[ad_1]
فناوری بلاک چین از زمان پیدایشش تا این ساعت، بستر گستردهای برای انواع خدمات راجع به ارزهای دیجیتال، ازجمله قراردادهای هوشمند، فراهم کرده است. امروزه، بلاک چینهای فراوانی هستند که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکنند که شاید مشهورترینشان اتریوم، استلار، پولکادات و ایاس باشند.
بااینحال، هریک از این بلاک چینها مشکلاتی مثل آسیبپذیری دربرابر حملات هکری، حریم خصوصی، سرعت ناچیز و مسائل راجع به مکانیسمهای اجماع دارند. دراینمیان، پروتکل نیر با هدف حل این مشکلات پا به میدان گذاشته است. نیر که خود را رقیب اتریوم معرفی میکند، پروتکلی متنباز از نوع اثبات سهام بهحساب میآید که پلتفرمی برای قراردادهای هوشمند و برنامههای غیرمتمرکز عرضه کرده است.
در این مقاله میخواهیم پروتکل نیر، نحوه کار و تاریخچه آن، نوآوریها و فناوریهای جدیدش و نحوه خرید و نگهداری توکن آن را بررسی کنیم. اگر شما هم مشتاق هستید با این بلاک چین نوآورانه بیشتر آشنا شوید، تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
نیر پروتکل (NEAR Protocol) چیست؟
نیر (NEAR) ازجمله پروتکلهای اثبات سهام (PoS) بهشمار میآید که با هدف عرضه قراردادهای هوشمند (Smart Contract) و شتابدهی به پیشرفت نرمافزارهای غیرمتمرکز (dApp) پا به میدان گذاشته است. این پروتکل در جایگاه رقیبی برای اتریوم و دیگر بلاک چینهای قرارداد هوشمند مثل پولکادات (Polkadot) و ایاس (EOS) شناخته میگردد. توکن NEAR، ارز بومی پروتکل نیر را میتوان برای پرداخت کارمزد تراکنشها یا هزینه ذخیرهسازی روی این پلتفرم استفاده کرد. ضمناً، کسانی که در جایگاه اعتبارسنج در پروسه اجماع شرکت میکنند، میتوانند از این توکن برای سهامگذاری استفاده کنند.
پروتکل نیر بیشتر بر ساخت پلتفرمی پیشرفتمحور و کاربرپسند تمرکز دارد. پروتکل یادشده برای این کار ویژگیهایی مثل نامهای خوانا بهجای آدرسهای رمزنگاریشده برای حسابها و امکان برخورد با اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند بدون نیاز به کیف پول را عرضه کرده است. پروژههای مختلفی روی بستر نیر فعالیتهای پیشرفتای و ساخت اپلیکیشن را انجام میدهند. مینتبیس (Mintbase)، پلتفرم ساخت توکن غیرمثلی (NFT) و پروتکل فلاکس (Flux)، پلتفرم ساخت بازار برای کالاهای مختلف، نمونههایی از این پروژهها هستند.
نیر از فناوری شاردینگ (Sharding) برای کاهش بار رایانشی بهره میبرد. فناوریهایی مثل نایتشید (Nightshade) و ریشاردینگ پویا (Dynamic Re-Sharding) هم برای کمک به همین هدف بهکار گرفته شدهاند. با نیر پیشرفتدهندگان دیگر نگران انتخاب بین این پروتکل یا اتریوم نیستند و میتوانند مقارن در هر دو فعالیت کنند. درادامه مقاله، درباره فناوریهای بهکاررفته در نیر بیشتر سخن خواهیم گفت.
