تحلیل و بررسی صحیح حرکت‌ها در نمودارهای قیمتی ارزهای دیجیتال کار آسانی نیست. بیشتر اوقات سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بازار ارز دیجیتال به‌علت پیچیدگی این بازار و شباهت تغییرات در نمودارهای قیمتی، نمی‌توانند وجه تمایزی بین رویدادهای متفاوت بازار قائل شوند. البته نباید فراموش کنیم که این نکته درباره همه کاربران بازار صدق نمی‌کند و قطعاً کاربران مجرب‌تر و دارای دانش فنی بیشتر تحولات بازار را می‌توانند به‌درستی تشخیص دهند.

یکی از موجباتی که شاید سرمایه‌گذاران تازه‌کار و کم‌تجربه را دچار اشتباه کند، شباهت بین بازار نزولی و اصلاحات در بازار است. اغلب کاربران با دیدن اصلاح قیمت در بازار وحشت‌زده می‌شوند و گمان می‌کنند بازار نزولی شروع شده است و در پی همین تشخیص اشتباه، تصمیمات نادرست‌تری هم می‌گیرند. برعکس این موقعیت هم در بین کاربران بسیار دیده می‌گردد. کاربران کم‌تجربه‌ای که شروع دوره نزولی بازار را انکار می‌کنند و زمانی نزولی‌شدن بازار را می‌پذیرند که بخش مهمی از سرمایه‌شان را از دست داده‌اند.

در این مطلب، نیت داریم با نگاهی به مقاله‌ای از وب‌سایت کوین تلگراف، معنی بازار نزولی و اصلاح بازار و نحوه تشخیص هریک از آن‌ها و فرق بینشان را بررسی کنیم؛ پس تا پایان مقاله همراه ما باشید.

اصلاح بازار چیست؟

اصلاح بازار عقب‌نشینی یا پولبک (Pullback) کوتاه‌مدت قیمت بعد از رشد سریع آن است. اصلاح با کاهش شدید، اما کوتاه‌مدت قیمت در پاسخ به رشد یا ارزش‌گذاری بیش‌از‌حد قیمت در بازار اتفاق می‌افتد. یعنی، پولبک از اوج‌های قیمتی اخیر به بازار اجازه می‌دهد تا سودها را هضم کند و مجدداً برای صعودی دیگر آماده شود.

به‌روش‌کلی، زمانی‌که بازار بعد از رسیدن به اوج اخیر خود ۱۰‌درصد یا بیشتر افت کند، اصلاح قیمتی در بازار رخ داده است. البته رقم ۱۰‌درصد قانون سفت‌و‌سختی نیست و می‌توان کمتر یا بیشتر از آن را هم به‌عنوان اصلاح بازار در نظر گرفت. گاهی اوقات، اصلاحات کاهشی ۳درصدی است و گاهی شاید کاهش قیمت تا ۲۰درصد هم ادامه پیدا کند. بااین‌حال، به‌روش‌کلی در بازار ارزهای دیجیتال کاهش ۵ تا ۱۰درصدی قیمت را به‌عنوان اصلاح در نظر می‌گیریم.

نکته مهم درباره اصلاح بازار این است که همیشه زمانی اتفاق می‌افتد که اقتصاد پایه بازار در حال رشد و پیشرفت باشد. علت این رویداد آن است که سرمایه‌گذاران با اعتماد بیش‌از‌حد خود به حوزه‌ای خاص، قیمت یک دارایی‌ را بیش‌از‌حد افزایش می‌دهند. این جریان شرایط را برای «بازگشت بازار به سطح متعادل» فراهم می‌کند. در‌حقیقت، اصلاحات می‌توانند قیمت‌ها را به سطوح واقعی‌تر خود باز‌گردانند.

چه زمانی اصلاح بازار روی می‌دهد؟

اصلاحات بازار سهام بیشتر اوقات هر دو سال یک‌ بار اتفاق می‌افتد؛ اما از‌آن‌‌جا‌‌که بازار ارزهای دیجیتال نوسان‌های بیشتری دارد، اصلاح قیمت‌ها در آن در فواصل زمانی کمتر و با تعداد بیشتری روی می‌دهد. هیچ جدول زمانی مشخصی برای اصلاحات بازار ارزهای دیجیتال وجود ندارد و اصلاحات قیمت شاید هرچند روز یا هفته یا ماه یک‌ بار اتفاق بیفتد. حتی گاهی اوقات شاید اصلاحات بازار ارزهای دیجیتال در عرض چند ساعت هم رخ دهد. قیمت ارزهای دیجیتال را موجبات فراوانی مشخص می‌کنند و همه این موجبات در ایجاد نوسان‌های کلی بازار مؤثرند؛ از‌این‌رو، مشخص چهارچوب زمانی دقیق برای اصلاح بازار نکتهی سخت و پیچیده است.

