شاخص تام دیمارک (Tom Demark) چیست و چه کاربردی در تحلیل دارد؟

اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال چراغ راه معامله‌گرانی هستند که نیت دارند بهترین نقاط ورود به بازارهای مالی و خروج از آن را براساس حرکات قیمت و نمودارها پیدا کنند. یکی از انواع اندیکاتورهای تکنیکال اسیلاتورها (Oscillator) هستند که با نوسان در بازه‌ای مشخص نقاط اشباع خرید و اشباع فروش برای ورود مناسب به بازار و خروج از آن را مشخص می‌کنند. اسیلاتورهای تام دیمارک در بین اندیکاتورهای پرکاربرد تحلیل تکنیکال جای می‌گیرند.

اغلب فرد یا گروهی از افراد متخصص در تحلیل تکنیکال اندیکاتورها و اسیلاتورها را ابداع می‌کنند. یکی از تحلیلگران برجسته و افسانه‌ای بازار توماس دیمارک (Thomas DeMark) است که با خلق اندیکاتورهایی کارآمد به ارزیابی عمیق‌تر از جریان بازارها کمک بزرگی کرده است. استفاده از تعدادی از این اندیکاتورها در بسترهای تحلیل بازار مانند تریدینگ‌ویو (TradingView) نیازمند پرداخت هزینه هستند؛ اما تعدادی دیگر به‌‌رایگان دراختیار معامله‌گرهای خُرد قرار دارند.

در این مطلب، نیت داریم شما را با دو نمونه از اندیکاتورهای محبوب‌ و پرکاربرد تام دیمارک، یعنی «اندیکاتور دیمارکر» و «اندیکاتور سکوئنشال»، آشنا کنیم. با مطالعه این مطلب، نمایی کلی از روش محاسبه این اندیکاتورها و سیگنال‌گیری از آن‌ها به‌علاوه تنظیم بهترین نقاط برای ورود به بازار و خروج از آن به‌‌کمک اندیکاتورهای تام دیمارک به‌دست خواهید آورد.

آشنایی با اندیکاتورهای دیمارک

اندیکاتورهای تام دیمارک (Tom DeMark) که اغلب با حروف اختصاری «TD» شناخته می‌شوند، مجموعه‌ای از ابزارها در تحلیل تکنیکال هستند که آخرین کف یا سقف قیمت‌ را با کف‌ها و سقف‌های قیمت در دوره پیش مقایسه می‌کنند تا مقدار تقاضا برای دارایی‌ پایه را اندازه‌گیری کنند. هدف از این مقایسه ارزیابی جریان بازار و پیداکردن بهترین نقاط برای ورود به بازار یا خروج از آن است. تحلیلگر برجسته، توماس دیمارک، خالق اندیکاتورهای TD است که در‌واقع اسیلاتورهایی برای ارزیابی عمیق‌تر از جریان بازار هستند.

گفتنی است اسیلاتور یا «نوسانگر» نوعی ابزار (اندیکاتور) در تحلیل تکنیکال است که بین دو محدوده مشخص نوسان می‌کند و بیشتر اوقات از آن برای مشخص سطوح اشباع خرید (Overbought) و اشباع فروش (Oversold) استفاده می‌گردد. اسیلاتورهای تام دیمارک به معامله‌گرها کمک می‌کنند بهترین زمان برای خرید یا فروش یک دارایی را شناسایی و روی جریانهای احتمالی قیمت در آینده نزدیک سرمایه‌گذاری کنند. اسیلاتورهای دیمارک در دسته اندیکاتورهای به‌اصطلاح «پیشرو» (Leading) جای می‌گیرند و در‌واقع، پیش‌بینی‌کننده احتمالات بازار در آینده نزدیک هستند.

اندیکاتوری برای ترکیب با ابزارهای دیگر

این اندیکاتورها اغلب در ترکیب با ابزارهای دیگر کاربرد دارند و به‌روش‌کلی، برای مشخص نقاط بازگشت قیمت و شناسایی سقف‌ها و کف‌های بازار و ارزیابی سطوح ریسک استفاده می‌شوند. اسیلاتورهای تام دیمارک در ظاهر شباهت زیادی با سایر اسیلاتورهای شناخته‌شده بازار مانند اسیلاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) دارند. با‌این‌حال، اسیلاتورهای دیمارک برخلاف شاخص قدرت نسبی به‌جای تمرکز بر قیمت‌های پایانی، بر سقف‌ها و کف‌های دوره‌های پیش تمرکز می‌کنند.

