سرمایه‌‌گذاری بیت کوین سودده است یا زیان‌‌ده؟ آیا برای خرید این ارز دیجیتال دیر نیست؟ چه راه‌هایی برای این کار وجود دارد؟ ریسک سرمایه‌گذاری در این ارز دیجیتال چقدر است؟ در‌ادامه، با ارزدیجیتال همراه باشید تا بتوانید پاسخ تمام این پرسش‌ها را بیابید.

تا زمان نگارش این مطلب (۱۵آذر۱۴۰۱)، بیش از ۱۲ سال یا دقیق‌تر ۴٬۴۹۵ روز از زمان ورود بیت کوین به صرافی‌ها می‌گذرد. از ۴٬۴۹۵ روز ممکن برای سرمایه‌گذاری در بیت کوین، ۳٬۷۶۲ روز آن سودآور بوده است؛ یعنی هرکسی در این روزها بیت کوین خریده و تا این ساعت نگه داشته است، اکنون در سود است. بااین‌حساب، در طول تاریخ بیت کوین، در ۸۳٫۷درصدِ مواقع خرید و نگه‌داری آن سود داشته است.

با سقوط قیمت بیت کوین در سال ۲۰۲۲، روزهای سودآور آن درمقایسه‌با یکی‌دو سال گذشته خیلی کمتر شده است. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، کسانی که بیت کوین خود را بین نوامبر‌۲۰۲۰ (آبان‌‌۱۳۹۹) تا نوامبر۲۰۲۲ (آبان‌‌۱۴۰۱) یا در هفته سوم دسامبر ۲۰۱۷ خریده‌اند، اکنون در‌زیان هستند. غیر از این بازه زمانی، هر‌کسی در هر زمان دیگری بیت کوین خریده و تا این ساعت نگه داشته، سود کرده است.

درحال‌حاضر، قیمت بیت کوین در‌حدود ۱۷٬۰۰۰ دلار است و آخرین‌باری که قیمتش در این کانال قرار داشت، همان آبان‌‌۱۳۹۹ بود. از آبان‌۱۳۹۹ تا آبان‌۱۴۰۱، قیمت بیت کوین بیشتر از سطح کنونی آن بوده است. پادشاه ارزهای دیجیتال در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ یکه‌تازی می‌کرد و سقف تاریخی ۶۸٬۷۹۰ دلار را در نوامبر‌۲۰۲۱ (آبان‌‌۱۴۰۰) ثبت کرد.

بگذارید به‌ گونه دیگری سودآوری بیت کوین را شرح دهیم. اگر ۱ژانویه‌۲۰۱۱، فقط ۱۰ دلار بیت کوین می‌خریدید، اکنون بیش از ۳۴۰٬۰۰۰ دلار سود می‌کردید! حال سؤال اصلی این است که آیا اکنون باید در بیت کوین سرمایه‌گذاری کرد؟ آیا سال ۲۰۲۲ برای سرمایه‌گذاری در بیت کوین دیر نیست؟ در‌ادامه، در چند بخش به این پرسش پاسخ می‌دهیم.

انواع متفاوت سرمایه‌گذاری در بیت کوین

پیش از شروع، باید بگوییم که بیت کوین دارایی بسیار پرریسکی است. نوسان‌های قیمت آن زیاد است و حتی مجرب‌ترین سرمایه‌گذاران این حوزه هم معاملاتشان را محتاطانه انجام می‌دهند. بدون اغراق سرمایه‌گذاری در بیت کوین واقعاً خطرناک‌تر از دیگر دارایی‌هاست. به‌عنوان نمونه، تا این ساعت بارها اتفاق افتاده است که قیمت بیت کوین در مدت چند ماه بیش از ۸۰‌درصد ارزشش را از دست داده است. نکته مهم این است که این اتفاق چندین‌بار در طول عمر بیت کوین رخ داده است.