چه عاملی سبب اصلاح بازار ارزهای دیجیتال می‌گردد.

علل فراوانی می‌تواند سبب اصلاح در بازار ارزهای دیجیتال شود؛ ازجمله اشتیاق بیش‌از‌حد سرمایه‌گذاران و بلاتکلیفی وضعیت قانون‌گذاری و فروش‌های کمتر از قیمت و عمده در سراسر بازار. تعدادی از موجبات مؤثر بر اصلاح بازار عبارت‌اند از:

• سفته‌بازی‌های بیش‌از‌حد و هیجان‌زده‌شدن سرمایه‌گذاران: وقتی سرمایه‌گذاران بیش‌از‌حد درباره دارایی خاصی هیجان‌زده می‌شوند، قیمت‌ها را خیلی سریع و به مقدار زیادی افزایش می‌دهند. این رفتار می‌تواند حباب نابا دوامی در بازار ایجاد کند که در‌نهایت به اصلاح بازار منجر شود.
• فومو (FOMO) یا ترس از‌دست‌دادن: هنگامی‌که سرمایه‌گذاران شاهد افزایش سریع قیمت‌ها هستند، شاید بدون مطالعه و تحقیق مناسب وارد بازار شوند. در‌نتیجه، پیش‌بینی آنان از افزایش قیمت در بازار تنها به این علت که تعداد بیشتری از کاربران خرید کرده‌اند، موقتاً به‌وقوع می‌پیوندد.
• هک صرافی‌ها: اگر صرافی بزرگی هک شود و مقدار زیادی از پول سرمایه‌گذاران از بین برود، می‌تواند سبب فروش و اصلاح در بازار شود.
• بلاتکلیفی قانون‌گذاری‌ها: در بازار ارزهای دیجیتال، بلاتکلیفی قانون‌گذاری‌ها در هر زمان می‌تواند به فروش و اصلاح منجر شود. برای نمونه، زمانی‌که چین در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که در حال سرکوب ارزهای دیجیتال است، قیمت‌ها به‌شدت کاهش پیدا کرد.

بیشتر بخوانید: فومو (FOMO) در بازار چیست و چگونه گرفتار آن نشویم؟

پولبک (Pullback) چیست؟

معنی پولبک کمی با اصلاح مفرق است. پولبک‌ها به‌روشموقت جریان قیمت دارایی را متوقف یا معکوس می‌کنند. در بازار ارزهای دیجیتال، پولبک رویداد شایعی است و می‌تواند چندین بار در طول جریان صعودی یا نزولی اتفاق بیفتد. به‌روش‌کلی، پولبک‌ها بخش سالمی از چرخه بازار در نظر گرفته می‌شوند؛ چرا‌که به بازار اجازه می‌دهند سود یا زیان را هضم کند و قبل از حرکت به‌سمت بالاتر یا پایین‌تر بازنشانی شود.

پولبک در ارزهای دیجیتال بدینگونه است که تغییر رفتار قیمت دارایی برای مدت کوتاهی متوقف می‌گردد.و قیمت افزایش یا کاهش می‌یابد.و پس‌از‌آن ارزش دارایی به رفتار اصلی خود بازمی‌گردد. به‌‌بیان بهتر، اگر قیمت دارایی نزولی باشد و به هر علتی شروع به صعودی‌شدن کند، جریان صعودی برای مدت کوتاهی متوقف می‌گردد.و قیمت کاهش می‌یابد.و بعد از‌آن مجدداً به جریان صعودی خود بازمی‌گردد.

بازار نزولی یا خرسی (Bear Market) چیست؟

بازار نزولی دوره طولانی‌مدت کاهش قیمت است که بیشتر اوقات با بدبینی گسترده کاربران همراه می‌گردد.‌ یعنی، در نخست بسیار شبیه به اصلاح بازار است؛ اما اصلاحی که برای مدت طولانی ادامه دارد. برای اینکه بازاری به‌عنوان بازار نزولی در نظر گرفته شود، قیمت‌ها درمقایسه‌با اوج‌های اخیر خود باید ۲۰درصد یا بیشتر کاهش پیدا کند. درست مثل نکته‌ای که در بخش اصلاحات بازار گفتیم، این رقم در بازار نزولی هم به‌صورت ثابت مشخص نمی‌گردد.و بسته به شرایط بازار می‌تواند مفرق باشد.