دو اندیکاتور مهم و پرکاربرد تام دیمارک به‌ نام‌های دیمارکر و سکوئنشال (توالی اعداد) در بسترهای معاملاتی مانند تریدینگ‌ویو و متاتریدر (MetaTrader) استفاده می‌شوند. متاتریدر اندیکاتور دیمارکر را به‌صورت پیش‌فرض عرضه می‌دهد؛ اما اندیکاتور توالی دیمارک باید به‌صورت دستی وارد شود. ضمناً، درصورتی‌که اندیکاتورهای دیمارک را در کتابخانه عمومی تریدینگ‌ویو پیدا نکردید، با جست‌وجوی اسم اندیکاتور مدنظر در پنجره مرتبط می‌توانید آن را در کتابخانه‌های مشترک (Community Script) کاربران بیابید.

معرفی اندیکاتور دیمارک

اندیکاتور دیمارکر یکی از اندیکاتورهای قدرتمندی است که تام دیمارک طراحی کرده و در اغلب بسترهای معاملاتی در‌دسترس است. دیمارکر در‌واقع اسیلاتوری است که بین بازه ۰ تا ۱ نوسان می‌کند و مناطق اشباع فروش و اشباع خرید را نشان می‌دهد. گفتنی است این بازه گاهی با ۱۰۰ و ۱۰۰- هم نشان داده می‌گردد.که هر دو مدل بر یک مبنا کار می‌کنند.

مقادیر این اسیلاتور از‌طریق مقایسه حداکثر و حداقل قیمت‌ها در تایم‌فریم کنونی با حداکثر و حداقل قیمت‌ها در تایم‌فریم پیش به‌دست می‌آید. اندیکاتور دیمارکر با این مقایسه تلاش می‌کند جهت کلی بازار و احساسات صعودی و نزولی آن را ارزیابی کند. ضمناً در‌این‌بین، شرایط اشباع خرید و اشباع فروش به‌همراه احتمال کم‌رمق‌شدن و بازگشت جریان مشخص می‌گردد.

اندیکاتور دیمارک؛ ابزاری دقیق برای معامله‌گرها

دیمارکر درمقایسه‌با سایر اسیلاتورها، سیگنال اشتباه کمتری ایجاد می‌کند و اغلب معامله‌گرها از آن برای شناسایی تغییرات احتمالی در مسیر قیمت، به‌منظور ورود سرمایه به بازار یا خروج آن از بازار استفاده می‌کنند. اندیکاتور دیمارکر برای شناسایی قله‌ها و دره‌های بازار هم به‌کار گرفته می‌گردد.و در ارزیابی مقدار نوسان‌های بازار و ریسک مرتبط با آن می‌تواند به معامله‌گر کمک کند. در‌مجموع، معامله‌گرها می‌توانند از اندیکاتور دیمارکر برای مشخص زمان ورود به بازار یا زمان خرید و فروش یک دارایی بهره ببرند.

با‌این‌حال، نباید فراموش کنیم که احتمال اشتباه و خوانش ناصحیح هیچ اندیکاتور تکنیکالی صفر نیست. برای نمونه، دیمارکر شاید به مقدار ۰.۷۵ برسد و تریدر با تفسیر اشباع خرید و فرض احتمال کاهش قیمت، دارایی خود را بفروشد. در این حالت، درصورتی‌که از سایر اندیکاتورها برای تأیید سیگنال استفاده نشده باشد، شاید با وضعیتی روبه‌رو شویم که فشار فروش کماکان زیاد است و پیش از سقوط قیمت، دیمارکر به خوانش ۰.۹ هم می‌رسد.

روی‌هم‌رفته، می‌توانیم بگوییم که دیمارکر هم مانند سایر اندیکاتورهای تکنیکال نمی‌تواند به‌تنهایی برای ارزیابی بازار کافی باشد. بهتر است معامله‌گر این اندیکاتور را در قالب استراتژی کامل‌تر و به‌همراه چندین اندیکاتور دیگر مثل سطوح فیبوناچی و باندهای بولینگر به‌کار بگیرد.