بیت کوین شرکت یا سهام نیست؛ بلکه ارز است. اگر هنوز از هویت بیت کوین به درک درستی نرسیده‌اید، می‌توانید به مطلب «بیت کوین چیست؟» در وب‌سایت ارزدیجیتال مراجعه کنید. نخستیی‌ترین نوع سرمایه‌گذاری در بیت کوین خرید آن است. البته انواع دیگری از سرمایه‌گذاری در بیت کوین هم وجود دارد که در‌ادامه، آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. خرید و نگه‌داری

مرسوم‌ترین روش سرمایه گذاری بیت کوین خرید این ارز و نگه‌داری آن است که از آن با نام «هودل» (Hodl) یاد می‌گردد. هودل شکل تغییر‌یافته کلمه (Hold) به‌معنای «نگه‌داری» است که خودش داستانی جداب دارد. هودل یعنی «بیت کوین را بخر و هیچ‌وقت نفروش». اگر نیت دارید بیت کوین را با این روش نگه‌داری و روی آن سرمایه‌گذاری کنید، مهم‌ترین قانون را به‌یاد بسپارید:

حرف و پیشنهاد هیچ‌کس را درباره آینده بیت کوین گوش نکنید. خودتان تحقیق کنید و درباره بیت کوین یاد بگیرید و به نتیجه‌گیری برسید.

درادامه، چند نکته درباره سرمایه‌گذاری و نگه‌داری از بیت کوین را باهم مرور می‌کنیم:

۱. هیچ‌وقت بیش از آنچه قدرت ازدست‌دادنش را دارید، سرمایه‌گذاری نکنید. این یعنی به‌اندازه‌ای بیت کوین بخرید که اگر همه‌اش از دست رفت، بتوانید دوباره سرپا بایستید. سرمایه گذاری در بیت کوین پرخطر است و این مسئله را همیشه به‌خاطر بسپارید؛

۲. بعد از خرید بیت کوین، مطمئن شوید که بیت کوین‌ها در کیف پول‌ شخصی‌تان (روی موبایل یا کامپیوتر) است و آن‌ها را در صرافی نگه نمی‌دارید. اگر مبلغ زیادی دارید، بهتر است از کیف پول سخت‌افزاری استفاده کنید. در‌صورتی‌که از‌پسِ هزینه این کیف پول‌ها بر‌نمی‌آیید، کیف پول‌های کاغذی بهترین گزینه هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع کیف پول، به بخش کیف پول‌های ارزدیجیتال بروید؛

۳. تنها از صرافی‌های معتبر بیت کوین بخرید. گاهی پرداخت هزینه بیشتر در ازای امنیت و آرامش، زیان به‌حساب نمی‌آید؛

۴. از روش متوسط‌سازی هزینه دلاری (DCA) استفاده کنید. این یعنی همه بیت کوین‌های خود را یک‌باره نخرید؛ بلکه هر‌ماه یا هر‌هفته یا حتی هر‌روز سال مقدار مشخصی بیت کوین بخرید. بدین‌ترتیب، در طول سال به مبلغی متوسط رسیده‌اید. خرید پله‌ای خیلی مهم است.

۲. معامله و ترید بیت کوین

معامله بیت کوین با خرید و نگه‌داری (سرمایه‌گذاری بلندمدت در بیت کوین) مفرق است. وقتی بیت کوین معامله می‌کنید، یعنی بیت کوین‌های خود را در قیمت ارزان می‌خرید و در بازه‌های کوتاه‌مدت می‌فروشید. خرید‌و‌فروش‌های مداوم کاری است که تریدرها انجام می‌دهند.

معامله موفق نیازمند دانش و تجربه است. بازار معاملات بیت کوین پر از رقبای گردن‌کلفتی است که در پی کم تجربههایی هستند که بدون هدف پولشان را دور می‌ریزند. نهنگ‌ها در کمین شما هستند و بازار بیت کوین خیلی قاعده‌‌مند نیست.

اغلب سرمایه‌گذاران مشهور معامله بیت کوین را پیشنهاد نمی‌کنند؛ چون خطر زیان در آن بسیار زیاد است و بی‌شباهت به قمار نیست. مَثَل معروفی در بین کاربران وجود دارد که می‌گوید:

اگر می‌خواهید بیت کوین‌های خود را دور بریزید، ترید کنید!

اگر در دانش تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال خبره هستید و می‌خواهید معامله کنید، تریدرهای مشهور پیشنهاد می‌کنند که فقط مقدار کمی از سرمایه خود را به این کار اختصاص دهید و به سرمایه‌گذاری اصلی خود دست نزنید.

۳. استخراج بیت کوین

در چند سال اخیر، ماینینگ بیت کوین فقط در‌صورتی سودآور بوده که در مقیاس گسترده انجام گرفته است. این یعنی باید هزینه زیادی را صرف خرید تجهیزات استخراج کنید و به نیروی برق ارزان‌قیمت هم دسترسی داشته باشید. استخراج بیت کوین هم نوعی سرمایه گذاری بیت کوین محسوب می‌گردد.