برخلاف اصلاحات بازار که در زمان رشد اقتصادی پیش می‌آید، بازارهای نزولی بیشتر اوقات زمانی اتفاق می‌افتند که رکود اقتصادی در بازار ایجاد شده است. ایجاد بازار نزولی در ارزهای دیجیتال می‌تواند برآمده از موجباتی مشابه با موجبات ایجاد اصلاح در بازار باشد. بااین‌حال، موجبات دیگری مثل آشفتگی سیاسی یا فاجعه‌ای طبیعی هم وجود دارند که می‌توانند سبب ایجاد بازار نزولی شوند.

بازار خرسی چه مدت طول می‌کشد؟

مدت‌زمانی که بازار نزولی طول می‌کشد، می‌تواند بسیار مفرق باشد. تعدادی از بازارهای نزولی، تنها چند ماه دوام می‌آورند؛ در‌حالی‌که تعدادی دیگر شاید سال‌ها ادامه یابند. از سال ۱۹۴۷ تا ۲۰۲۲، ۱۴ بازار نزولی در ایالات متحده ایجاد شده است. بر‌اساس گزارش اینوستوپدیا (Investopedia)، به‌روش‌کلی متوسط مدت دوام بازار نزولی می‌تواند از یک تا نوزده ماه متغیر باشد.

در سطح جهانی، بازارهای نزولی به‌روشمتوسط ​​ده ماه دوام می‌آورند. باوجوداین‌، نمونه‌هایی وجود داشته است که بازارهای نزولی مدت بسیار طولانی‌تری دوام آورده‌اند. برای نمونه، دوره «زمستان ارزهای دیجیتال» در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵، ۴۱۵ روز یا کمی بیش از یک سال به‌طول انجامید.

چگونه در بازار نزولی دوام بیاوریم؟

در نخست به این سؤال باید جواب دهیم که آیا می‌توان در بازار نزولی سود کسب کرد؟ در پاسخ باید گفت بله، از بازارهای نزولی هم می‌توان سود برد. همان‌طور‌که استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاری در بازار صعودی (دوره افزایش قیمت‌ها) وجود دارند، استراتژی‌هایی برای سرمایه‌گذاری در بازار نزولی هم وجود دارند. تعدادی از استراتژی‌های شایع عبارت‌اند از:

• موقعیت‌های شورت (Short-Selling): این استراتژی زمانی استفاده می‌گردد.که سرمایه‌گذاران دارایی‌‌ای که مالکش نیستند، می‌فروشند و امیدوارند مجدداً آن را با قیمت ارزان‌تری بخرند تا بتوانند از این فرق سود ببرند. با‌این‌حال، این استراتژی می‌تواند پرریسک باشد؛ چرا‌که هیچ تضمینی وجود ندارد که قیمت دارایی طبق پیش‌بینی کاربر کاهش پیدا کند.
• خرید قرارداد اختیار فروش (Put Options): این استراتژی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد که دارایی را با قیمتی مشخص در بازه زمانی مشخصی بفروشند. خریدار اختیار فروش توقع دارد که قیمت سهم کاهش یابد. یعنی، دارنده اختیار فروش زمانی سود می‌کند که قیمت سهم کاهش یابد.
• خرید دارایی در قیمت ارزان: به‌روش‌کلی، سرمایه‌گذاری بازی طولانی‌مدتی است. در‌حالی‌که فرازونشیب‌هایی در این مسیر وجود خواهد داشت، گاهی بازارهای نزولی موقعیتی مناسب برای خرید دارایی‌ها در قیمت‌های ارزان فراهم می‌کنند.
• تحقیق و بررسی: زمانی که قیمت‌ها در حال کاهش است، تحقیق و بررسی از همیشه مهم‌تر می‌گردد. قبل از سرمایه‌گذاری، درباره دارایی مدنظرتان به‌روش‌کامل تحقیق کنید. با کاهش قیمت‌ها، موقعیت‌های زیادی برای خرید دارایی در قیمت مناسب وجود خواهد داشت؛ اما فراموش نکنید که همه دارایی‌ها یکسان عمل نمی‌کنند و تعدادی از آن‌ها بسیار خطرناک‌تر از بقیه هستند.
• متنوع‌کردن پرتفو: یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با بازار نزولی، تنوع‌بخشیدن به پورتفو دارایی خود با طبقات متفاوت دارایی است. بدین‌ترتیب، اگر یک کلاس دارایی ضربه بخورد، تأثیر شدیدی بر مجموعه شما به‌عنوان یک کل نخواهد گذاشت.