نیر توکنی بومی با همین نام (NEAR) دارد که ابزار اصلی تبادل و واحد محاسبه کارمزد تراکنشها در این پروتکل است. ازآنجاکه الگوریتم اجماع نیر پروتکل اثبات سهام است، تأیید تراکنشها در آن برعهده اعتبارسنجهایی است که در این بلاک چین سهامگذاری کردهاند. اعتبارسنجها بهازای هر دوره فعالیت خود ۴.۵درصد عرضه سالانه توکن نیر را دریافت میکنند. پیشرفتدهندگانی هم که قرارداد هوشمند میسازند، در کارمزد تراکنشهای راجع به قراردادهای ساخت خودشان سهیم هستند. بقیه کارمزد تراکنشها هم با هدف کنترل عرضه توکن نیر سوزانده میگردد.
پروتکل نیر از توکنهای رپد (Wrapped) دیگر ارزهای دیجیتال و توکنهای غیرمثلی هم پشتیبانی میکند. این پروتکل ضمناً پلی به بلاک چین اتریوم زده و امکان تبادل توکنهای استاندارد ERC-20 را میان دو بلاک چین فراهم کرده است.
نیر پروتکل چگونه کار میکند؟
نیر پروتکل را میتوان مثل اتریوم و کاردانو و ترون بلاک چین «لایهاول» دانست؛ یعنی بنیانی که اپلیکیشنهای دیگر روی آن ساخته و بهکار گرفته میشوند. گفتیم که یکی از فناوریهای نیر برای افزایش توان عملیاتی شبکه «نایتشید» است. این فناوری اعتبارسنجها را به مجموعههای مختلفی تقسیم میکند که تراکنشها را بهصورت موازی در چندین زنجیره شاردشده پردازش میکنند تا ظرفیت کل بلاک چین ارتقا پیدا کند.
نایتشید بهنوعی با سیستمهای شاردینگ سایر بلاک چینها فرق دارد و فرقش هم در این است که در هر شارد بخشی از بلاک بعدی ایجاد شده که به آن چانک (Chunk) گفته میگردد. این چانکها پردازش شده و بهصورت تغییرناپذیر در بلاک چین نیر ذخیره میشوند تا تراکنشهای موجود در آنها نهایی شوند.
نیر نوعی مدل حساب کاربری مبتنیبر قرارداد دارد که به پیشرفتدهندگان امکان میدهد نرمافزارهای پیشرفتهای برای این حسابها بسازند. این نرمافزارها میتوانند تراکنشها را ازطرف کاربران امضا و امکان اجرای توافقات بدون نیاز به حضور فیزیکی کاربر را فراهم کنند. نیر در جایگاه پروتکلی جدید و پیشرفته، از فناوریهای ویژهای بهره میبرد که درادامه به آنها اشاره میکنیم.
ریشاردینگ پویا (Dynamic Re-Sharding)
برای حل مسئله مقیاسپذیری در بلاک چین دو روش جود دارد: قسمتبندی افقی (Horizontal Partitioning) و قسمتبندی عمودی (Vertical Partitioning). نیر از شاردینگ استفاده میکند که یک تکنیک مقیاسپذیری افقی است.
شاردینگ با توزیع ظرفیت رایانشی و ذخیرهسازی در بین سرورهای مختلف مقیاسپذیری پایگاههای داده را افزایش میدهد. در دنیای بلاک چینها، روش شاردینگ اینطور اعمال میگردد.که هر بلاک چین به زیرگروههایی از نودها تقسیم میگردد. پردازش تراکنشها و ایجاد بلاکها توسط چند زنجیره فرعی بهصورت موازی انجام میگردد. گفتنی است هماکنون شاردینگ در پروتکل نیر بهروشکامل فعال نیست و تنها فاز اول آن اخیراً اجرا شده است.
وقتی شاردینگ در نیر کاملاً فعال شود، شبکه بهصورت منظم تعداد شاردهای را براساس تقاضای کاربران تنظیم و تعدیل میکند؛ بههمینعلت، این روش متغییر و تقاضامحور برای مقیاسپذیری «ریشاردینگ پویا» نام گرفته است. این رویکرد به شبکه امکان میدهد که در هر زمانی فقط بابت زیرساخت و مقیاسی که در آن مقطع نیاز است، هزینه کند. ریشاردینگ پویا رویکردی مقرونبهصرفه برای مقیاسپذیری و امنیتبخشی به شبکه است؛ چون الزامات ذخیرهسازی نودها را میتوان با تقاضا هماهنگ کرد.
بیشتر بخوانید: شاردینگ (Sharding) چیست؛ روشی برای بهبود مقیاس پذیری
نایتشید (Nightshade)
نیر برای رسیدن به اجماع و تسویه تراکنشهای بینشاردی از رویکردی جدید به نام نایتشید استفاده میکند. بیشتر شبکههای شاردشده از یک گروه اعتبارسنجی کوچک استفاده میکنند که پیشنهاددهنده اصلی بلاک جدید را بهصورت چرخشی انتخاب میکند تا تراکنشهای میانشاردی را اعتبارسنجی کند.
این رویکرد در پروسه اعتبارسنجی مشکلاتی ایجاد میکند؛ مثلاً اینکه گروههای اعتبارسنج یا باید کل وضعیت هر شارد را دانلود کنند یا تنها بخشی را دریافت کنند که تغییر کرده است. این پروسه اعتبارسنجی برای هر دو حالت ناکارآمد است؛ چون اولی به بازه زمانی بیشتر و دومی به اندازه وضعیت بزرگتر نیاز دارد.
نایتشید با تغییر برداشت شایع از شاردینگ، مدل مفرقی عرضه میکند. براساس رویکرد نایتشید، هر شارد برای تولید چانکهایی کار میکند که درکنار هم یک بلاک را تشکیل میدهند. بلاکها بهصورت منظم تولید میشوند و اصلاً اهمیتی ندارد که هر شارد چانکهای خود را برای همان شماره بلاک مشخص تولید کرده باشد یا نه.
نایتشید سیستمی مبتنیبر رهبر است؛ یعنی وظیفه تولید هر بلاک را بهعهده یک اعتبارسنج میگذارد. این اعتبارسنج باید چانکهای تولیدشده هر شارد در دوره رهبری خود را در یک بلاک جمع و مونتاژ کند. تکالیف رهبری بهصورت چرخشی به اعضای کمیته اعتبارسنجی محول میگردد. نکته مهم اینکه اعتبارسنجها فقط چانکها را تأیید میکنند نه تراکنشها را.
دوماسلاگ (DoomSlug)
دوماسلاگ تکنیکی جدید برای تولید بلاک در پروتکل نیر است. بهگفته تیم پیشرفتدهنده، این تکنیک شبکه را قادر میسازد که بعد از یک دوره ارتباطی به مقداری از نهاییسازی عملی دست یابد. ضمناً، یک گجت نهاییسازی (Finality Gadget) بعد از دوره دوم ارتباطی شبکه را به قطعیت تابآوری خطای بیزانس (BFT) میرساند.
قطعیت عملی در دوماسلاگ (قطعیت دوم اسلاگ) زمانی حاصل میگردد.که بلاک موردنظر بازگشتناپذیر شود؛ مگر اینکه یکی از مشارکتکنندگان در تولید آن حذف شود. تا زمانی که بیش از نیمی از مجموعه اعتبارسنجی آنلاین باشند و صادقانه رفتار کنند، دوماسلاگ به تولید و نهاییسازی بلاکها ادامه میدهد. درصورتیکه تعداد مشارکتکنندگان آنلاین به کمتر از دوسوم برسد، گجت نهاییسازی متوقف میگردد.
پاداش پیشرفتدهندگان نیر پروتکل از محل کارمزدها
پروتکل نیر ۳۰درصد کارمزد تراکنشها را به قراردادهایی اختصاص میدهد که تراکنش مورد نظر در حال برخورد با آنهاست. صاحب قرارداد که اغلب یک گروه پیشرفتدهنده یا دائو است، میتواند نحوه تخصیص این وجوه را مشخص کند. این پاداشهای بر پایه کارمزد موجب پیشرفت هرچه بهتر اپلیکیشن در نیر میگردد. درصد کارمزد تخصیصی به این پاداش پارامتری سیستمی است؛ اما پیشرفتدهندگان مختارند هر مبلغی برابر یا بیشتر از مقدار حداقلی دریافت کنند.
فضای ذخیرهسازی متناسب با موجودی توکن
دارندگان توکن NEAR حق ذخیره داده در بلاک چین نیر را دارند. به عنوان نمونه، اگر کسی یک واحد توکن NEAR داشته باشد، میتواند حدود ۱۰ کیلوبایت داده در حساب خود ذخیرهسازی کند. این مدل مشابه حسابهای بانکی است که در آن برای داشتن حساب باید حداقل موجودی مشخصی داشته باشید. مدل مذکور به قراردادهای مهم امکان میدهد تا متناسب با حجم دادهای که نگهداری میکنند، برای تأمین امنیت این داده به اعتبارسنجها پول پرداخت کنند.
تاریخچه و تیم سازنده نیر پروتکل
نیر قبل از اینکه به پلتفرمی برای پیشرفت بلاک چین تبدیل شود، پروژه یادگیری ماشینی بود. در سال ۲۰۱۷، ایلیا پولوسوخین (Illia Polosukhin) و الکساندر اسکیدانوف (Alexander Skidanov) پروژه NEAR.ai را برای کاوش در حوزه Program Synthesis شروع کردند. نام پروژه نیر برگرفته از رمان علمیتخیلی «تگینگی نزدیک است» (The Singularity Is Near) است. نیر از تجربه پولوسوخین در پروژه تنسورفلو (TensorFlow) متعلق به شرکت گوگل و اسکیدانوف در جایگاه مهندس ارشد در پروژه MemSQL شرکت مایکروسافت بهره برد.
تحقیقات با محوریت Program Synthesis موجب شد که تیم نیر در آخرین سال ۲۰۱۷ و اوایل سال ۲۰۱۸ بسترهای قرارداد هوشمند قابلبرنامهریزی و پرداختهای ارزهای دیجیتال را بررسی کند. تیم نیر با بررسی فضای راهکارهای بلاک چینی و آزمایش پروتکلهای مختلف فهمید که وضعیت کنونی این فناوری پاسخگوی نیازهای آن نیست؛ ازاینرو، طراحی بلاک چینی را شروع کرد که نیازهایشان را برطرف کند.
بنیاد نیر بلاک چین نیر را طراحی کرد و پیشرفت داد. نسخه میننت این بلاک چین در آوریل۲۰۲۰ شروع به کار کرد و اعتبارسنجهای شبکه در اکتبر۲۰۲۰ به آزادشدن انتقال توکن در شبکه رأی دادند. پل بین نیر و اتریوم موسوم به پل رنگینکمان (Rainbow Bridge) در مارس۲۰۲۱ اجرا و اریک تراتمن (Erik Trautman) هم در جایگاه مدیرعامل بنیاد نیر انتخاب شد.
سرمایهگذاران پروژه نیر پروتکل
شرکتها و صندوقهای سرمایهگذاری فراوانی در پروتکل نیر سرمایهگذاری کردهاند که تعدادی از آنها ازاینقرارند:
- بلاک چین داتکام ونچرز (Blockchain.com Ventures)
- کوینفاند (CoinFund)
- کوین بیس ونچرز (Coinbase Ventures)
- دراگونفلای کپیتال (Dragonfly Capital)
- فاندمنتال لبز (Fundamental Labs)
- هومبرو (Homebrew)
- شرکت تحقیقوپیشرفت آیدیو کولب (IDEO Colab)
- متااستیبل کپیتال (MetaStable Capital)
- مالتیکوین کپیتال (Multicoin Capital)
- پانترا کاپیتال (Pantera Capital) (متمرکز بر توکنها و پروژههای مرتبط با بلاک چین و ارزهای دیجیتال)
- اکسپرینگ (Xpring) (از توابع ریپل، سازنده زیرساخت بلاک چین)
- ای۱۶زی کریپو (a16z crypto) (بازوی سرمایهگذاری شرکت اندریسن هورویتز (Andreessen Horowitz) در بلاک چین و ارزهای دیجیتال)
این شرکتها و صندوقها هرکدام در پروژهها و بلاک چینهای فراوانی سرمایهگذاری کردهاند و پروتکل نیر هم باتوجهبه دورنمای مناسبی که ترسیم کرده، توانسته است اعتماد آنها را بهدست آورد.