به‌عقیده اغلب متخصصان، خرید بیت کوین سودآورتر از استخراج آن (برای ماینرهای کوچک) است. در‌صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر درباره ماینینگ بیت کوین، به مطالب راجع به استخراج در وب‌سایت ارزدیجیتال مراجعه کنید.

استخراج ابری

مطمئناً استخراج با استفاده از مرورگرهای اینترنتی به گوشتان خورده است. این قبیل وب‌سایت‌ها خدمات استخراج ابری عرضه می‌دهند و بیشتر اوقات در دو گروه دسته‌بندی می‌شوند:

• کلاه‌برداری هستند و تنها می‌خواهند پول شما را بدزدند.
• کلاه‌برداری نیستند؛ اما احتمالاً درمقایسه‌با وقتی‌که همان پولتان را صرف خرید بیت کوین می‌کنید، سودآوری کمتری دارند. جنسیس ماینینگ (Genesis Mining) و هش‌فلیر (HashFlare) از‌جمله سرویس‌دهندگان مشهور استخراج ابری هستند.

بیشتر بخوانید: استخراج ابری چیست؟

۴. سرمایه‌گذاری در طرح‌هایی با سوددهی درخورتوجه

وب‌سایت‌هایی وجود دارند که ادعا می‌کنند با سرمایه‌‌گذاری در بیت کوین سرمایه شما را دو برابر می‌کنند یا در کوتاه‌مدت زندگی‌تان را از این‌رو به آن‌رو می‌کنند. بیشتر این وب‌سایت‌ها درواقع شما را به ورود به طرح پانزی ترغیب می‌کنند که کاملاً کلاه‌برداری است.

این دسته از وب‌سایت‌ها بیشتر اوقات پول‌ها را از‌طریق اینترنت از افراد متفاوت دریافت می‌کنند و به آنان راندمان سود سرشار را وعده می‌دهند. آن‌ها برای اینکه اعتماد افراد را جلب کنند، در ماه‌های نخستیی به‌صورت مرتب سودها را پرداخت می‌کنند و در‌نهایت، یک روز ناپدید می‌شوند و دیگر از آن‌ها خبری نمی‌گردد.

به کسانی که وعده سودهای کلان و عجیب‌وغریب می‌دهند، مشکوک باشید!

این وب‌سایت‌ها بیشتر اوقات امکان دعوت دیگران را هم برای سرمایه‌گذاران فراهم و بار‌دیگر با وعده‌های دروغین، افراد بیشتری را جذب می‌کنند. این جریان چیزی درحدود چند ماه ادامه می‌یابد، تا جایی که از روز بعد دیگر وجود خارجی ندارند و وب‌سایتشان هم از دسترس خارج می‌گردد. دیگر نه از پرداخت سود خبری است و نه ادعاهای دروغین؛ فقط کاربران مانده‌اند و کلاهی که از سرشان برداشته شده است!

سیستم‌های بیت‌کانکت (Bitconncet) و USI Tech از برنامه‌های مشهور کلاه‌برداری در حوزه ارزهای دیجیتال بوده‌اند. در‌واقع، فکر نمی‌کنیم طرحی این‌چنینی پیدا کنید که ارزش سرمایه‌گذاری داشته باشد. اگر وب‌سایت یا شخصی وعده‌ای بسار بلند‌پروازانه‌ای به شما می‌دهد، تنها در پی دزدیدن سرمایه‌تان است. حال چگونه می‌توان طرح‌های کلاه‌برداری را تشخیص داد؟ پاسخ این پرسش این‌جاست.

راهنمای سرمایه‎‌گذاری بیت کوین

درادامه، وظیفهه‌راهی را برای شروع سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال بیان کرده‌ایم. با پیروی از این وظیفهه، می‌توانید به درکی کلی از نحوه کار ارزهای دیجیتال و چگونگی سرمایه‌گذاری در آن‌ها برسید.