نحوه محاسبه اندیکاتور دیمارکر

اگر قیمت بالا برای دوره کنونی از قیمت بالا برای دوره پیش بیشتر باشد، متغیر DeMax از فرق بین این دو قیمت به‌دست می‌آید. متغیر DeMin هم فرق دو قیمت پایین را در نظر می‌گیرد. یعنی، اگر H قیمت بالا و L قیمت پایین دوره باشد:

• مقدار DeMax درصورتی محاسبه می‌گردد.که H دوره (کندل) کنونی از H دوره پیش بیشتر باشد؛ در‌غیر‌این‌صورت، مقدار DeMax برابر با صفر در نظر گرفته می‌گردد.

• درمقابل، مقدار DeMin درصورتی محاسبه می‌گردد.که L دوره (کندل) کنونی از L دور پیش کمتر باشد؛ در‌غیر‌این‌صورت، مقدار DeMin برابر با صفر در نظر گرفته می‌گردد.

• سرانجام، اندیکاتور دیمارکر از حاصل تقسیم متوسط متحرک ساده DeMax بر مجموع متوسط‌ متحرک ساده DeMax و متوسط‌ متحرک ساده DeMin به‌دست می‌آید. در نتیجه، هرچه مقدار DeMax بیشتر از DeMin باشد، مقدار اندیکاتور دیمارکر هم بزرگ‌تر خواهد بود.

نحوه سیگنال‌گیری و خواندن اندیکاتور دیمارکر

استفاده از اندیکاتور دیمارکر نسبتاً آسان است. فقط باید به نمودار جریاندار مدنظرتان دقت کنید. مثل اغلب اندیکاتورهای دیگر، به‌روش‌کلی استفاده از دیمارکر در بازارهای رنج پیشنهاد نمی‌گردد.

نخست دوره نمودار را بررسی کنید. دوره انتخاب‌شده باید با استراتژی معاملاتی شما مطابق باشد. به‌روشپیش‌فرض اندیکاتور دیمارکر در بازه‌های ۱۴دوره‌ای استفاده می‌گردد. با‌این‌حال، امکان تغییر تایم‌فریم و رنگ اندیکاتور هم در اغلب بسترهای معاملاتی وجود دارد.

بعد از بررسی جزئیات اندیکاتور، آن را روی نمودار اِعمال کنید. نحوه خواندن اندیکاتور دیمارکر به‌ترتیب زیر است:

• در مقیاس ۰ تا ۱، مقادیر بیشتر از ۰.۷ نشان‌دهنده مناطق اشباع خرید و احتمال کاهش قیمت است.
• مقادیر کمتر از ۰.۳ نشان می‌دهد که دارایی در وضعیت اشباع فروش قرار گرفته است و احتمالاً قیمت به‌زودی رشد خواهد کرد.
• مقادیر بین ۰.۳ تا ۰.۷ بیانگر دوره‌هایی نسبتاً کم‌خطر برای ورود به بازار است.

پیداکردن واگرایی با دیمارک

تریدرهای حرفه‌ای از واگرایی دیمارکر هم مثل سایر اسیلاتورها می‌توانند بهره ببرند. واگرایی هنگامی پیش می‌آید که نمودار قیمت دارایی با نمودار نوسان‌های اسیلاتور مفرق باشد. البته توجه کنید که واگرایی‌ها بیشتر اوقات به‌ندرت پیش می‌آیند و برای تأیید آن‌ها، حتماً باید از چند اسیلاتور متفاوت استفاده کنید. ضمناً، گفتنی است پیداکردن واگرایی در مناطق اشباع فروش و اشباع خرید در بازارهای رنج بهتر جواب می‌دهد.

در نمودار زیر، شاهد دو واگرایی صعودی و نزولی در دو منطقه متفاوت نمودار هستید. در واگرایی صعودی، قیمت دو دره پایین‌ترِ متوالی ایجاد می‌کند؛ درحالی‌که دره دوم را اسیلاتور تأیید نمی‌کند. بعد از بالارفتن اسیلاتور از سطح ۰.۳ (یعنی زمانی‌که بازار دیگر در منطقه اشباع فروش نیست)، می‌توانید وارد معامله لانگ (خرید) شوید. ضمناً، مناسب‌ترین زمان برای خروج از بازار زمانی است که اسیلاتور از منطقه اشباع خرید پایین‌تر می‌رود.

در نمودار زیر، مشاهده می‌کنید که درست بعد از واگرایی صعودی، قیمت واگرایی نزولی شکل می‌دهد و عکس آنچه ارزیابی کردیم، پیش می‌آید. واگرایی نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به‌روش‌متوالی قله‌های بالاتر ایجاد می‌کند؛ اما اسیلاتور قله دوم را تأیید نمی‌کند. در این حالت با همان منطقی که توضیح دادیم، بهتر است به فکر معامله شورت (فروش) باشید.

روش دوم برای استفاده از واگرایی دیمارکر

روش دیگر برای استفاده از اندیکاتور دیمارکر، استفاده از سطوح است. با روش کلاسیکی که در بخش قبل توضیح دادیم، قیمت و اسیلاتور باید خلاف مسیر هم حرکت می‌کردند تا واگرایی شکل بگیرد؛ اما در روش دوم، حتی اگر قیمت و اسیلاتور جریانی مشابه داشته باشند، باز‌هم امکان سیگنال‌گیری وجود دارد. در این حالت، اسیلاتور باید از محدوده اشباع خرید (بیشتر از سطح ۰.۷) یا محدوده اشباع فروش (کمتر از سطح ۰.۳) عبور (بریک‌اوت) کند.

در حالت محتاطانه‌تر، می‌توانید تا شکست سطح مبنا هم صبر کنید؛ یعنی برای ورود به معامله منتظر بمانید که اسیلاتور ناچیزی از سطح ۰.۵ عبور کند. آشکار است شکست سطح ۰.۵ به‌سمت پایین نشانه‌ای مناسب برای خرید و شکست سطح ۰.۵ به‌سمت بالا نشانه‌ای مناسب برای فروش است.

معرفی اندیکاتور سکوئنشال (Sequential) دیمارک

اندیکاتور سکوئنشال تام دیمارک ابزاری قدرتمند برای شناسایی زمان دقیق کاهش توان و بازگشت جریان است. این ابزار در بازارهای رنج درکنار اندیکاتورهای دیگر به‌کمک تریدرها می‌آید تا از نوسان‌های بازار بیشترین بهره را کسب کنند. اندیکاتور سکوئنشال TD در تشخیص زودهنگام نقاط عطف بازار کارکرد موفقی دارد.

از اندیکاتور سکوئنشال TD می‌توان در هر تایم‌فریم و در هر شرایطی از بازار استفاده کرد. با‌این‌حال، مطمئن‌ترین بازه زمانی برای استفاده از این اندیکاتور بازه چهارساعته و بیشتر است. ضمناً، جداب است بدانید امکان تغییر قوانین و دستورالعمل‌های اندیکاتور سکوئنشال وجود دارد؛ در نتیجه، شاید در منابع و بسترهای متفاوت شاهد انواع مفرقی از این اندیکاتور باشید. ذکر این نکته هم ضروری است که اندیکاتور سکوئنشال TD فقط در نمودارهای کندلی یا میله‌ای کار می‌کند.

فازهای اندیکاتور سکوئنشال

اندیکاتور سکوئنشال از دو فاز اصلی تشکیل شده است که انتهای هر فاز به معامله‌گر سیگنال بازگشت جریان می‌دهد:

• فاز شروع (Setup Phase) که با عنوان فاز مومنتوم (Momentum Phase) هم شناخته می‌گردد.و با ۹ کندل کار می‌کند.
• فاز شمارش معکوس (Countdown Phase) که با عنوان فاز کاهش توان جریان (Trend Exhaustion Phase) هم شناخته می‌گردد.و از ۱۳ کندل استفاده می‌کند.

هر دو فاز سکوئنشال بعد از بازگشت جریان شروع می‌شوند و اگر کامل شوند، یک دره یا قله احتمالی را نشان می‌دهند. ضمناً، فاز دوم یا همان فاز شمارش معکوس هم فقط درصورتی معتبر شناخته می‌گردد.که فاز شروع ایجاد و تکمیل شده باشد.