بیشتر بخوانید: قرارداد اختیار فروش (put option) و قرارداد اختیار معامله (call option)

چگونه فرق میان بازار نزولی و اصلاح بازار را تشخیص دهیم؟

بازارهای نزولی و اصلاحات بازار بخشی عادی از پروسه سرمایه‌گذاری هستند و در‌صورت وقوع، نیازی به ترس و وحشت از آن‌ها نیست. اگر فرق‌های بین این دو مرحله از بازار را درک کنید، وقتی هر‌یک از آن‌ها به‌وقوع بپیوندند، تشخیصشان آسان‌تر خواهد بود. به‌روش‌کلی، بهترین راه برای حرکت در بازار نزولی داشتن دورنمای بلندمدت و منظم‌ماندن در استراتژی سرمایه‌گذاری است. اگر بیش‌از‌حد محتاط هستید، استراتژی‌هایی مثل استفاده از موقعیت‌های شورت و خرید قرارداد اختیار فروش وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند تا از بازار در حال سقوط سود ببرید.

در زمان رشد و پیشرفت اقتصادی، بیشتر کاهش قیمت‌ها پولبک یا اصلاحات موقتی خواهند بود. روشی که باید بدانید، این است که در طول چنین اصلاحاتی روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنید. ازآن‌جاکه احتمالاً زمانی‌که اقتصاد در حال رشد است جریانهای اولیه هم صعودی خواهد بود، قیمت‌ها در‌نهایت بعد از پولبک به اوج‌های جدیدی خواهند رسید. ارزش دارایی‌هایی مثل سهام و ارزهای دیجیتال به‌ندرت روی یک خط مستقیم بالا یا پایین می‌رود. صعودها احتمالاً با دوره‌های تحکیم جریان همراه می‌شوند که در آن قیمت‌ها به‌آرامی برخلاف جهت جریان اصلی و با هدف اصلاح بازار حرکت می‌کنند.

در مقایسه بین اصلاحات و بازارهای نزولی، بازارهای نزولی ریسک بیشتری برای کاهش ارزش پورتفو سرمایه‌گذاری شما دارند. در نتیجه، ضروری است که یاد بگیرید چگونه بازار نزولی را قبل از ایجادش تشخیص دهید. اولین قدم همیشه مشخص وضعیت کلی اقتصاد است. پس‌از‌آن، می‌توانید تشخیص دهید که وقتی قیمت‌ها شروع به کاهش می‌کنند، چه واکنشی درست خواهد بود.

اگر مطمئن نیستید که در بازار نزولی هستید یا خیر، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که سبد سرمایه‌گذاری خود را متنوع نگه دارید و استراتژی سرمایه‌گذاری خود را دنبال کنید. با متنوع نگه‌داشتن پورتفو، حتی درصورت سقوط بازار هم احتمال از‌دست‌دادن کل سرمایه کمتر خواهد بود. ضمناً با پیروی از استراتژی سرمایه‌گذاری خود، بدون توجه به شرایط بازار می‌دانید چه زمانی باید خرید‌و‌فروش کنید.

در جدول زیر، تعدادی از فرق‌های اصلی بین بازار نزولی و اصلاحات را به‌روش‌خلاصه آورده‌ایم:

جمع‌بندی

اصلاحات و بازارهای نزولی می‌توانند برای سرمایه‌گذاران دلهره‌آور باشند؛ بااین‌حال، فراموش نکنید که در اقتصاد سالم، هر دو آن‌ها اتفاقاتی عادی هستند. یادگیری تمایز بین این دو به شما امکان می‌دهد که فرق بینشان را بهتر تشخیص دهید. بیشتر اوقات کاهش بیش از ۲۰درصدی قیمت در بازار را می‌توان بازار نزولی و کاهش ۵ تا ۱۰‌درصدی قیمت را اصلاحی کوتاه‌مدت در نظر گرفت.

اگر از‌نظر زمان بازیابی به این اصلاحات و بازارهای نزولی نگاه کنیم، می‌بینیم که بازارها تمشتاق دارند از اصلاحات سریع‌تر بهبود پیدا کنند. اصلاح بازار بیشتر اوقات بعد از گذشت چند ماه به‌پایان می‌رسد؛ ولی بازارهای نزولی به‌علت مدت‌زمان طولانی‌تر و کاهش قیمت بیشتر، خسارت سنگین‌تری به بازارها وارد می‌کنند. بدین‌ترتیب، بازیابی بازار نزولی می‌تواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد.