کوین از مشتریهای فضای ذخیرهای میخواهد تا قبل از آغاز قرارداد، هزینه لازم را جهت کل قرارداد پرداخت کنند. البته، ماینرها تنها در صورت انجام تعهدات خود هزینه را کسب میکنند. در سند «اقتصاد مهندسی فایل کوین» مزیت چنین رابطهای اینگونه نوشته شده است:
علاوه بر تعهدات وثیقهای از هر دو طرف، مشتری میبایست هزینه قرارداد را نیز به ماینر پرداخت کند. زمانی که این قرارداد در بلاک چین ثبت میشود، مبلغی که مشتری پرداخت کرده است در آغاز قفل میشود. در نتیجه، مشکل بیثباتی نرخ فایل کوین برای مشتری تنها محدود به لحظهای میباشد که مشتری وارد قرارداد ذخیرهسازی میشود. مبلغ پرداختشده بهعنوان کسری از کل هزینه قرارداد بهازای دوره بدهی به ماینر اعطا خواهد شد.
از سوی دیگر، بسیاری از مشتریهای فضای ذخیرهسازی یقینا عادت دارند که در طی فرایند استفاده از فضای ذخیرهای هزینه پرداخت کنند و نه به شکل یکجا در آغاز قرارداد. با توجه به اظهارات درو، برتری رویکرد فایل کوین این است که مشتریان قادرند تنها برای آنچه که علاقه دارند هزینه پرداخت کنند.
با پیچیدهترشدن تراکنشهای مالی در اینترنت، احتمالاً برای نهادهای واسطه نیز وضعیتی بوجود میاید تا در تأمین مالی به شرکتهایی که قصد بهره از فایل کوین را دارند، به جهت پرداخت در فواصل منظم و انعطافپذیر کمک کنند.
تمام اطلاعات فایل کوین، منحصربهفرد میباشند
یکی از اصلی ترین و محبوب ترین قابلیت های فایل کوین، اتکای این شبکه به مفهومی به نام آدرسدهی محتوا (content addressing) میباشد.
اغلب آدرسدهیها روی اینترنت وابسته به مکانها است. به آدرس URL خاصی وارد شوید تا چیزی که میخواهید را مشاهده کنید. هرچه عمر اینترنت بالاتر میرود، لینکهای بیشتری نابود میشوند. بیشتر نویسندگان وبسایتها مجبور هستند بهجای منابع اصلی به لینکهای آرشیوی ارجاع بدهند. ولی تمرکز فایل کوین روی محتوا است و نه مکان، به این معنی که محتوای موردنظر را میتوان در هر مکانی یافت.
فایل کوین یک قدم جلوتر میرود و به صورت رمزنگاریشده، منحصربهفردبودن هر نسخه را ثابت میکند. بنابراین چنانچه مشتری قصد دارد مطمئن شود که ۱۰۱ نسخه از فایل در سرتاسر جهان وجود دارد، فایل کوین قادر است با استفاده از مدارکی متقاعد کند که هر کدام از نسخهها منحصربهفرد میباشند و علاوه بر این، همگی به نحو احسنت در سرتاسر جهان تقسیم شدهاند.
هدف ۲۵۷ میلیون دلاری فایل کوین از این قرار است: ارائه خدمات به مشتریهایی که همراه با اهمیت بخصوص و رو به رشد استفاده از اینترنت، به فضاهای ذخیرهسازی ظریفتر، دقیقتر و پیچیدهتر احتیاج پیدا میکنند.
حال باید صبر داشته باشیم که مشاهده کنیم آیا این شبکه پیچیده قادر است به اهداف خود دست پیدا کند یا خیر. اگر همه موارد مثل گفته های تیم جلو برود، در کمتر از 15 روز دیگر شاهد عرضه ارز دیجیتال فایل کوین در صرافی بایننس خواهیم بود.