این اندیکاتور سطوح مقاومت و حمایتی هم ایجاد می‌کند که اصطلاحاً خطوط TDST نام دارند و هم‌سطح با بیشترین یا کمترین قیمت در کندل اول فاز شروع ترسیم می‌شوند. بدین‌ترتیب، قیمت بالا در اولین کندل فاز شروع به‌عنوان سطح مقاومت و قیمت پایین در اولین کندل این فاز به‌عنوان سطح حمایت در نظر گرفته می‌گردد.

همان‌گونه که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، اگر از اندیکاتور سکوئنشال در نمودار خود استفاده کنید، شاهد اعداد متفاوتی بالا یا پایین هر کندل خواهید بود. این اعداد به‌ترتیب از ۱ تا ۹ برای فاز شروع و از ۱ تا ۱۳ برای فاز شمارش معکوس درج می‌شوند. 

نحوه محاسبه فاز شروع

همان‌طور‌که اشاره کردیم، از اندیکاتور سکوئنشال در هر دو مسیر صعودی و نزولی می‌توان استفاده کرد. در جریان صعودی، اولین کندل فاز شروع درصورتی محاسبه و با شماره ۱ مشخص می‌گردد.که با قیمتی بیشتر از قیمت پایانی چهار کندل در گذشته بسته شود (در تصویر زیر کندل a). به‌همین‌ترتیب، دومین کندل فاز هم زمانی در اندیکاتور در نظر گرفته می‌گردد.که با قیمتی بیشتر از قیمت پایانی چهار کندل در گذشته بسته شود (در تصویر زیر کندل b).

فاز شروع اندیکاتور سکوئنشال هنگامی تکمیل می‌گردد.که کندل نهم هم با قیمتی بیشتر از قیمت پایانی چهار کندل در گذشته بسته شود. در‌این‌بین، درصورتی‌که حتی یک کندل با قیمتی کمتر از چهار کندل پیش از خود بسته شود، اندیکاتور بلافاصله کنسل می‌گردد.و باید دوباره از نخست شروع کرد. بهترین حالت برای فاز شروع این است که کندل هشتم و نهم بالاتر از قیمت‌های بالا در کندل ششم و هفتم ایجاد شود.

همین محاسبات برای جریان نزولی هم صدق می‌کند؛ یعنی اولین کندل باید با قیمتی کمتر از قیمت پایانی چهار کندل پیش بسته شود. مثل فاز شروع در جریان صعودی، این فاز هم هنگامی تکمیل می‌گردد.که کندل نهم با قیمتی کمتر از قیمت پایانی چهار کندل در گذشته بسته شود. مشابه با جریان صعودی، در جریان نزولی هم حتی اگر یک کندل با قیمتی بیشتر از چهار کندل پیش از خود بسته شود، اندیکاتور بلافاصله کنسل می‌گردد.و باید دوباره از نخست شروع کرد. بهترین حالت هم برای فاز شروع این است که کندل هشتم و نهم پایین‌تر از قیمت‌های پایین در کندل ششم و هفتم ایجاد شود. 

سیگنال‌گیری از فاز شروع

اگر ۹ کندل تکمیل شوند، با احتمال معکوس‌شدن جریان روبه‌رو هستیم. کندل شماره ۹ برای ورود به معامله در جهت مخالف جریان کنونی ایدئال است. ضمناً، بهتر است حد زیان بالاتر یا پایین‌تر از قیمت بالا یا پایین کندل نهم ایجاد شود.

بعد از تأیید کندل نهم، به‌ویژه اگر هیچ‌یک از کندل‌های فاز شروع از خط حمایت یا مقاومت TDST عبور نکرده باشد، قدرت پول‌بکی که در سه تا چهار کندل بعد از آن اتفاق می‌افتد، بسیار زیاد خواهد بود. ضمناً، در حالت ایدئال کندل نهم باید نزدیک به خط TDST بسته شود.

بدین‌ترتیب، بهترین نقطه ورود با استفاده از این اندیکاتور بعد از تکمیل کندل شماره ۹ است و بهترین نقطه برای ایجاد حد زیان، ناچیزی بیشتر از قیمت بالای آخرین کندل در جریان کنونی است. در تصویر زیر که با جریانی صعودی روبه‌رو هستیم، حد زیان را در فاصله‌ای نسبی با قیمت بالای کندل صعودی آخر در نظر می‌گیریم؛ به‌‌گونه‌ای که نوسان‌های احتمالی هنگام بازگشت جریان، سبب اجراشدن سفارش حد زیان نشود.