کیف پولهای نیر پروتکل
نیر کیف پول (NEAR Wallet)
همه ارزهای دیجیتال برای نگهداری به کیف پول نیاز دارند. تعدادی از این ارزها مثل نیر، در کنار کیف پولهای عمومی که از ذخیره انواع ارزهای دیجیتال پشتیبانی میکنند، کیف پل مخصوص خود را هم دارند. درادامه، کیف پول نیر و کیف پولهای دیگری که از آن پشتیبانی میکنند، بررسی میکنیم.
این کیف پول ساخته تیم نیر است و تقریباً بهترین گزینه برای ذخیرهسازی توکن NEAR بهحساب میآید. با ثبتنام در وبسایت نیر، میتوانید نیر کیف پول را بهراحتی بسازید. ضمناً، اپلیکیشن NEAR را روی کیف پول سختافزاری لجر میتوانید نصب و توکنهای NEAR خود را مدیریت کنید. این برنامه را هم تیم پیشرفت نیر ساخته و پشتیبانی میکند. در وبسایت نیر، هم با شماره موبایل و هم با ایمیل میتوانید حساب کاربری ایجاد کنید. درعینحال، امکان تأیید دومرحلهای هم در این کیف پول فراهم شده است.
لجر نانو ایکس (Ledger Nano X)
لجر از کیف پولهایی است که از توکن NEAR پشتیبانی میکند و گزینه امن و مطلوبی محسوب میگردد. در وبسایت نیر هم استفاده از این کیف پول سختافزاری پیشنهاد شده است. لجر کیف پول بهاصطلاح سرد و بسیار امنی است که برای ذخیرهسازی اغلب داراییهای دیجیتال کاربرد دارد. اگر حجم زیادی از ارزهای دیجیتال را نگهداری میکنید، بهترین گزینه برای شما کیف پول سختافزاری است. لجر نانو ایکس از نسل قبلی خود، یعنی لجر نانو اس (Ledge Nano S)، بهتر است و امکانات بیشتری عرضه میکند.
تراست کیف پول (Trust Wallet)
کیف پول تراست ولت هم از توکن نیر پشتیبانی میکند. کاربران زیادی از کیف پول تراست کیف پول استفاده میکنند و علت آن امکانهای فراوان این کیف پول است. شما میتوانید در داخل اپلیکیشن کیف پول ارزهای دیجیتال را بخرید؛ یعنی این کیف پول در جایگاه صرافی هم عمل میکند. حتی امکان ذخیرهسازی NFT هم در آن وجود دارد. ناگفته نماند با ذخیرهکردن ارزهای دیجیتال در این کیف پول، سود هم دریافت میکنید.
گاردا (Guarda)
کیف پول گاردا از ارزهای دیجیتال زیادی پشتیبانی و امکان ادغام با کیف پولهای سختافزاری لجر و گرفتن نسخه پشتیبان یا بکآپ را هم فراهم میکند. با سهامگذاری ارزهای دیجیتال در این کیف پول، میتوانید سالانه تا ۴۰درصد سود دریافت کنید. ضمناً، امکان تبادل ارز در کیف پول گاردا وجود دارد. گاردا به علت بهرهمندی از امکان چندامضایی (MultiSig) از ایمنی نسبتاً زیادی برخوردار است.
خرید نیر پروتکل
اگر نیت خرید نیر پروتکل و سرمایهگذاری در این ارز دیجیتال را دارید، بهترین روش استفاده از صرافیهای ایرانی است. احراز هویت در این صرافیها برای ایرانیان آزاد است و امکان تبدیل مستقیم ریال به ارز دیجیتال وجود دارد.
ضمناً ازآنجاکه نیر پروتکل شبکه محبوبی است و زمان نسبتاً زیادی از عرضه آن میگذرد، در اکثر صرافیهای ایرانی فهرست شده است.
برای مشاهده صرافیهای ایرانی مطرح که از نیر پشتیبانی میکنند و ضمناً پیداکردن بهترین نرخ خرید نیر، به صفحه راهنمای خرید نیر پروتکل مراجعه کنید. در این صفحه گزینه میخواهم نیر پروتکل بخرم را انتخاب کنید و مقدار را مشخص کنید تا فهرست صرافیهایی که از این کوین پشتیبانی میکنند را بهترتیب بهترین نرخ خرید مشاهده کنید.
بعد از مشاهده همه صرافیها و انتخاب یک صرافی، روی گزینه خرید در انتهای نام صرافی کلیک کنید تا به صفحه اصلی صرافی هدایت شوید. اگر در گذشته در صرافی موردنظر احراز هویت کرده باشید، میتوانید در عرض چند دقیقه ریال خود را به نیر تبدیل کنید. اما اگر مراحل احراز هویت را طی نکرده باشید، نخست باید این کار را انجام دهید.
این امکان در پیداکردن صرافیهای دارای بهترین نرخ فروش هم به کاربران کمک میکند. برای این کار کافی است گزینه میخواهم نیر پروتکل بفروشم را انتخاب کنید تا فهرست صرافیها را بهترتیب بهترین نرخ فروش ببینید. واضح است که برای فروش ارز دیجیتال در یک صرافی هم ثبتنام و احراز هویت الزامی است.
قیمت نیر
توکن نیر در نخست با قیمت حدود یک دلار به بازار وارد شد و در چند ماه اول، قیمت حدوداً ۸ دلار را هم تجربه کرد و بعد ازآن به همان کانال یک دلار بازگشت. نیر در بالاترین سقف قیمتی خود در دی۱۴۰۰ به بیش از ۲۰ دلار رسید. قیمت کنونی (۴ آبان) این توکن در محدوده ۳ دلار است و در چند ماه گذشته مثل اکثر ارزهای دیجیتال دیگر، با کاهش روبرو بوده است. ناگفته نماند ارز دیجیتال نیر ازلحاظ ارزش بازار جزو ۳۰ ارز دیجیتال برجسته بهحساب میآید.
جمعبندی
اکنون میدانیم که پروتکل نیر چیست و با چه هدفی به دنیای بلاک چین و ارزهای دیجیتال قدم گذاشته است. در این مقاله، گفتیم که نیر نیت دارد به پلتفرم بیمثل قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز تبدیل شود. نیر در این مسیر ناموفق نبوده و در عمر نزدیک به دوساله خود توانسته است سرمایهگذاران، پیشرفتدهندگان، کاربران و معاملهگران زیادی را به خود جذب کند.
رشد قیمت توکن نیر موجب شد که این پروتکل از جنبه معاملهگری هم جذابیت خاصی پیدا کند و کاربران بسیاری به خریدوفروش توکن نیر و سهمگذاری آن روی بیاورند. نیر هدفهای بزرگی دارد و مثل اغلب پروژههای دیگر، نیت دارد مشکلات راجع به مقیاسپذیری بلاک چین را حل کند.
فهمیدن اینکه نیر تا چه حدی در دستیابی به این هدف موفق خواهد بود، به زمان بیشتری نیاز دارد. بااینحال، باید اذعان کرد که فناوریهای مورداستفاده نیر برای شاردینگ و ذخیرهسازی، بازوی نیرومند نیر در دستیابی به اهداف خود است و نمیگردد.بهراحتی از کنار آنها گذشت. بهنظر میرسد پروتکل نیر از آن دست پروژههایی است که میتوان به آیندهاش امیدوار بود.