گام اول: تحقیق

کمتر مقاله‌ای در حوزه سرمایه‌گذاری پیدا می‌کنید که در آن عنوان نشده باشد که «همیشه تحقیقات را خودتان انجام دهید». تحقیق پیش از ورود به بازاری پرنوسان مثل بازار ارزهای دیجیتال، امری ضروری است و هیچ‌گاه نباید از آن غافل شد. فراموش نکنید که هیچ‌گاه تنها با اتکا به حرف‌ها و تعریف‌های دیگران وارد این حوزه نشوید و حتماً درباره مکانیسم و جزئیات این بازار اطلاعات کافی به‌دست آورید.

آشنایی با کارکرد صرافی‌های ارزهای دیجیتال، دانستن مفاهیمی مثل ارزش بازار، رابطه میان عرضه و تقاضا و… از‌جمله اولین گام‌هایی است که پیش از شروع به کار و سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال باید بردارید. دانشنامه ارزهای دیجیتال در وب‌سایت ما از بخش‌هایی است که می‌تواند کمک زیادی به شما کند.

پیش از ورود به این حوزه، پاسخ هریک از این پرسش‌ها را به‌مناسبی یاد بگیرید:

• بیت کوین چیست؟
• بلاک چین چیست؟
• اتریوم چیست؟
• ارز دیجیتال چیست؟
• اشتباهات شایع تازه‌کاران ارز دیجیتال

گام دوم: محل ذخیره ارزها را مشخص کنید

همان‌طور‌که پول‌هایتان را در کیف پول جیبی خود نگه‌داری می‌کنید، ارزهای دیجیتال را هم باید در محلی به نام «کیف پول ارزهای دیجیتال» ذخیره کنید. کیف پول ارزهای دیجیتال یا کیف پول (Wallet) محلی برای نگه‌داری دارایی‌های دیجیتال است. این کیف پول‌ها را هم به‌صورت سخت‌افزاری و هم به‌صورت نرم‌افزاری می‌توان تهیه کرد. هر‌کدام از آن‌ها هم از یک یا چندین ارز متفاوت پشتیبانی می‌کنند که با‌‌توجه‌‌‌به نیازتان، آن‌ها را می‌توانید بخرید یا دانلود کنید.

از‌آن‌جا‌که کیف پول محل نگه‌داری سرمایه‌هایتان است، امنیت یکی از معیارهایی است که هنگام انتخاب کیف پول باید به آن بسیار توجه کنید. هر‌چه سرمایه‌ شما بیشتر باشد، نیاز به استفاده از کیف پول امن بیشتر می‌گردد. در‌این‌میان، کیف پول‌های سخت‌افزاری امنیت بیشتری برایتان به‌همراه دارند.

منابع زیر اطلاعات جامعی درباره کیف پول‌ها و انواع آن‌ها در‌اختیارتان می‌گذارند:

• آشنایی با کیف پول‌ها
• امن‌ترین کیف پول‌ها و انواع روش‌های ذخیره ارزهای دیجیتال
• بهترین کیف پول های بیت کوین در سال ۲۰۲۲

گام سوم: نحوه خرید‌و‌فروش ارزهای دیجیتال را بشناسید

بعد از آشنایی با مفاهیم پایه در حوزه ارزهای دیجیتال‌، وقت آن رسیده است که خرید‌و‌فروش آن‌ها را هم فرا‌بگیرید. معاملات مستقیم میان خریدار و فروشنده و صرافی ارزهای دیجیتال دو راه برای خرید‌و‌فروش این ارزهاست. در توضیح صرافی، باید بگوییم که صرافی ارزهای دیجیتال وب‌سایتی است که واسط میان خریدار و فروشنده در معاملات است. در تعدادی دیگر از صرافی‌ها که به صرافی غیرمتمرکز (DEX) شهرت دارند، معاملات به‌روشمستقیم میان افراد یا میان افراد و قراردادهای هوشمند صورت می‌گیرد.

برای آشنایی بیشتر با خرید ارزهای دیجیتال، بهتر است کار خود را با خرید بیت کوین شروع کنید. آسان‌ترین راه برای خرید بیت کوین، خرید از وب‌سایت‌های صرافی ایرانی است. این صرافی‌ها را می‌توانید با جست‌وجوی عبارت «خرید بیت کوین از صرافی ایرانی» در گوگل پیدا کنید. برای اطمینان از صحت خدمات و اعتبار صرافی‌ها، به تحقیق و بررسی دیدگاه‌های کاربران آن‌ها نیاز دارید.