در استراتژی مبتنی‌بر اندیکاتور سکوئنشال، دستورالعمل خاصی برای هدف‌گذاری وجود ندارد؛ با‌این‌همه، از‌آن‌جا‌که جریان احتمالاً بعد از بازگشت در چهار کندل اول قدرتمند خواهد بود، بهتر است تا پیش از بسته‌شدن این چهار کندل از معامله خارج نشویم. 

نحوه محاسبه فاز شمارش معکوس

محاسبه این فاز زمانی شروع می‌گردد.که فاز شروع تکمیل و تأیید شده باشد. فاز شمارش معکوس از ۱۳ کندل تشکیل شده است که قیمت پایانی هر کندل با قیمت پایانی دو کندل در گذشته مقایسه می‌گردد. در فاز شمارش معکوس هم به‌تناسب جریان صعودی یا نزولی، کندل شماره ۱ باید با قیمت بالاتر (در شمارش معکوس صعودی) یا پایین‌تر (در شمارش معکوس نزولی) از قیمت پایانی دو کندل پیش از خود بسته شود.

یکی از فرق‌های مهم فاز شمارش معکوس با فاز شروع، بی‌نیازی از توالی کندل‌هاست. این یعنی اگر یکی از کندل‌ها نتواند به‌تناسب جریان قیمتی بالاتر یا پایین‌تر از قیمت پایانی دو کندل پیش از خود ایجاد کند، خللی در جریان اندیکاتور ایجاد نمی‌گردد. حتی شماره‌گذاری کندل اول هم شاید تا زمانی‌که شرایط آماده نشده، به‌تعویق بیفتد؛ اما اندیکاتور کنسل نمی‌گردد.

سیگنال‌گیری از فاز شمارش معکوس

برای تکمیل فاز شمارش معکوس و دریافت سیگنال بازگشت جریان، قیمت پایانی کندل سیزدهم باید در کنار بالاتر (در جریان صعودی) یا پایین‌تر (در جریان نزولی) بودن درمقایسه‌با دو کندل پیش، بالاتر یا پایین‌تر از قیمت پایانی کندل شماره ۸ هم باشد. اگر این دو شرط برای کندل سیزدهم انجام شود، باید منتظر کندل جدیدی باشیم که این دو شرط را رعایت می‌کند.

بعد از عملی‌شدن این دو شرط، احتمالاً با بازگشت قیمت روبه‌رو خواهیم بود. با تکمیل‌شدن کندل سیزدهم از فاز شمارش معکوس، جریان جدید در مسیری مخالف با مسیر کنونی شروع می‌گردد.که اغلب قدرتمند است و تا چندین کندل متوالی طول می‌کشد.

سایر اندیکاتورهای تام دیمارک

اندیکاتورهای تام دیمارک انواع مفرقی دارند و در شرایط متفاوتی از بازار به‌کار می‌جریان. نکتهی که همیشه باید مدنظر قرار دهیم، اهمیت ترکیب این اندیکاتورها با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال است. بی‌شک، هر تریدر مجرب‌ای می‌داند که هیچ اندیکاتوری به‌تنهایی نمی‌تواند بازار را به‌درستی پیش‌بینی کند. تعدد و تنوع اندیکاتورهای TD به معامله‌گرها اجازه می‌دهد استراتژی‌های معاملاتی ویژه خود را بر‌مبنای چند اندیکاتور متفاوت دیمارک بنا کنند.

یکی دیگر از اندیکاتورهای پرکاربرد تام دیمارک، اندیکاتور کمبو تام دیمارک (TD Combo) است. این اندیکاتور می‌تواند در تشخیص کم‌توان‌شدن جریان و احتمال بازگشت آن به تریدرها کمک کند. این اندیکاتور تقریباً مشابه با اندیکاتور سکوئنشال کار می‌کند. اما در حرکات شدیدتر بازار بهتر جواب می‌دهد؛ چون به‌جای ۲۲ کندل فقط با ۱۳ کندل تکمیل می‌گردد. در‌مجموع، مقدار قدرت و صحت یک سیگنال زمانی بیشتر می‌گردد.که هر دو اندیکاتور کمبو و سکوئنشال آن را تأیید کنند؛ در نتیجه، استفاده ترکیبی از این دو اندیکاتور TD می‌تواند در تشخیص احتمال تغییر جریان موثر باشد.

نحوه محاسبه و خواندن اندیکاتور کمبو

اندیکاتور کمبو هم مثل سایر اندیکاتورهای تام دیمارک در هر دو شرایط صعودی و نزولی کار می‌کند. کمبو مشابه با سکوئنشال، دو فاز شروع و شمارش معکوس دارد؛ با‌این‌حال، فرق‌هایی بین این دو اندیکاتور وجود دارد. برای نمونه، اولین کندل فاز شمارش معکوس از کندلِ یکِ فازِ شروع شروع می‌گردد.و برخلاف سکوئنشال، نیازی نیست منتظر ایجاد کندل نهم بمانیم.

ضمناً، پیش‌نیازهای دیگری در این اندیکاتور باید رعایت شود که تعدادی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• قیمت پایانی هر کندل باید مساوی یا پایین‌تر (در جریان نزولی) و بالاتر (در جریان صعودی) از قیمت پایین دو کندل پیش از خود باشد.
• قیمت پایین هر کندل باید مساوی یا کمتر (در جریان نزولی) و بیشتر (در جریان صعودی) از قیمت پایین کندل پیش باشد.
• قیمت پایانی هر کندل باید کمتر (در جریان نزولی) و بیشتر (در جریان صعودی) از قیمت پایانی کندل پیش باشد.

گفتنی است اندیکاتور کمبو هم مثل سایر اندیکاتورهای دیمارک امکان تغییر دارد و تریدرهای متفاوت از قوانین مفرقی برای به‌کارگیری این اندیکاتور استفاده می‌کنند. ضمناً، جداب است بدانید تعدد و تنوع اندیکاتورهای تام‌ دیمارک، به‌ویژه اندیکاتورهایی که مبتنی‌بر توالی اعداد و شمارش کندل‌ها هستند، به همین‌جا ختم نمی‌گردد. اندیکاتورهایی مثل استتار (Camouflage) و کلاپ (Clop) و ترپ (Trap) هم هرکدام در شرایط ویژه‌ای می‌توانند به تحلیلگران تکنیکال بازار کمک کنند.

جمع‌بندی

در این مطلب، اندیکاتورهای تام دیمارک، یعنی دیمارکر و سکوئنشال را به‌روشمفصل بررسی کردیم و نحوه محاسبه آن‌ها و روش‌های سیگنال‌گیری از هرکدام را توضیح دادیم. ضمناً، گفتیم که اندیکاتورهای تام دیمارک انواع متعدد و متنوعی دارند و هر تریدر بنا به استراتژی معاملاتی‌اش می‌تواند از این شاخص‌های تحلیل تکنیکال بهره ببرد.

اندیکاتورهای تام دیمارک شاخص‌های مفیدی در تحلیل و ارزیابی جریان کنونی هستند و اغلب تحلیلگران حرفه‌ای در بازارهای مالی متفاوت از آن‌ها استفاده می‌کنند. این اندیکاتورها ابزارهای مناسبی برای تشخیص جریان و سیگنال‌گیری و مدیریت ریسک در استراتژی‌های متفاوت به‌شمار می‌جریان. اندیکاتورهای دیمارک عموماً بر تشخیص زمان بازگشت جریان تأکید می‌کنند. دیمارک خود بر این باور بود:

جریان [فقط] تا زمانی که تمام نشده، دوست شماست.

با‌این‌همه، نه اندیکاتورهای تام دیمارک و نه سایر شاخص‌های تحلیل تکنیکال نمی‌توانند به‌تنهایی در تشخیص جریان بازار پرچم‌دار باشند. در‌واقع، استراتژی معاملاتی هر معامله‌گر باید متشکل از اندیکاتورهای متفاوتی باشد تا مجموعه‌ای از ابزارهای تحلیل تکنیکال با نفی و تأیید یکدیگر ارزیابی جامع‌تری از احساسات بازار عرضه دهند.