اگر می‌خواهید از صرافی‌های خارجی استفاده کنید، به‌یاد بسپارید که کاربران ایرانی با محدودیت‌هایی در تعدادی از این صرافی‌ها روبرو‌اند و استفاده از آن‌ها شاید به از‌دست‌رفتن یا مسدودشدن سرمایه‌هایتان بینجامد. به‌ویژه صرافی‌هایی که احراز هویت در آن‌ها الزامی است، برای کاربران ایرانی ریسک بیشتری دارند.

در پیوندهای زیر، می‌توانید اطلاعات جامعی درباره خرید‌و‌فروش ارزهای دیجیتال بیابید:

• چگونه در ایران بیت کوین بخرم؟ آموزش خرید بیت کوین
• چگونه بیت کوین بفروشم؟ آموزش فروش بیت کوین
• آموزش خرید ارز دیجیتال از صرافی‌

گام چهارم: تحلیل و انواع آن را یاد بگیرید

به‌روش‌کلی، تحلیل بازار ارزهای دیجیتال به دو نوع فاندامنتال و تکنیکال تقسیم‌بندی می‌گردد. در تحلیل فاندامنتال، پروژه را ازنظر اهداف و تیم پشت آن و اخبار مرتبط با آن بررسی می‌کنند. در طرف دیگر، تحلیل تکنیکال قرار دارد که با اتکا به نمودارها، وضعیتِ قیمت ارز دیجیتال را پیش‌بینی و تحلیل می‌‌کند. در بخش تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال، می‌توانید تحلیل اغلب ارزهای دیجیتال را مطالعه کنید.

ارزدیجیتال تحلیل‌های تکنیکال اختصاصی را هم به‌روشمداوم تهیه و منتشر می‌کند. ضمناً، در قیمت تحلیل تکنیکال هفتگی می‌توانید هر هفته تحلیل جدیدی را مطالعه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تحلیل و استفاده از آن‌ها در سرمایه‌گذاری‌ها، می‌توانید به بخش راهنمای سرمایه‌گذاری سری بزنید.

گام پنجم: خطرها را بشناسید

حوزه ارزهای دیجیتال به‌علت نوپیدایش‌بودن، به مکان مناسبی برای کلاه‌برداران تبدیل شده است. این کلاه‌برداران با سوء‌استفاده از آگاهی کم فعالان این حوزه، آنان را به‌دام می‌اندازند و زیانهای هنگفتی به آنان می‌زنند. در کناراین، این سؤال همیشه برای هم‌وطنان ما وجود داشته است که «آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟»

نوسان‌های شدید بازار، مسدودشدن دارایی‌های دیجیتال، هک‌شدن صرافی‌ها، موانع قانون‌گذاری و مشغولشدن با طرح‌های هرمی و پانزی در چند سال اخیر به نکتهات جدانشدنی از این بازار تبدیل شده‌اند. فراموش نکنید که شناختن این خطرها و دانستن راهکارهای جامع پیشگیری از تماماه‌برداری در دنیای ارزهای دیجیتال لازمه حفظ و افزایش سرمایه‌های شماست.

پرسش‌های شایع

درادامه، به تعدادی از پرسش‌های پرتکرار مرتبط با سرمایه‌گذاری بیت کوین پاسخ می‌دهیم:

جمع‌بندی؛ آیا باید در بیت کوین سرمایه‌گذاری کرد؟

با‌توجه‌به ظرفیت‌های ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین، شاید سرمایه‌‌گذاری در بیت کوین با مبلغ کم زیان نداشته باشد؛ مبلغی که اگر همه آن‌ هم از دست رفت، تأثیری بر زندگی ما نگذارد. بااین‌حال، اگر نیت دارید مبلغ زیادی روی بیت کوین سرمایه‌گذاری کنید، حتماً همه جوانب احتیاط را در نظر بگیرید؛ از کیف پول گرفته تا پیدا‌کردن زمان مناسب خرید.

ضمناً، با مطالعه این مطلب شاید آگاه شده باشید که جواب مشخصی برای این سؤال وجود ندارد. مسئله باید یا نباید نیست؛ بلکه مسئله اصلی نحوه سرمایه‌گذاری در این حوزه است. همان‌طور‌که در نخستی مطلب گفتیم، درباره بیت کوین به‌اندازه کافی اطلاعات کسب کنید و به درک درستی از این ارز دیجیتال برسید. بررسی مزایا و معایب آن هم کمک قابل توجه‌ای به شما می‌کند.